In deze blik op de week de eerste beelden van de Las Vegas Loop met Tesla's, FSD nieuws, een interieur update, een Model 3 als politie-auto en nog veel meer... FSD Beta 9 Vers van de pers een bericht van Elon dat FSD Beta V9.0 bijna klaar is. De verwachtingen zijn hoog! Gaat dit de versie zijn welke de criticasters de mond gaat snoeren? Deze versie gaat naar circa 20.000 gebruikers in de VS. De verwachting is dat voor het einde van het jaar in de VS iedereen met FSD de volledige functionaliteiten krijgt. Ik ben ook wel benieuwd naar wat de impact is op de software en FSD-functionaliteiten welke we hier in Europa voorlopig krijgen. Elon blijft maar benadrukken dat systeem werkt zonder radar. Sterker nog, hij geeft aan dat uiteindelijk het radarsysteem uit de auto gaat. Puur vision: 8 camera's van een paar euro en een in eigen huis ontworpen FSD-computer! Tesla Politie-auto Helaas ging het om een 1 april grap binnen een korps uit Friesland. Maar wel een knap staaltje werk! Een Model 3 met de kenmerkende politie-bestickering ziet er best stoer uit. Ik denk ook dat menig agent graag in een Tesla zou willen patrouilleren. Interieur update We hebben natuurlijk bij de Made In China versies van de Model 3 en Y gezien dat de houtkleur of witte trim van het dashboard als het ware doorloopt in een trim in de deur. In de (Nederlandse) configurator is te zien dat ook de Fremont-versies deze aanpassing gaat krijgen. Nieuwe bestellingen hebben nu dus deze trim in de deur. Smaken verschillen, maar na alle kleine interieur updates ziet de auto er in mijn optiek kwalitatief hoogwaardiger uit Hiermee is alles qua design en opties weer gelijk tussen Shanghai en Fremont. En qua designtaal ook weer in lijn met de vernieuwde Model S en X. ![]() Retrofit HW3 De retrofit van HW3 is in Noorwegen en Nederland al uitgevoerd. Heb je een Model 3 met HW2.5 en koop je FSD, dan wordt de hardware kosteloos vervangen. Onze zuider- en oosterburen zitten nog met smart te wachten. Het lijkt erop dat ze in Duitsland gaan beginnen. Op twitter de eerste berichten van mensen die een uitnodiging ontvangen hebben. Dan moet het nu toch echt niet lang meer duren dat ook België en andere Europese landen aan de beurt gaan zijn. Na de aanstaande release van de V11 software zal het verschil tussen HW 2.5 en HW 3 groot zijn. Denk aan Birds-eye view bij FSD tijdens het parkeren. Het dan niet uitgevoerd hebben van de retrofit zal dan tot veel klachten leiden. Munro Life In Blik op de week was ik begonnen met verslag doen van de teardown van Sandy Munro’s 2021 Model 3. Ze zijn de teardown gestopt en hebben een roadtrip gemaak met die auto. Ze hebben onder meer een bezoek gebracht aan SpaceX in Boca Chica en daar Elon geïnterviewd. Vooralsnog zijn ze naar terugkomst niet begonnen met het demonteren van de Model 3. Wel zijn ze begonnen aan een ID4 van VW. Hieronder de eerste indrukken. Superchargers Er duiken steeds meer berichten op van uitbreidingen van het SuC netwerk. Vooral in de VS komen er steeds meer Superchargers bij met een enorme omvang. Zelfs tot 100 Stalls aan toe! Deze week ook beelden van een meer prefab versie. De Stalls met een trafo al afgemonteerd op een fundament van beton. De installatie gaat dan ook nog eens sneller! Met een bijna verdubbeling van het aantal Tesla’s is het ook nodig dat zowel de service-organisatie en de laadinfrastructuur blijft meegroeien. Zeker als de laadinfra ook opengesteld gaat (of moet) worden voor andere merken. Tunnel in Las Vegas We hebben er lang op moeten wachten, maar eindelijk zijn er beelden van de tunnel van The Boring Company in Las Vegas. Het is een vervoerssysteem welke zodra het convention centre weer open is, in gebruik genomen wordt. In de onderstaande video wordt een toelichting gegeven op hoe het systeem werkt met een app. Je geeft aan waar je naar toe wilt en als je Tesla klaar staat gebruik je ook de app om de auto te openen. Het is een point-to-point systeem. Je wordt dus direct naar de eindbestemming gebracht, zonder te stoppen op tussenstations. Las Vegas heeft er een attractie bij! Ik had alleen verwacht dat ze een speciale Tesla-pod hadden ontwikkeld voor in de tunnels. Maar voor nu doen ze het met bestaande modellen, hoofdzakelijk de Model 3. In principe rijden de auto’s autonoom, maar in het begin zal er een toezichthouder achter het stuur zitten. Dat is natuurlijk een kwestie van tijd en misschien ook wel de reden waarom ze het nog niet doen met een autonome Tesla-pod. De uitbreiding van het tunnelnetwerk naar het vliegveld, de hotels op The Strip en andere locaties is al aangekondigd en het boren zal spoedig gaan beginnen. Het is voor TBC een mooie proof of concept. Er zullen heel wat burgemeester en overheden gaan kijken naar hoe het werkt. Het zal niet lang meer duren dat ook TBC op meerdere plekken in de VS gaat graven. Het is alleen niet duidelijk met welk tempo en hoeveel exemplaren van de zelf ontwikkelde boorinstallatie er al gebouwd zijn. Giga Berlijn In documenten waar Tesla zich uit over de trage vergunningsprocedures in Duitsland, staat juli 2021 als datum waarop Giga Berlijn in productie gaat. Dat ligt in de lijn met de speculaties. In Q3 gaan we dan de eerste versies in wild zien als testvoertuigen. Als inderdaad juli 2021 gehaald wordt, dan is het aannemelijk dat in oktober (Q4) de eerste leveringen aan consumenten gaan plaatsvinden. Qua opschaling van de productie zal dit vergelijkbaar zijn met de opschaling van de Model Y productie in Shanghai. Alles wat we tot nu toe weten over de Model Y Made in Germany is hier te vinden. Street View We kennen natuurlijk al lang Street View van Google. Je kan inmiddels door nagenoeg alle straten virtueel rondrijden. Het wordt voor allerlei doeleinden gebruikt. Deze week het bericht dat ook Apple voor haar Apple Maps in Nederland en België begonnen is met straten te fotograferen. Dat een derde partij op de achtergrond hetzelfde aan het doen is, is bij velen niet bekend. Sterker nog, Tesla maakt realtime video-opnamen van alle straten waar een Tesla door heen rijdt. Met een verdubbeling van het aantal Tesla's op de weg dit jaar en met nog veel meer de komende jaren, zou het over een paar jaar zomaar eens tot verrassende functionaliteiten kunnen gaan leiden.
Een gratis nevenproduct en super actueel. Videobeelden en allerlei andere gegevens (denk aan temperatuur, luchtdruk, neerslag, e.d.) kunnen door "de fleet" live verzameld worden en via diensten aangeboden worden. Bijvoorbeeld waar is onderhoud nodig aan wegen? Is het al aan het sneeuwen Lermoos? Ook de marketeers krijgen nieuwe mogelijkheden. Welke kleur kleding is populair in New York? Kortom, Tesla bouwt niet alleen voor de autonome functies aan een database, maar aan een dataset welke in de toekomst tot nieuwe diensten kan leiden.
0 Reacties
In deze blik op de week natuurlijk aandacht voor de productiecijfers over Q1 2021, de vorderingen van de Giga’s, steeds meer Tesla's als taxi, Tesla-reviews en nog veel meer. Productiecijfers Deze week publiceerde Tesla de productiecijfers over het eerste kwartaal van 2021. Ze waren buiten verwachting hoog. Rekening werd gehouden met 170.000 stuks, maar dat werden er 180.000. Het aantal aan klanten afgeleverde exemplaren lag zelfs nog iets hoger, aangezien ze een aantal in 2020 geproduceerde auto's hebben verkocht. Waaronder nog 2.000 Model S/X. Volgens de gepubliceerde getallen zijn er in 2021 nog geen van deze modellen geproduceerd. Alles wat we gezien hebben rondom Fremont zijn dus pre-productie modellen. Er zijn tot nu toe alleen Model 3 en Model Y gebouwd in Fremont en Shanghai. Op beide locaties wordt de Model Y productie verder opgeschroefd. De productie van de vernieuwde Model S/X komt in Q2 op gang. De vraag is groot! Q1 2021 werd dus het beste kwartaal ooit. Dat belooft dus wat voor de rest van 2021. Zouden ze 1.000.000 auto’s kunnen gaan produceren? Als we mee gaan nemen dat de in aanbouw zijnde Giga’s naar verwachting ook dit jaar nog gaan bijdragen aan de productie, lijkt dat geen absurd aantal. Er wordt natuurlijk druk gespeculeerd over wat de komende week het effect op de beurs gaat zijn. Zou mij niets verbazen als het aandeel TSLA de komende dagen weer terug gaat naar de koers van begin dit jaar. Giga’s Regelmatig in “blik op de week” aandacht voor de vorderingen van de Giga’s in aanbouw. Giga Berlijn nadert zijn voltooiing van fase 1. De gebouwen zijn ver klaar. Jammer dat we niet kunnen zien wat er binnenin allemaal gebeurt. Want ze zijn al weken bezig met de inrichting. Van de Giga Press zijn er meerdere geïnstalleerd. Buiten staan al een aantal body’s van de Model Y onder afdekzeilen. Machines en robots worden afgesteld. Kantoorpersoneel zit al in de nieuwe gebouwen. Het is natuurlijk ook een geweldige logistieke operatie om alles op het juiste moment aangeleverd te krijgen. De Model Y uit Berlijn gaat de eerste Tesla zijn met een voor- én achterkant uit één stuk geperst. De losse batterijen worden in een structuur geplaatst welke hiermee onderdeel uitmaakt van het dragend deel van de auto. Dus niet meer de losse batterijen in een module, meerdere modules in een pack en een pack in de sandwich-bodemstructuur van de auto. De onderkant en hiermee het dragend deel van de Model Y bestaat feitelijk uit 3 delen. Dat geeft enorme stijfheid en veiligheid, een hoge kwaliteit in de afbouw en natuurlijk lage productiekosten. Het is de eerste keer dat Tesla dit principe gaat toepassen. Altijd nog afwachten of dit tot vertraging gaat leiden bij het inregelen van de productie. Er is geen twijfel dat in Q4 sprake gaat zijn van al een serieuze productie. In Q2/Q3 gaan we pre-productie zien, met mogelijk eind Q3 de eerste leveringen aan Tesla-personeel. De 4680-batterij voor de Model Y komen nog uit Fremont. In de loop van 2022 gaat er sprake zijn van batterijproductie in Berlijn. Ook Giga Texas krijgt vorm. Mooi om te zien dat ze beginnen met die bouwdelen waar intern het meeste werk verzet moet worden. De eerste lading robots staat al binnen. De lakstraat is aanbouw. Ook de eerste Giga Press wordt geïnstalleerd. We kunnen nog een derde bouwlocatie gaan toevoegen. Fase 1 in China is operationeel en de laatste gebouwen van deze fase zijn in aanbouw. Giga Shanghai gaat beginnen aan een mega uitbreiding. Een enorm stuk grond, qua omvang zeker niet kleiner dan de huidige faciliteiten, wordt bouwrijp gemaakt In de tweede helft van het jaar zijn ze hier zeker aan het bouwen. Gelet op de omvang gaat het in fase 2 om productiecapaciteit voor meer modellen. Zoals al eerder aangegeven, verwacht ik dat China de primeur gaat krijgen voor de kleine Tesla. Ik verwacht een model-onthulling in 2021 om midden 2022 te kunnen beginnen met produceren. Tezamen met de lokale batterijproductie. Mogelijk dat in China ook de Semi gebouwd gaat worden. Maar hier heb ik nog nergens iets over gelezen. Ook een lokaal geproduceerde Model S voor de Chinese markt sluit ik niet helemaal uit! Software-update Er is een nieuwe release van de software gesignaleerd. 2021.4.12. Het betreft een update zonder nieuwe functionaliteiten. Alleen bugfixes. Het wachten is op de release welke, zeker voor FSD kopers, nieuwe functionaliteiten gaat brengen. Yellow Cap In New York, maar ook in andere plaatsen, worden steeds meer Tesla’s ingezet als Taxi. Ik denk dat het heel slim is om als je nu moet investeren in het vernieuwen cq. verduurzamen van het wagenpark, dat je dat met Tesla doet. Dan zit je zeker voor de korte termijn goed. Qua efficiency en snellaadinfra is er gewoonweg niets beters te koop én mocht de komende jaren de transitie gaan plaatsvinden naar robotaxi’s, dan heb je de hardware al in huis voor de toekomst! Zou mij niets verbazen als je in de grote steden deze verduurzaming versneld ziet gaan gebeuren. En meteen een voorschot nemend op de toekomst. Nationale Laadonderzoek 2021 Met het Nationale Laadonderzoek brengt de VER jaarlijks in kaart hoe elektrische rijders (slim) laden, hoe zij dit ervaren en wat beter kan. Met deze informatie kunnen ze elektrische rijders nog beter ondersteunen. Dit keer gaan ze vooral op zoek naar regionale verschillen: waar moeten ze echt nog actie ondernemen? Ze zijn ook nieuwsgierig naar hoe jij thuis laadt, met welke snelheid en met welke bijzonderheden. En ze willen weten wat EV-rijders doen om schoner en groener te kunnen laden. Als je vorige keer hebt meegedaan, doe het dan vooral nu ook weer, want dan kunnen ze op nationale en regionale schaal zien hoe zaken in het afgelopen (corona)jaar zijn verbeterd (of verslechtert). Dit onderzoek is een initiatief van de VER, Elaad (kennis- en informatiecentrum op het gebied van smart charging) en RVO en wordt uitgevoerd door de Rijksuniversiteit Groningen. Hier is de link naar de enquête. Het invullen duurt ongeveer 10 minuten. Opstarten productie Elon liet weten dat ze dit jaar gaan beginnen met de productie van de Semi. Ze gaan 5 exemplaren per week bouwen in Nevada. Volgend jaar gaan ze in Texas de productie verder verhogen. Maar dat kan pas als ze ook de schaarste aan 4680 batterijen hebben opgelost. De geruchten gaan dat in Fremont binnenkort de eerste pre-productie van de Cybertruck het levenslicht gaan zien. Niet voor de verkoop. Ze schijnen een pilot-productie lijn gebouwd te hebben. De verwachting is eind dit jaar, maar eerder begin 2021 de productie van de Cybertruck vanuit Giga Texas op gang komt. Reviews Eindelijk lijkt het alsof de autojournalisten Tesla objectiever gaan bekijken. De afgelopen jaren leek het of ze Tesla als bedreiging zagen voor de ICE en werd alles onder een vergrootglas gelegd. Vaak resulterend in een negatieve ondertoon. Nu steeds meer automerken met hun (eerste) EV’s komen en het onomkeerbaar is dat EV de toekomst is, moeten ze toch wel toegeven dat die Tesla’s echt wel goede auto’s zijn. De nieuwe EV's van gerenommeerde automerken leggen het nog steeds af, zeker qua efficiency en software. Nu ook de bouwkwaliteit van Tesla echt goed is, kunnen ze er niet meer om heen. Wat me opvalt is dat ze het bijna nooit hebben over de full self driving opties. Ik weet dat het allemaal nog bewezen moet worden. Maar als je nu toch meer dan 50.000 euro privé gaat uitgeven aan een EV, dan moet je toch weten dat je met Tesla een auto koopt met een zeer reële kans dat hij in de loop van tijd functionaliteiten krijgt welke andere merken echt voorlopig niet gaan hebben. En al helemaal niet in een auto welke je al gekocht hebt! Ook het Supercharger netwerk wordt maar zelden echt in het juiste perspectief gezet. Maar goed, het eerste begin is er. Als de Model Y uit Berlijn met uitmuntende kwaliteit op de markt gezet wordt, tegen een scherpe prijs, dan zullen ze niet aan te slepen zijn. Zeker in combinatie met de state-of-arte batterij-technologie, unieke bouwwijze (top veiligheid), FSD- en software-opties, FSD-mogelijkheden en het supercharger netwerk. Hier onder enkele reviews van de 2021 Model 3 van de afgelopen week Deze week aandacht voor de Semi, een podcast met Andrej Karpathy, de eerste beelden van versie 11 van de software, de Tesla Tequila Karaf ook in Europa verkrijgbaar en nog veel meer. Semi Pepsi De laatste weken hier al vaker aandacht gehad voor de aanstaande marktintroductie van de Tesla Semi. We zien steeds meer beelden van de witte Semi. Op de testbaan en in het wild. Nu ook het bericht dat een van grootste bedrijven met pre-orders, Pepsi, liet weten dat de ze voor het einde van jaar de eerste 15 exemplaren in gebruik gaan nemen (foto Teslarati.com)
Ark Invest en TSLA Afgelopen weekend presenteerde Ark Invest een update van hun model waarmee ze een prijstarget afgeven voor het aandeel TSLA in 2025. Cathie Wood werd een paar jaar geleden uitgelachen op Wall Street toen ze een prijstarget van $ 4.000 had gezet op de TSLA (pre-split). Dat bleek in 2020 toch waarheid te worden. Ark is enorm positief over de toekomst van Tesla. Een Bear case van $1.400 en een Bull case van $ 4.000 voor alleen de auto-tak van de Tesla in 2025. Er is wel wat commentaar op het Monte Carlo-model dat ze gebruiken. Meer informatie in de onderstaande analyse van Rob Maurer. Natuurlijk maakte de koers een stap naar boven, maar in de loop van de week werd weer redelijk fors ingeleverd. Met name de macro-ontwikkelingen zorgen voor een wat onstabiele markt voor tech-bedrijven. V11 software Als “Tesla-community” zijn we al een tijd aan het wachten op de release van softwareversie V11. Ook wel de Holiday-update genoemd. Elon was iets te enthousiast met een releasedatum. Maar nu we de eerste beelden hebben gezien in de vernieuwde Model S/X weten we ook waarom. Het is niet alleen een vernieuwde GUI (look and feel), maar bevat ook veel nieuwe functionaliteiten. Zoals Smart Shift. Smart Shift De vernieuwde Model S/X heeft gaan aparte hendel meer voor het kiezen van een versnelling of een richtingaanwijzer. Tesla introduceert Smart shift. De bedoeling is dat AI op basis van de waarnemingen van de camera’s inschat of je voor- of achteruit wilt. Gaat dit niet goed, of wil je deze functionaliteit niet, dan kan je links op het scherm met een veegbeweging aangeven de juiste rijrichting kiezen. Klik hier voor een video. Best wel een slimme oplossing. Ieder onderdeel minder in de auto verlaagt de kosten en kans op storing. Ik verwacht dat we Smart Shift ook snel in de andere Tesla-modellen gaan zien. Het is immers een software-update welke gebruikt maakt van de aanwezige hardware in de auto. In dit geval de camera’s. De voornaamste reden waarom ik denk dat we Smart Shift ook in de reeds bestaande modellen gaan zien is dat de AI veel data nodig heeft om beter te worden. Bovendien maakt dit de weg vrij om op termijn bij nieuwe Tesla’s de hendels aan het stuur ook weg te laten. En jij blijft toch een keuze hebben: AI zijn werk laten doen of handmatig via een swipe op het scherm. Eigenlijk een beetje zoals de AI van de ruitenwissers. Ik hoor nieuwe eigenaren eigenlijk niet klagen over het functioneren van deze ruitenwissers. Terwijl een jaar geleden de social media vol stond met klachten over de slecht werkende Deep Rain: de AI welke op basis van de videobeelden uit de camera in de vooruit de snelheid van de ruiterwissers aanpast. Ik vind het goed werken. Moet nog maar af en toe handmatig de wissers activeren. Deurgrepen Cybertruck Elon stuurde een tweet de wereld in met de opmerking dat de Cybertruck geen deurgrepen krijgt. Ik hoop dat hij de komende weken meer laat zien van de Cybertruck. Het weglaten van de deurgrepen hebben we ook al gezien bij de new Roadster (zie hieronder). Met een swipe op de B-stijl gaat de deur (deels automatisch) open. Een greeploze deur is natuurlijk eenvoudiger te produceren. Zeker als de deur van staal is. En is ook weer een oefening voor de kleine Tesla straks, welke als robotaxi zeer robust moet gaan zijn en tegen lage kosten gebouwd kan worden! Superchargers Tesla heeft weer een mijlpaal te pakken. Er zijn nu 6.000 supercharger stalls op 600 verschillende locaties in Europa. De meeste zijn nog V2 chargers, maar alle uitbreidingen van de laatste maanden zijn de snellere V3 chargers. Recent ging er nog een open in Eemnes en in Emmen. De geruchten dat Tesla binnenkort haar SuC-netwerk ook voor anderen gaat openstellen worden steeds sterker. Zou, zeker in de VS, te maken hebben met een EV-subsidie welke gaat afdwingen dat elkaars infrastructuur gebruikt moet gaan worden. Eigenlijk niets mis mee. Tesla verliest een maar deels een unique selling point, maar ze krijgen er waarschijnlijk veel inkomsten voor terug. Als Tesla-rijders gemakkelijker en goedkoper kunnen laden, blijft de aankoop van een Tesla in combinatie met de SUC toch een nog beter alternatief. Nu we het toch over superchargen hebben. Porsche ging er nogal prat op dat ze tot 350 kW konden laden. Niet dat er veel chargers zijn die zulke snelheden aankunnen. Maar nu blijkt dat Porsche-eigenaren wordt geadviseerd bij de dealer een software update te laten uitvoeren om de snelheid naar 200 kW terug te laten zetten. In ruil voor minder degradatie van de batterij. ZDF Natuurlijk kijk ik door een behoorlijk gekleurde bril naar alle nieuwsberichten over Tesla. Maar wat wel opvalt is dat als er negatief over Tesla gesproken wordt het bijna nooit klopt. Of op zijn minst behoorlijk uit zijn verband gehaald wordt. Wat opvalt is dat de Tesla-community altijd redelijk fel reageert op berichten welke feitelijk onjuist zijn. Het is ook best lastig om echt objectief negatief te zijn over alles wat Tesla doet. Meestal reageert Elon nergens op. Maar nu had de ZDF het wel erg bond gemaakt en kwam de onderstaande tweet van Elon. Een rapportage over de bouw van Giga Berlijn en de impact op de grondwater voorraad. En vervolgens werden er zaken bijgehaald die kant nog wal raken. Kijk vooral zelf even om een beeld te krijgen tot welk niveau de journalistiek is afgedaald om maar clicks te krijgen. Volgens mij is Giga Berlijn juist een voorbeeld voor hoe je zou willen omgaan met allerlei vergunningsprocedures en milieu effect-rapportages. Het uitgangspunt is elkaar vertrouwen dat er verantwoord met bijvoorbeeld het milieu, overheidsgeld en/of mensenrechten wordt omgegaan. En dan samen met de overheden die toezicht houden in transparantie in een hoog tempo zaken realiseren. Volgens mij laat Brandenburg en Tesla zien hoe het ook kan. En dat er altijd een groepje mensen is die overal tegen zijn blijf je toch hebben. Andrej Karpathy over FSD In de Robotbrains-podcast was Adrej Karpathy te gast. Hij is nu 4 jaar, bijna dag en nacht, bezig om met zijn team full self driving te realiseren. Het is een heel interessante podcast. Ook omdat de host, Pieter Abbeel, hem vraagt om in een taal die zijn vader en moeder zou begrijpen uitlegt wat AI en neurale netwerken eigenlijk zijn en hoe het werkt. Je moet hem echt luisteren. Hier de link naar spotify. Toen ik Andrej hoorde praten kreeg ik hetzelfde gevoel dat ik had bij een interview van Lex Fridman met Jim Keller. Keller ontwierp de chip voor de FSD-hardware. Die zelfverzekerdheid! Voor zowel Andrej als Jim (en natuurlijk ook Elon), is er 0%, maar dan ook echt 0% twijfel dat ze een puur op vision gebaseerde FSD in de lucht gaan krijgen. Er is geen enkele reden om aan te nemen dat dit niet gaat lukken. Alle te nemen technische hordes zijn genomen en de bedachte oplossingen komen nu bij elkaar. De waarde van meer dan 1 miljoen rondrijdende Tesla’s met alle camera’s altijd aan, gaat zich nu bewijzen met de enorme hoeveelheid dataset welke nodig is om de neurale netwerken te laten leren. Andrej gaf aan dat hij zelf nog steeds aangenaam verrast is door juiste de beslissingen welke de software neemt als hij in zijn Tesla met de Beta-software een ritje maakt. We moeten nog heel even geduld hebben! Maar het gaat binnenkort echt gebeuren. Uit alles blijkt dat ze intern bij Tesla weten dat ze er bijna zijn. De best-of-best engineers, software 2.0, de DOJO supercomputer en mega-veel gelabelde datasets! Software 2.0 Heel simpel uitgelegd worden in Software 1.0 door programmeurs enorme hoeveelheden regels code geschreven om een computer uit te leggen wat hij moet doen. In onderstaande video geeft Andrej het voorbeeld van een parkeerplaats. Hoe leg je een computer uit wat een geparkeerde auto is? Dat is niet in codes te vatten aangezien er duizenden varianten zijn in de boze buitenwereld. Als de computer maar een beperkt aantal soorten parkeerplaatsen zou kunnen tegenkomen, bijvoorbeeld in een afgeschermd gebied, dan is het misschien te doen. In de Software 2.0 aanpak is de programmeur niet bezig met het schrijven van een code, maar worden afbeelding van geparkeerde auto’s gelabeld. Dit is de auto, dit is een openstaande deur, dit is een parkeervak, enz. enz. Niet één afdeling, maar duizenden. De software 1.0 programmeurs maken de programma’s om dit labelen steeds meer geautomatiseerd te doen en te valideren en de software 2.0 programmeurs labelen de beelden. De computer kan dus op enig moment op basis van vision een geparkeerde auto herkennen door steeds de waarneming te vergelijken met de dataset “geparkeerde auto’s”. In het begin gaat dit niet altijd goed. Maar iedere keer als hij het fout heeft wordt deze gelabeld en aan de dataset toegevoegd. Deze trainingsloop is volledig geautomatiseerd en is al een paar jaar aan de gang in iedere Tesla met camera’s. Zowel heel actief, zoals nu in FSD beta, maar ook op de achtergrond in Shadow Mode. Alle neurale netwerken worden zo voorzien van steeds betere datasets en alle “voorspellingen” worden steeds beter en beter. In onderstaande video meer voorbeelden. UNECE en SAE Het is echt meer dan fantastisch dat we regelmatig horen hoe ver de overheden met hun beleidsmakers zijn in de regulatie van autonoom rijdende voertuigen. Maar ik denk dat de UNECE en SAE een achterhoedegevecht aan het voeren zijn. Wat ze ook bedenken, zelfs in de meest positieve zin, ze lopen achter de feiten aan. SAE met de 6 levels voor zelfrijdende autos’ kan de prullenbak in. Gemaakt en gebaseerd op een technische benadering welke Tesla niet volgt. De stappen zijn: techniek klaar, overheid overtuigen en robotaxi netwerk operationeel. In SAE termen gaan ze in een keer van level 2 naar level 4. En level 5 volgt op termijn vanzelf. Dat overtuigen van de overheid gaat m.i. niet primair via regels en wetgeving, maar via het maatschappelijk debat. Op steeds meer plekken op de wereld wordt bewezen dat er steeds minder verkeersslachtoffers vallen. Op steeds meer plekken op de wereld komt de overheid erachter dat ze infrastructuur heel simpel kunnen maken en veel geld kunnen besparen. Op steeds meer plekken in de wereld komt de overheid er achter dat mobiliteit goedkoper wordt, fileproblemen oplossen, stankoverlast uit stad verdwijnt, parkeerproblemen opgelost worden, enz. enz. De maatschappelijk druk gaat in mijn optiek bepalen in welk tempo Europa bijvoorbeeld FSD gaat toestaan. In 2022 komen er minimaal 500.000 Tesla's bij in Europa! Het is aan Tesla om er voor te zorgen dat de veiligheidscijfers goed zijn! Daar maken ze zich echt geen zorg over. Alleen zal er een periode zijn dat door (social) mediaberichten het maatschappelijk debat beïnvloedt wordt door berichten over de uitzonderingen. Dan blijft deze video altijd een eye-opener. Dragrace Weer een leuke video van Carwow! De drie model 3 varianten in een dragrace! Deze week aandacht voor de 8000-ton Gigapress, het stoppen met het assembleren in Tilburg, Tesla Verzekering, Tesla Energy, VW Powerday en meer... Tesla Tilburg Tot voor kort werd in Tilburg de Model S en later ook de Model X geassembleerd. Met name om te besparen op invoerrechten. Na het assembleren worden de auto’s aan een test onderworpen op een indoor testcircuit en uitgeleverd in Europa. Met de komst de vernieuwde Model S en Model X komt een einde aan het assembleren in Tilburg. Tesla is nog in gesprek met de vakbonden over een regeling voor het personeel. Wat met de faciliteiten gaat gebeuren in nog niet bekend. Maar met de enorme groei van de bedrijven van Musk zal het hopelijk voor Tilburg niet lang meer duren voordat het duidelijk is wat de nabije toekomst gaat brengen. Starlink-schotels? Solar voor Europa? Superchargers productie? Neuralink-operatierobots? Of neemt onderstaand droomplaatje me dan te veel mee? Tesla Insurance In de toekomst wil Tesla mondiaal een eigen verzekering gaan aanbieden. Zeker als Tesla’s onbemand gaan rondrijden is dit randvoorwaardelijk. Maar ook op weg naar het robotaxi-tijdperk is het al interessant voor Tesla om zelf verzekeringen te gaan aanbieden. Tesla’s beschikken immers om een hele berg aan actieve en passieve veiligheidsvoorzieningen. Zeker met autopilot/FSD actief is de kans op schade al een heel stuk kleiner. Ook Sentry zorgt voor minder inbraken en bij schades kan soms aan de hand van de beelden de dader teruggevonden worden. Tot nu toe gebruikt Tesla geen voertuig specifieke informatie, maar alleen de data van de hele Teslavloot. Deze week vond @greentheonly een aanwijzing in update 2021.4.12. dat dit op termijn gaat veranderen. Als je hier toestemming voor geeft niet zo veel aan de hand natuurlijk. De hoogte van de premie zou dan afhankelijk kunnen gaan worden van hoe de auto wordt gebruikt. Denk hierbij hoofdzakelijk aan veel snelweg kilometers met autopilot aan. Op basis het recent feitelijk gebruik wordt dan de premie voor de volgende maand berekend. De praktijk moet natuurlijk uitwijzen wat dit precies gaat betekenen. In theorie zou het een stuk goedkoper moeten worden, maar of dit ook gaat gebeuren is nog afwachten. De hoogte van de huidige verzekeringspremie maakt toch een aardig deel uit van de kosten per kilometers. Op het YouTube-kanaal "Solving The Money Problem" een aardig overzicht van het potentieel voor Tesla. Autobidder software Er komen steeds meer berichten naar buiten dat de energie-tak van Tesla flink wat megapacks aan het installeren is op verschillende plaatsen in de wereld. Met de uitrol van steeds meer powerwalls, powerpacks, megapacks en Tesla solar wordt ook steeds meer gigawatts afgehandeld door de Autobidder software. Deze software wordt wel eens vergelijkheden met de autopilot software. Autobidder zorgt volledig autonoom voor het uitbalanceren van de pieken in het energy-gebruik in het net door het slim opslaan van energie als het niet nodig is en/of goedkoop ingekocht kan worden (bijv als het hard waait). Om het dan weer af te geven als de vraag toeneemt. De zelflerende netwerken voorspelen vraag en aanbod op basis van steeds meer variabelen. Het zou mij niets verbazen als we in Q1 een omzetgroei zien t.o.v. van Q4 van 2020 voor Tesla Energy! Elon heeft wel eens aangegeven dat de energie tak even groot en misschien zelfs wel groter zou kunnen worden dan de auto-tak. Giga Press Tijdens een earningscall heeft Elon laten weten dat ze voor de Cybertruck een 8000-ton Giga Presse nodig is. De grootste in de wereld. Een trotse General Manager van IDRA, de Italiaanse producent van deze apparatuur, liet weten dat, zonder Tesla te noemen, de grootste press voor deze toepassing klaar is voor levering. Die gaat dus direct aan Austin om in Giga Texas tegen het einde van het jaar de eerste Cybertrucks te produceren. Een klein detail is dat bij het opsommen van de toepassingen ook een “full electric lightweight goods vehicle” werd genoemd. Is Tesla al verder met het ontwikkelen van een bestelbus dan de aankondiging dat deze er in toekomst mogelijk gaat komen? Model S De nieuwe Model S is nu ook gesignaleerd op een trailer op weg naar de eerste uitlevering. Nog steeds geen bericht over het tijdstip van het aangekondigde Model S event. Elon gaf eerder aan dat er nog zoveel te vertellen is over het vernieuwde model. Mogelijk dat ze dit begin april gaan doen, na afsluiting van Q1.
Om Tesla eigenaren de kans te geven om nu reeds te genieten van de autonome functies (incl. alle beperkingen) hebben een groot aantal Tesla-eigenaren een gratis 2 weken proefperiode gekregen. Mogelijk is dit een oefening voor het later uitrollen van het systeem dat je FSD ook voor een bepaalde periode kunt kopen. VW Powerday vs Tesla Battery Day Dat VW de transitie naar EV meer dan serieus neemt kan niemand zijn ontgaan. Dat is natuurlijk een fantastische ontwikkeling en zal de EV-adoptie verder gaan versnellen. Na Tesla gaat VW nu ook echt vaart maken, met name door het batterij-probleem (je hebt er héél veel nog) in huis (en met partners) te gaan oplossen. Alleen het opschalen gaat wel nog een paar jaar duren. ICE fabrikanten moeten nu toch echt in beweging gaan komen. Dat het radicaal moet laat VW nu gelukkig ook zien. In onderstaande video een mooie analyse van wat VW nu echt heeft aangekondigd. Tesla actie!
Het filmpje in onderstaande tweet zou zo maar een Tesla-reclame kunnen zijn voor als je achter het stuur bijvoorbeeld een beroerte krijgt!: https://twitter.com/nickwhoward/status/1372952809834999814 Deze week aandacht voor een aankomende software update, de airbags in een Tesla, de voortgang in Austin, een kleine brand in Fremont, een range-test rondom London en meer.... FSD Beta Elon liet vandaag in een tweet weten dat het FSD Beta programma in de VS uitgebreid is naar 2000 gebruikers. De volgende update is in april. Dat is dan de reeds eerder door hem aangekondigde update waarbij de neurale netwerken volledig operationeel zijn (real world AI). Wat opvallend is dat hij aangeeft dat ze ook FSD Beta weer weg kunnen nemen als duidelijk is dat je niet genoeg oplet. Zoals in de "Blik op de week" van verleden week besproken, is de deze fase van implementatie een relatief risicovolle. Het is een beetje "kip/ei". De neurale netwerken hebben zoveel realtime data nodig om beter te worden dat dit alleen maar kan door echte ritten en niet in simulatie. Dit vraagt wel om goed opletten en corrigeren als nodig, ook al gaat het in 99,8% meer dan goed en heb je het idee dat alles kan! Hoe meer data hoe sneller de systemen beter worden. Mijn vermoeden is dat ze analyseren of je daadwerkelijk de handen aan het stuur hebt. Als het aantal keren dat je gewaarschuwd wordt boven een bepaalde grens komt, kunnen ze ingrijpen en je uit het beta-programma halen. Er zijn geen aanwijzingen dat hiervoor toch de cabine-camera voor gebruikt wordt. Maar als er ongelukken gebeuren zullen de beelden van deze camera zeker gebruikt worden. Hier heb je dan toestemming voor gegeven. Er is maar één manier om full self driving te gaan realiseren: met z'n allen de verantwoordelijkheid nemen in deze transitie-periode tot het moment dat Tesla de verantwoordelijkheid van je overneemt en je zelf niet meer kunt ingrijpen. Hopelijk is het een korte periode zonder noemenswaardige incidenten. Software update Er is weer een software update gesignaleerd (versie 2021.4.12). Nog steeds gaat om een versie met kleine verbeteringen. Dit keer verbandhoudend met rijden onder koude condities. Maar niet duidelijk wat er verder is verbeterd. Eerder werd al opgemerkt dat het regeneratief remmen nu tijdens koude omstandigheden krachtiger is geworden. Model S Plaid+ Van de vernieuwde Model S verschijnen steeds meer beelden die er op duiden dat de productie begonnen is. Er staan zeker 150 versies buiten de fabriek in Fremont te wachten op transport. Elon liet weten dat er nog veel kleine zaken op te lossen zijn. Maar dat de eerste uitleveringen aan klanten er nu toch echt aan zit te komen. Op een van de drone-beelden is te zien dat de 2 kleine, naar achter kijkende stoelen, weer terug zijn in de Model S (7 zitter als optie?). Tijdens de earningscall over 2020 waar de Model S wordt aangekondigd werd ook aangegeven dat er nog een apart event zou komen om bij alle details stil te staan. Nog geen berichten gezien over dit event, maar ook dat kan niet ver weg meer zijn. De prijs van de Model S Plaid+ is met € 10.000 verhoogd en ook de leveringsdatum is verschoven van late 2021 naar mid-2022. Dat zou voor Europa dan mogelijk gaan over eind 2022. Dat kan niet anders betekenen dat de vraag naar de vernieuwde Model S en zeker de Plaid+ overweldigend is. Eerder werd al duidelijk dat ze in Fremont voor de Model S/X productielijn naar een 2 ploegendienst gaan. Starlink niet in S3XY Met de aanvraag voor een licentie om de Starlink internet ook in rijdende voertuigen te mogen gebruiken kwam meteen het gerucht dat ook Tesla’s op termijn uitgerust gaan worden met deze satelliet internetverbinding. Elon had als eens laten weten dat dit niet de bedoeling is en bevestigde dat deze week nog eens: in stedelijk gebied zijn 5G verbindingen veel sneller en qua dekking veel stabieler. Maar de Starlink verbindingen gaan we wel in vliegtuigen, boten en campers terug zien. En mogelijk in de Tesla Semi. Maar dus voor nu zeker niet in auto’s. Productie en kwaliteit China Er blijven maar positieve berichten komen uit China. Was het eerst de snelheid waarmee Giga Shanghai gebouwd werd, deze week vooral de enorme populariteit van de Model 3 en Y en de uitstekende bouwkwaliteit! Ook de productie-aantallen liggen een stuk hoger dan verwacht. Shanghai zal zorgen voor de beste Q1 productie van Tesla ooit. Ondanks dat de Model S/X productie nagenoeg nihil was en de productie van de Model 3 in Fremont even heeft stilgelegen. Brand Er is een brand geweest in Fremont. Een van de twee Giga Pressen heeft vlam gevat. Dan is het wel een voordeel dat deze pers in Fremont letterlijk buiten staat. Nog niet helemaal duidelijk wat de impact op de productie van de Model Y gaat zijn. Maar de berichten lezende valt het allemaal wel mee. Giga Texas Zowel Giga Berlijn als Giga Texas worden in een moordtempo gebouwd. Bijna dagelijkse is er vlog van Terafactory Texas. Mooie van deze vlog is dat hij altijd begint met een samenvatting van de drone-beelden van die dag. De eerste Giga Press met 2 gele robots staat al. Ook onderdelen van de lakstraat worden al geïnstalleerd, terwijl het gebouw nog lang niet af is. Wat een planning en timing. TSLA Na een paar weken van koersdalingen, deze week een sterke comeback. Als je Tesla wat langer volgt en wetende dat beurskoersen nu eenmaal bewegen, was dit natuurlijk te verwachten. Je weet helaas nooit vooraf waar de vlaggetjes staan als het gaat over de pieken en dalen van de koers. Het enige dat je zeker kan weten is of het fundament waarop ontwikkelingen en scenario’s zijn gebaseerd, terecht zijn. Dan speelt de factor tijd de grote variabele. De “Tesla-community met aandelen TSLA” zit vol spanning te wachten op de nieuwe prijstargets van Ark Invest. Deze week gaf Cathie Wood al aan dat ze in hun modellen forse veranderingen hebben door gevoegd. Eind maart weten we meer. Een heel belangrijke is het marktaandeel van Tesla in een groeiende EV markt en hiermee dus wat de reactie van het Tesla-marktaandeel is met de komst van concurrentie. Het blijkt dat Tesla haar marktaandeel stabiel kan houden. Dus de komst van nieuwe EV aanbieders gaat niet ten koste van de Tesla-verkopen, maar te kosten van ICE. Een andere is natuurlijk de toename van inkomsten die gerelateerd zijn aan software. Met name de FSD-suite. Het lijkt er op dat met de verdere uitrol van FSD beta deze inkomsten gaan toenemen. Ook de komst van ride-sharing is mogelijk eerder dan verwacht. Heel benieuwd naar de “Golden Goose” van Ark Invest, Dit is het scenario waarin alle verwachtingen gerealiseerd worden. Vergelijkende rangetest Model 3 SR+ vs Permance vs Polestar Wederom een leuke test van Carwow uit Engeland. Op de buitenring rondom London worden de Model 3 SR+, de Polestar 2 en de Model 3 Performane aan een range-test onderworpen. Ze worden helemaal leeg gereden. Uiteindelijk wordt de voorspelde range vergeleken met de werkelijke range. Spoiler-alert: Tesla wint... Als wilt weten welke versie moet je toch even kijken? Airbags In de laatste Joe Rogan podcast zit een fragment waar Elon praat over de airbags in een Tesla. Het zijn airbags welke op basis van wat bepaalde sensors waarnemen reageert. Bijvoorbeeld of er een kind in de stoel zit, of waar je op de stoel zit, het gewicht, of de gordel om hebt, enz. Hij geeft zelfs aan dat het helpt als de gordel om is, maar ook zonder gordel moeten de airbags je goed beschermen. Nu is dat natuurlijk niet uniek voor Tesla, maar de software die de airbags aanstuurt wordt ook met de over-the-air updates constant bijgewerkt op basis van de laatste inzichten. Klik hier voor het fragment in de podcast. Hoogspanningskabels Wederom een interessante vlog van Prof. John Kelly. Recent had hij bijdrage over de motor van de Tesla, dit keer duikt hij in de Power Electronics, de dik 22 meter aan hoogspanningskabels en hoogspanning electronica aan boort van een Model S P100D. In deze blik op de week nogmaals aandacht voor FSD, uiteraard de stormachtige week voor het aandeel TSLA, een aankomende recall, nieuwe mogelijkheden in je account, en meer…. Auto toevoegen aan je account Deze week heeft je persoonlijke tesla-account een update gehad. Je kan nu eenvoudig zelf een tweedehands gekochte Tesla aan je account toevoegen. Uiteraard heb je specifieke informatie over het voertuig nodig om te claimen dat hij van jou is. Je kan immers daarna via de app de auto bedienen. Recall Er zit een recall aan te komen van de Model 3 en Y met de warmtepomp. Een sensor schijnt niet helemaal goed te werken. Zou het in eerste instantie alleen gaan over een reparatie onder garantie bij het melden van de foutieve werking, schijnt het toch een recall te worden. TSLA Net als ieder jaar heeft ook dit jaar het aandeel TSLA weer een flinke dip! Voor de een cadeautje (want er kan bijgekocht worden), voor de ander slaat de schrik toe! Rob Maurer van Telsa Daily heeft een mooie podcast gemaakt met een realistisch toekomstblik op de autokant van Tesla. Zeker de moeite waard om te kijken. Misverstand over verkoopaantallen Er is altijd het hardnekkig misverstand als het gaat over de verkoopaantallen van Tesla. Tesla verkoopt alles wat ze kunnen maken. De vraag is wereldwijd vele malen groter dan ze kunnen produceren. Europa is nog lastig voor Tesla. Ze produceren hier immers nog niet. Dus zijn er maar paar scheepsladingen per kwartaal mogelijk gelet op de transporttijd. Om in Nederland in januari te leveren moet de productie van eind november op de boot, terwijl ze die auto's in de VS allemaal voor 31-12 op kenteken kunnen hebben. Dus in januari wordt bijna niets op kenteken gezet in Europa. Als je dan gaat roepen in februari dat de verkoopaantallen van Tesla in januari in elkaar zijn gestort of dat een ander merk klanten van Tesla wegsnoept, dan heb je het niet begrepen. Jaarlijks worden er ongeveer 70 miljoen auto’s verkocht. Nog geen 5% hiervan is volledig elektrisch. Het is voor Tesla onmogelijk om een groter marktaandeel te hebben (te behouden) dan uiteindelijk circa 20%, omdat ze gewoonweg niet zoveel auto’s kunnen produceren. Ze staan op maximale groeistand, met Giga Berlijn en Giga Texax in aanbouw. Giga Shanghai en Giga Fremont zijn aan het uitbreiden en de geluiden zijn er dat in de UK en India een Giga gebouwd gaat worden. Stel als in 2025 30% van de wereldwijde autoverkoop EV zou zijn. Dat zijn 21.000.000 auto’s. Tesla maakte in 2020 500.000 auto. Met 50% productiegroei per jaar is dit in 2025 3,8 miljoen auto’s. Dat is 18% marktaandeel. Dus ja, 80% van alle EV’s die verkocht worden zijn geen Tesla’s! Dus helemaal prima dat de bestaande autobouwers met EV’s komen. Hoe meer hoe beter en dus hoe sneller de transitie naar duurzame mobiliteit! Was dat nu net niet de missie van Tesla? Model 3 uit China vs Fremont In onderstaande vlog wordt een rechts gestuurde Model 3 2021 uit Shanghai in detail vergeleken met een Model 3 uit Fremont. Ze hebben ook 2019 en 2020 modellen staan en laten zo mooi de verschillen zien tussen de verschillende auto’s. FSD vs Waymo: Tesla volgt een andere route! Tesla is een van de bedrijven in een race naar autonoom rijden. Alleen hun aanpak is compleet verschillend ten opzichte van alle andere bedrijven. Sterker nog, in dit artikel, dat gaat over de top 16 bedrijven in de race naar autonomy, wordt Tesla niet eens genoemd. Ook in dit artikel is er niet heel veel lof voor aanpak van Tesla. Een van de redenen waarom Tesla niet hoog scoort in allerlei vergelijkingen, of zelfs niet eens genoemd wordt, is dat Elon in het ontwikkelen van de noodzakelijke hard- en software niet de route volgt van level 1 t/m 5. In zijn aanpak zijn er 3 niveau's en 3 fasen. De drie niveau's die Tesla hanteert zijn:
Fase 1 is dat technisch alles klaar is: feature complete. De hardware zit in (nagenoeg) alle Tesla’s. En met het in gebruik nemen van DOJO is ook aan de kant van “het moederschip” de hardware feature complete. De software, met zijn visualisaties, e.d. is ook beschikbaar. Nu moeten alle neurale netwerken nog volledig beschikbaar komen. Volgens Elon zijn ze dichtbij. Alleen, dat zei hij in 2019 en 2020 ook. En dat wordt nog wel eens tegen hem gebruikt! Het grote verschil anno 2021 is wel dat we sinds de Beta release van de FSD aan een beperkt aantal gebruikers in de VS (Q4 2020), nu ook echt kunnen zien dat FSD beta totaal wat anders is dan dat wij in onze Tesla’s hebben (autopilot). De feature complete fase zal dit jaar zeker gerealiseerd worden liet Elon recent weten. En dan komt heel kort fase 2. Fase 2 is een fase waarin in 99,5% van de situaties FSD beter is dan de gemiddeld bestuurder. Veel beter zelfs! Alleen de kans dat je een situatie tegenkomt waarin je zelf beter zou reageren is niet geheel uit te sluiten. Je moet dus, ondanks dat je denkt dat je zelf wat anders kan gaan doen, toch goed blijven opletten. Tesla heeft niet heel veel systemen ingebouwd om je bij de les te houden. Het gaat immers maar om een korte periode. De camera in de auto gaat in combinatie met slimme software niet gebruikt worden om te monitoren of je aan het opletten bent. Cruise van GM doet dit bijvoorbeeld wel. Probleem is dat in de korte 2e fase de kans aanwezig is dat er ongelukken gebeuren welke uit hun verband gehaald gaan worden. Dat er wekelijks mensen om het leven komen door appende of dronken bestuurders die op de andere weghelft terechtkomen, haalt de krant al niet meer. Maar een zelfrijdende auto die iemand doodrijdt in een situatie waar een menselijke bestuurder waarschijnlijk ook in de fout was gegaan, zal uitvergroot worden en leiden tot publieke verontwaardiging! En hiermee overheden terughoudend. Terwijl als mensen (grotendeels) niet meer zelf rijden, het aantal dodelijke ongelukken nagenoeg naar nul gaat! Dus een veel grotere impact dan alle veiligheidsmaatregelen tot nu toe bij elkaar (ABS, airbags, autogordels, e.d.). Het is dus echt zaak dat Tesla fase 2 goed gecontroleerd laat gebeuren. En hier is DOJO voor nodig. Dojo is de AI-training supercomputer om van steeds meer op FSD-rijdende Tesla’s (al dan niet in shadow-mode) de data (360 graden video) binnen te krijgen, te labelen, de neurale netwerken te trainen en om de paar dagen iedere Tesla op de wereld te laten leren van de miljoenen kilometers wereldwijd. En dat continu herhalen met steeds meer data. Ik denk dat met onderstaande tweet Elon doelt op dat DOJO nu in het proces gebracht wordt van de updates en dat hiermee het datalabelen op videolevel geïntegreerd gaat worden. De komende weken wordt het aantal deelnemers aan FSD beta fors uitgebreid, Van 1.000 naar 2.000 met Versie 8.2 en naar mogelijk 20.000 met versie 8.3. Allemaal in de VS! Dat gaat zoveel data opleveren, in combinatie met DOJO, dat fase 2 daarmee in de loop van dit jaar zeker gaat gebeuren. Later in het jaar hopelijk ook FSD Beta naar Europa! Maar Elon is wat terughoudend als het over de wetgeving gaat in Europa. Maar er is beweging! Cathie Wood van Ark Invest is ervan overtuigd dat Tesla dit jaar met een ride-hailing netwerk gaat komen. Een robotaxi-service met nog een persoon achter het stuur (toezichthouder ivm fase 2) om ervaring op te doen met alle andere technologie welke nodig is voor een robotaxi-netwerk. Denk aan een goed werkende app om je rit te bestellen en te beoordelen, af te rekenen en aanvullende services (als een film kijken) af te nemen. En dan komt fase 3: de legalisering door de overheid. Ook dat gaat dit jaar gebeuren. Niet in Nederland of Europa en niet in alle situaties, maar er gaat 100% zeker een staat of een land zijn waar in bepaalde situaties en/of bepaalde gebieden autonoom gereden mag worden. Zeker een ride-hailing met een toezichthouder in de auto! Maar denk ook aan een situatie waar je op de snelweg niet meer zelf kan sturen. Of een deel van een stad waar Tesla robotaxi's mogen rijden. Tesla Insurance is dan bijvoorbeeld wel een randvoorwaarde. Want wie is aansprakelijk als de Tesla software ergens tegenaan knalt? In mijn optiek laat onderstaand filmpje, waarin een Tesla met FSD en Waymo dezelfde route rijden, precies zien wat er aan de hand is. Beide rijden zonder een interventie van A naar B. Alleen de Tesla is 3 minuten sneller. Het gaat niet zozeer over die snellere tijd, maar de reden waarom Tesla sneller is. Waymo kiest een voor Waymo veilige route, met veel rotondes en afslagen naar rechts. Tesla rijdt de route zoals een mens hem ook zou rijden. Dus inclusief de moeilijke linksaf afslagen. Want dan heb je te maken met verkeer van links en van rechts! Daarnaast kan Tesla overal rijden en Waymo alleen op die plaatsen waar Ultra-HD kaarten van zijn en alles wat je tegen kan komen beperkt is tot hun gelabelde dataset. Bij Tesla is dit natuurlijk ook, alleen hun data-set in door de miljarden gereden kilometers en door DOJO gelabeld, vele malen uitgebreider. Interview directeur Giga Shanghai In onderstaande video geeft de directeur van Giga Shanghai een paar aardige insights. Met name wat Tesla een interessante werkgever maakt komt aan bod. Een bonus voor Tesla-medewekers die een Tesla kopen is dat ze FSD gratis krijgen! Slim! In de blik op de week van deze week aandacht voor de aankomende software-updates, de LFP batterij, de vernieuwde Model S/X, de prijsdaling, de start van Giga Berlijn en meer. Software Via een twitter bericht heeft Elon laten weten waarom de volgende iteratie-slag van de FSD beta software even op zich laat wachten. “We upgraden alle NN's naar surroundvideo, gebruiken subnetten op focusgebieden (versus gelijke berekening op alle niet-bijgesneden pixels) en vele andere dingen, dus er is meer tijd nodig om software te schrijven en te valideren. Volgende week misschien iets. Dit evolueert naar het oplossen van een groot deel van de fysieke wereld-AI”. Waarschijnlijk wacht het tweede deel van de holiday-update op deze FSD upgrade aangezien bijvoorbeeld een birds-eye-view bij achteruitrijden voor FSD-gebruikers geïntroduceerd wordt. In de software zijn aanwijzingen gevonden dat Tesla bezig is te gaan werken met het opslaan van rijdersprofielen in de cloud. Dat zou betekenen dat als je bijvoorbeeld meerdere Tesla’s hebt je profiel met je voorkeuren “automatisch” meegaat naar de andere auto. Handig! Hoe computervision en neurale netwerken werken wordt in onderstaande filmpje op een eenvoudige manier uitgelegd. Vergeet niet ondertitels aan te zetten voor NL. Adaptieve vering Deze week verscheen een foto van een Model Y een Fremont die hoog op de wielen staat. Direct de speculaties over een soort crossover model. Of gaat over een versie waar de adaptieve vering op getest wordt. Waarschijnlijk geen luchtvering, maar een andere manier om verschillende rijhoogtes te creëren. Misschien gaan we bij de nieuwe Model S/X als iets zien van dat systeem. Model S/X De eerste pre-productiemodellen komen van de band. Elon liet weten dat ze bijna zo ver zijn om de massaproductie weer op te pakken. Dat de vernieuwde modellen in smaak zijn gevallen blijkt uit een goed gevuld orderboek. Ze gaan in twee shiften werken om de productie op te voeren. Ze zijn op zoek naar nieuwe medewerkers. Bij het overzicht van de connectiviteitsopties voor de nieuwe Model S/X staat dat het kleine scherm voor passagiers op de achterbank gebruikt kan worden voor streaming media tijdens het rijden. Naast gamen kan er dus film gekeken worden. Productie Over productie gesproken. De geruchten gingen dat Tesla de Model 3 productie voor 3 weken moest stilleggen vanwege een probleem met toeleveranties. Waarschijnlijk heeft Tesla ook last van een verminderde aanvoer van semiconductors. Bij Tesla mogelijk niet veroorzaakt door een te kort op de wereldmarkt, maar het feit dat Samsung in Texas door het extreme winterweer aldaar, te maken heeft gehad met een stroomuitval. Inmiddels is duidelijk dat de productie in Fremont weer op stoom komt en de downtime gebruikt is voor onderhoud. Zal verder geen impact hebben op de jaarproductie. Nu Tesla steeds meer gebruik gaat maken van single-piece-casting wordt ook de noodzakelijke m2 productieruimte kleiner. Op de locatie in Fremont vindt een deel van de Model Y productie nog plaats in een tentconstructie. Het lijkt erop dat Tesla deze tent gaat afbreken en nieuwe productiefaciliteiten gaat bijbouwen. Samen met de leeg gekomen ruimte ontstaat er plek voor de productie van bijvoorbeeld de Roadster. LFP batterij De MIC Model 3 SR+ heeft de LFP batterijen (Lithium-IJzer-Fosfaat). Eerder is in een blik op de week aan bod geweest dat er een vermoeden bestond dat deze batterij onder bepaalde omstandigheden minder zou presteren dan versies met andere chemische samenstelling. Ook toen al aangegeven dat in de loop van de tijd er via de software verbeteringen doorgevoerd zouden worden op basis van real-live-data. Met software update 2021.4.10 zijn nu die verbeteringen nu ook daadwerkelijk doorgevoerd. De laadsnelheid is bijvoorbeeld fors verhoogd. Tesla zal alle standaard modellen gaan voorzien van een LFP batterij. Meer informatie in onderstaande vlog. TSLA Het aandeel TSLA heeft een vreemde week achter de rug. Net als alle technologie bedrijven ging ook Tesla flink in de rode cijfers. Het dieptepunt lag op de $620. Midden van de week een herstel, maar de opgelopen schade is nog niet hersteld. Het was voor degene die geloven in de lange termijn van Tesla een mooie kans om een slag te slaan. Ark-invest heeft zijn Tesla-aandelen portefeuille in ieder geval goed aangevuld! Motor en logo Dat in Tesla’s bijzondere elektromotoren zitten is al vaker aan bod geweest. In onderstaande vlog wordt een Tesla Model S P90D geanalyseerd Wat je mogelijk niet wist, is dat het Tesla logo zijn inspiratie krijgt van het bovenaanzicht van een elektromotor. EV-banden Michelin kondigde de lancering aan van zijn Pilot Sport EV-band, die speciaal is gemaakt en ontworpen voor krachtige elektrische auto's. De Pilot Sport EV-band zal waarschijnlijk populair zijn bij Tesla-eigenaren met de snellere versies. Volgens Michelin hebben de Pilot Sport EV's een optimale grip op zowel droog als nat wegdek en zijn ze zeer slijtvast. Ze zijn ook geoptimaliseerd met een lage rolweerstand, waardoor het bereik tot 60 kilometer kan worden verbeterd. Na zomer zijn ze in Europa verkrijgbaar. Standard Range Model Y Recent werd de standard range Model Y aangekondigd in de VS. Een paar weken later is hij alweer uit de configurator verdwenen. Hij is wel nog “off menu” te bestellen. Het is niet duidelijk waarom Tesla dit doet. Elon stuurde een tweet de wereld in dat dit te maken had met de toch beperkte range van deze versie. Zou niet aan de Tesla-standaarden voldoen. Een beetje vreemd. Eerdere hebben we dit soort acties, van kort leverbaar en alleen off-menu te bestellen, gezien bij een mid-range Model 3, de sleeper versie van Model LR en de standard range Model 3. Ook werd er wederom een prijsverlaging doorgevoerd. Sommigen denken dat Tesla probeert een goede balans te vinden tussen vraag en productie met een mogelijk aankomende EV-subsidieregeling in de VS. Giga Berlijn Via een software-leverancier kwam naar buiten dat Tesla aan de Deutsche Bahn een opdracht heeft verstrekt voor vervoerscapaciteit van auto’s van juli. Dat zou betekenen dat vanaf mei de eerste pre-productiemodellen van Model Y uit Giga Berlijn komen. In deze blik op de week aandacht voor een test met dynamische beprijzing bij de SuC, hoe komt Tesla aan de term Plaid, klachten uit China, de kansen voor Tesla in India, Tesla-recycling en nog veel meer… Aanvullingen In de blik op de week van verleden week was een filmpje te zien van Tesla's geproduceerd in Giga Shanghai welke met de knipperlichten aan op transport staan te wachten. Op veel websites werd gesproken over het uitvoeren van een firmware update. Deze week de berichten dat dit niet correct is. Het zou gaan over het aangeven welke auto's nog langs de supercharger moeten voordat ze op transport kunnen. Ook cool! Verleden week was er aandacht voor de aanstaande veranderingen in Duitsland over de route naar autonoom rijden. Steven Peeters heeft over dit onderwerp een aparte vlog gemaakt. Nuanceert een aantal zaken, maar laat onverlet dat het een beweging in de goede richting is. Tesla Recycling Op Reddit (u/Yaro_S) kwam ik onderstaande foto tegen. Een graveyard met alleen Tesla’s. Met het toenemen van het aantal Tesla’s op de weg neemt ook, ondanks alle veiligheidssystemen, het aantal total-loss gevallen toe. Maar goed dat zo’n Tesla heel veel waardevolle materialen bezit. De accu’s en zeker de aandrijflijnen worden vaak gebruikt om klassiekers om te bouwen tot EV’s. Een mooi Nederlands voorbeeld is hier te vinden. Interieurdelen zullen het ongetwijfeld ook goed doen op de 2ehands markt. Onderdelen, zeker gebruikte, zijn immers (nog) schaars. Er komen natuurlijk steeds meer bedrijven die zich specialiseren in het recyclen van specifieke onderdelen, zoals printplaten en kabelbomen, ed. En voor het recyclen van EV-batterypacks zal een heel nieuwe bedrijfstak gaan ontstaan. Iemand die hier actief mee bezig is, is Tesla mede-oprichter, JB Straubel. In onderstaande video vanaf 07:35 min. een interview met hem. Klachten uit China De afgelopen week waren er berichten over klachten van Chinese Model 3 kopers. Het gaat over voertuigbranden, zelf accelererende Tesla’s en een verouderde FSD computer. Dat hebben wel al eerder gehoord, niet? Tesla publiceert regelmatig over het aantal uitgebrande Tesla’s. Dat is beduidend minder dan bij andere (ICE) merken. Het is een fabeltje dat EV’s gevoeliger zijn om in brand te vliegen! Dus ook in China niet! Dat het blussen om een andere aanpakt vraagt is duidelijk, maar hiermee niet meer of minder gevaarlijker dan een ICE. De andere klacht gaat over Tesla’s die ongewild ergens tegenaan rijden omdat de auto spontaan zouden accelereren. Ook die claims zijn op andere plekken in de wereld al eens voorbij gekomen. In alle gevallen betrof het een bedieningsfout door de bestuurder. Gewoon de accelerator ingedrukt waarschijnlijk vanuit de reactie uit het ICE-tijdperk om een koppelingspedaal in te trappen bij een plotselinge remactie! De data welke achteraf uitgelezen wordt laat steeds zien dat het om het ongewild intrappen van het pedaal gaat. De laatste “claim” is de FSD computer. Feitelijk is dit ook een helder verhaal, alleen maakt Tesla het zichzelf een beetje moeilijk. Tot Q2 2019 werd de FSD 2.5 computer ingebouwd. Prima in staat om de tot dan geclaimde autopilot functies te ondersteunen. Eigenlijk alle functies welke nu ook nog buiten het FSD-pakket vallen. Om volledig gebruik te kunnen maken van alle FSD-functies heb je uiteindelijk de nieuwe FSD computer nodig. Heb je een auto met een “oudere FSD”, dan krijg je bij de software-aanschaf een update van de hardware. Niets aan de hand zou je zeggen. Ware het niet dat Tesla, ongeacht of je FSD hebt gekocht of niet, in het display de visualisatie steeds geavanceerder maakt en je uiteindelijk de FSD 3.0 computer nodig hebt om alle visualisaties te blijven zien. Heb je wel de nieuwe FSD computer, maar geen FSD-software-licentie, zie te toch alle visualisaties. En hier wringt de schoen. Heb je de “oude FSD computer” en geen FSD software, dan zie sommige visualisaties niet. Ongelijkheid volgens sommigen. Om die reden “claimt” dus een groep kopers ook recht te hebben op de nieuwste FSD computer. Nu zit in alle Tesla’s de nieuwste hardware, maar begin 2020 hebben ze nog “oude FSD-computers” in Model 3 uit Shanghai geplaatst. Munro Live Sandy Munro is weer terug van zijn trip in de Model 3 2021. Onderweg interessante gesprekken en natuurlijk het interview met Elon Musk. De komende week zal de teardown van de Model 3 wel weer verder gaan en kijken we op deze plaats wekelijks naar zijn bevindingen. In onderstaande video een terugblik op hun SpaceX toer, de ontmoeting met Elon en het bijwonen van een design vergadering. Giga’s bouwen of fabrieken ombouwen Op Teslarati.com een paar leuke feitjes over waarom de bestaande OEM's moeite hebben met de transitie naar EV: namelijk hun vele productiefaciliteiten. De Volkswagengroep heeft 136 fabrieken over de hele wereld om hier in 2020 9,3 miljoen auto’s te produceren (11 miljoen in 2019). Mercedes-Benz heeft 93 productielocaties in 17 landen, BMW 31 locaties in 15 landen en Ford 65 fabrieken over de hele wereld. Er moeten dus heel wat fabrieken omgebouwd worden van ICE naar EV productie. Maar ook al het personeel moet meegenomen worden in de koerswijziging en de consequenties van de switch naar EV. De VW fabriek in Zwickau is in 2020 volledig omgetoverd in een EV-fabriek. Dit heeft volgens VW 20.500 dagen trainingstijd gekost. Tesla hoeft geen 136 fabrieken te bouwen om tot 10 miljoen voertuigen te komen. Ze moeten natuurlijk wel nog meer Giga’s bouwen. Berlin en Austin zijn in aanbouw. India zit er aan te komen, en in verwacht nog een aankondiging van een productielocatie in 2021. Tesla hoeft geen oude fabrieken om te bouwen of personeel om te scholen. Dat is toch echt wel een enorm voordeel. Tesla naar India Dat er in India een Giga komt is inmiddels wel duidelijk. India is belangrijk voor Tesla als het gaat over het zekerstellen van grondstoffen voor de batterijproductie. India is ook qua energiemarkt een interessante plek voor Tesla. Over een succes van de energiepoot in India zijn geen twijfels. Alleen de markt voor auto’s, en zeker EV’s is niet zo heel groot. 2,8 miljoen in 2020. Ondanks dat er ontzettend veel mensen wonen. Ik denk dat als je op traditionele manier naar de automobielsector kijkt, hier geen speld tussen te krijgen is. Maar als je de transitie van de mobiliteit met de transitie in de telecommunicatie vergelijkt, ontstaat een ander perpectief. In landen waar grote delen van de bevolking het moet doen met zeer lage inkomens is men altijd afhankelijk geweest van openbare telefoonaansluitingen om te kunnen bellen. Ze zijn nooit tot een punt gekomen dat ieder huis een eigen vaste telefoon- of internetaansluiting had. Maar nu heeft wel iedereen een mobiele telefoon! En straks met Starlink ook nog overal toegang tot breedbandinternet. Grote delen van de wereld hebben, buiten de grote steden in die landen, als het ware een ontwikkelfase qua telecom-infrastructuur overgeslagen. Dat zou met mobiliteit ook wel eens kunnen gaan gebeuren. Een eigen auto is onbereikbaar, maar mobiliteit in een robotaxi is wel binnen bereik. Zeker met de systemen van Tesla welke op vision gebaseerd zijn. Die werken ook als de infrastructuur van mindere kwaliteit is. Sterker nog. Ik denk dat het ontbreken van een goede infra voor auto’s waar de mens zelf moet sturen juist een voordeel kan zijn. Hoef je niets aan te passen of af te leren. Je hoeft maar een zeer beperkte infra aan te leggen om robotaxi's veilig te laten werken. Twee witte lijnen en borden om de snelheid aan te geven. Geen stoplichten nodig. De rest is immers via de software “af te spreken”. De chaoas in de grote steden zou wel eens snel als sneeuw voor de zon kunnen gaan verdwijnen met EV-robotaxi’s. En als bonus schone lucht in de stad. Bangalore, de stad waar Giga Shanghai zou komen, is trouwens een wereldstad met meer dan 8 miljoen inwoners! Daar gaan robotaxi hetzelfde werken als in andere wereldsteden. Als Tesla dan in Giga India de kleine Tesla in grote aantallen en in verschillende verschijningsvormen lokaal kan produceren, kon het wel eens heel hard gaan met de transitie van de mobiliteit. Waarom de naam Plaid? Tesla hanteert al langer de naam performance om aan te geven dat je met een snelle versie van het model te maken hebt. Dat het altijd sneller kan, is inmiddels wel duidelijk. Een long range kan via een software-aanschaf voorzien worden van een performance-boost. En een performance versie van een ludicrous mode. Nu het doek van de vernieuwde Model S is gehaald wordt de performance met ludicrous vervangen door de naam Plaid. Als je weet hoe Tesla aan deze benamingen komt wordt het duidelijk waarom na ludicrous de naam Plaid moest komen. De inspiratie komt uit onderstaande scene. Na de Plaid komt nu de Plaid+. Die gaan we voor het eerst zien in de Model S begin 2022. De new Roadster gaat nog over Plaid+ heen. Dit gaat waarschijnlijk “SpaceX package” heten met een aantal cold gas-thrusters. Dat Elon in de Joe Rogan Podcast van verleden week het niet zomaar had over een “hoover” effect voor de Roadster blijkt wel uit onderstaand uitleg. Dynamische Supercharger beprijzing
Tesla is begonnen met een proef om het laadtarief bij de Supercharger dynamisch te maken. Eerder deden ze deze test al eens in de VS. Nu volgt een test in Zweden en Noorwegen. Dat wil zeggen dat ze op sommige dagen de prijs tot wel 50% verlagen om zo mensen over te halen om juist op andere dagen te reizen. Hiermee kunnen ze drukte op gewilde reisdagen en bij sommige chargers voorkomen. Denk aan de zaterdagen tijdens de vakantieperiode. Ik ben wel benieuwd naar de effecten. In deze blik op de week aandacht voor de regelgeving op weg naar autonoom rijden, de kleine Tesla, software-updates en meer... UNECE regels In onderstaande video geeft Steven Peeters weer een korte update over de stand van zaken betreffende de UNECE-regelgeving op weg naar autonoom rijden. Ofschoon het wachten is op een verslag van de december vergadering, ziet het er naar uit dat er langzaam toch wat beweging komt in de regelgeving. De verwachting is dat de UNECE een inhaalmanoeuvre op de snelweg meer tijd gaat geven om goed uitgevoerd te worden. Met name de tijd tussen het aanzetten van de richtingaanwijzer en tijd die er is om een “gaatje” te vinden, mag wel wat langer. Ook de maximaal toegestane naar buiten duwende kracht (laterale G-krachten) in een scherpe bocht mag wel iets omhoog. Dan blijft de auto netjes in het spoor, in plaats van richting de buitenkant te gaan of mogelijk zelfs in de andere rijbaan terecht komen. Deze week ook een bericht dat de Duitse overheid de weg naar level 4 autonoom rijden wil gaan vrijmaken. Ze willen als Europees land hier voorop in gaan lopen. Dat zijn heel goede geluiden. Niet dat het nu morgen meteen geregeld is, maar er wordt in ieder geval over gesproken en men ziet meer kansen in autonoom rijden dan bedreigingen. Kan ook bijna niet anders. Zoals Sandy Munro verleden week al in het interview met Elon benadrukte is dat autonoom rijden de veiligheid van mobiliteit met een enorme factor gaat verhogen. Veel meer dan alle maatregelen tot nu toe bij elkaar opgeteld, zoals de veiligheidsriem, ABS, airbags en dergelijke. En dan hebben we het nog niet over de economische impact, de kansen voor herinrichting van de steden, de versnelling van de transitie naar duurzame energie en dergelijke. Kleine Tesla De geruchten nemen toe dat de kleine Tesla (de Model 2?) nog dit jaar het levenslicht gaat zien. Over hoe die kleine er uit gaat zien is natuurlijk nog niets bekend. Onderstaande afbeelding is een van de vele ontwerpen over hoe die nieuwe Tesla er volgens Tesla-fans uit zou kunnen gaan zien. Ook het tijdstip waarop de kleine Tesla in productie zou gaan is natuurlijk speculatie. De geruchten zijn gebaseerd op een interview met de Chinese directeur van Giga Shanghai. Ik denk dat we het met een korrel zout moeten nemen. Een presentatie van het prototype in 2021, ontworpen in het design centre in China, sluit ik niet uit. Maar een start van de productie en een wereldwijde verkoop is voor 2021 uitgesloten als je het mij vraagt. Ik denk wel dat Giga Shanghai als eerste met de productie van de kleinere Tesla zal gaan beginnen en later pas in Giga Berlijn. Mijn verwachting is op zijn vroegst vanaf 2023 vanuit Berlijn. In 2021 komt eerst de Model Y en in 2022 de Model 3 vanuit Berlijn. Voor de kleine Tesla moet zeker de locale batterij-productie goed op gang zijn. Maar dat er een instapper komt, dat is wel duidelijk. Nu nog de instapper Afgelopen week lanceerde Audi de e-tron GT RS. Een vergelijking met zijn halfbroer, de Porsche Taycan Turbo S en de nieuwe Model S Plaid+ kon natuurlijk niet uitblijven. Zelfs de performance Model 3 wordt in de vergelijking meegenomen. Dat Tesla de toon zet in prijs en prestatie is duidelijk. Onderstaand in een mooi overzicht weergegeven. Het is natuurlijk fantastisch om te zien dat Tesla aan de bovenkant van dit segment de toon zet. Als in 2022 de Roadster op de markt komt, zal niemand de superioriteit van Tesla aan de bovenkant van dit deel van de markt nog in twijfel trekken. Wil overigens niet zeggen dat er geen ruimte is voor andere merken. In tegendeel zelfs. Audi, Porsche, Lucid en anderen maken mooie EV’s die zeker veel mensen uit een ICE gaan halen. Daar het gaat tenslotte allemaal om! Met de Model 3 en zeker de Model Y is Tesla ook in het middensegment de benchmark. Maar het wordt natuurlijk pas echt interessant als Tesla ook zo rond de 30.000 euro de toon gaat zetten qua prijs/prestatie verhouding. En voor de aandeelhouders: ook in dit segment met een zeer winstgevende marge. Het aantal mensen dat privé een EV koopt is in NL nu al 30% en dat gaat hierdoor nog verder toenemen. Zeker als je meeneemt dat mensen de bereidheid hebben meer uit te geven aan een EV dan aan een vergelijkbare ICE. Het lijkt wel of mensen, door de komst van een EV, maar kijken naar de total-cost-of-ownership van een auto. De aanschaf van een EV is (nog) iets duurder, maar het bezit en gebruik een stuk goedkoper en de afschrijving een stuk minder dan een ICE. Een kleinere Tesla rond 30.000-35.000 euro (NL prijzen) zal het kopen van een ICE zeer onverstandig maken. Zeker als je nog meeneemt dat je met Tesla ook de hardware koopt om autonoom rijden in de (nabije) toekomst mogelijk te maken. Ik kan me geen, anders dan emotionele, redenen bedenken waarom je überhaupt nog een ICE zou willen kopen als je in de markt bent voor een nieuwe auto. Nieuwe landen Tesla is de landen waar ze auto gaan leveren flink aan het uitbreiden. Recent werden Singapore, Roemenië en Israël aan het lijstje toegevoegd. Dit impliceert natuurlijk ook dat in die landen een infrastructuur gaat ontstaan met superchargers, service-centra en stores. Software-up-dates Qua software updates is het opvallend stil tot nu toe dit jaar. Ik zit op een gemiddelde van om de 2 weken een software-update. Maar in de eerste weken van het nieuwe jaar is Tesla nog niet zo scheutig met updates. De eerste 2021 release is verschenen (2021.4.3), maar dit betreft alleen een kleine update met bugfixes. Ook een update van de FSD Beta voor de circa 1.000 beta-testers blijft uit. Laten we het maar interpreteren als dat alle energie gestopt wordt in het tweede deel van de holidayrelease… de update naar de V11 versie van de software. Over-the-air update bij Shanghai Op social media verscheen een filmpje gemaakt bij Giga Shanghai waar de auto's welke aan het wachten zijn op transport over-the-air voorzien worden de laatste software en in transportmodus gezet worden. Indrukwekkend om te zien. Ik neem aan de dat de knipperlichten aangaan bij zo’n factory-installatie om aan te geven dat ze even niet getransporteerd mogen worden. Tevredenheid We lezen op social media regelmatig slechte berichten over bouwkwaliteit of service van Tesla. Er zijn zeer zeker heel terechte klachten bij. Maar we moeten ons natuurlijk ook realiseren dat dit maar een heel klein deel is ten opzichte van de mensen die erg te spreken zijn over hun Tesla. Objectief gezien zijn Tesla’s de veiligste auto’s die er te koop zijn. Daarnaast zijn ze in hun segment toonaangevend qua efficiency en prestaties. En zijn ze de benchmark voor andere OEM’s als het gaat over (productie)technologie. Met het verschijnen van de kleine Tesla, de Cybertruck, de Roadster en de Semi in de komende 2 jaar zullen ze ook in die segmenten de benchmark gaan zijn. Tussen grofweg € 30.000 en € 200.000 zijn alle modellen en uitvoeringen dan ijzersterk gepositioneerd. Met als bonus dat alles auto’s uitgerust zijn met de hardware voor autonoom rijden en allemaal toegang hebben tot het superchargernetwerk en via over-the-air-updates voorzien worden van de meest actuele software. Ook als het gaat consumenten tevredenheid scoort Tesla al jaren een nummer 1 plaats. Ook in het recent uitgevoerde onderzoek staat Tesla weer op de eerste plaats! Het onderzoek is hier te vinden. Laat onverlet dat Tesla moet blijven werken aan het verhogen van de kwaliteit en service. Joe Rogan Elon was afgelopen week voor de 3e keer gast in de Joe Rogan Experience. In een dik 3 uur durende podcast komen heel veel Tesla, SpaceX en andere onderwerpen aan bod. Roadster: engineering is in 2021 klaar, maar een productie pas in 2022. Een leuke discussie of de Roadster zou moeten kunnen zweven op de SpaceX-thrusters. Zal wel niet gaan gebeuren, maar dat de Thrusters gaan komen om nog sneller te kunnen accelereren is wel duidelijk. Model S Plaid: 1.96 sec naar de 60 miles! Oppassen met een stoplicht sprintje! Want voordat dat je kruising over bent, en dus nog in de zicht van de flitser, zit je al op de honderd! Plaid+ in 2022! Cybertruck: mogelijk eind 2021 een paar pre-productie modellen, maar pas in 2022 een start van de productie. Het hele ontwerp in qua maatvoering op alle aspecten 3% kleiner geworden. In deze blik op de week nogmaals aandacht voor de vernieuwde Model S&X, een nieuwe versie van de Tesla Semi gespot, Sandy Munro interviewt Elon Musk, een nieuwe 12V batterij, de onderzoeksresultaten van een onderzoek onder EV-rijders, de trekhaak voor de Model Y, een paar wintertips en nog veel meer… Tesla Semi Het ziet er nu toch echt naar uit dat de Tesla Semi in de loop van het jaar daadwerkelijk in kleine aantallen geproduceerd gaat worden. Een productie in Fremont en een assemblage in Giga Nevada. Veel onderdelen van de Semi zitten immers ook in de andere modellen, zoals de motoren en de batterijen! Er dook ook een filmpje op van een nieuw prototype. In Europa wordt de Semi in 2023 verwacht. Diefstal We weten natuurlijk dat de Tesla’s de veiligste auto’s in hun klasse zijn. Daar komt nu bij, en ook dat wisten we natuurlijk al, dat ze ook (bijna) niet gestolen worden. Ook dat is weer door een mix van passieve en actieve veiligheidssystemen. Denk aan Sentry, GPS in combinatie met de data-verbinding, pin-to-drive, e.d. In 2020 werden 2 Tesla's gestolen. Een compleet overzicht van de diefstallen in 2020 naar merk is hieronder te downloaden. ![]()
Enhanced Autopilot Na een tijdje te zijn weggeweest is Enhanced Autopilot weer terug. Het pakket gaat € 3.800 kosten en is via de app te bestellen. Ongeveer de helft van de prijs van de full self driving-suite welke nu € 7.500 is. De komende maanden komt hier nog een abonnementsvorm voor FSD bij. Of gaat Enhanced Autopilot er dan weer uit?
Model S/X Er werd nog druk nagesproken en gespeculeerd over de vernieuwde Model S en X op social media. Vooral het Yoke stuur en het ontbreken van bedieningshendels is veelbesproken. Ik vergelijk het maar met het verdwijnen van de homebutton en de hoofdtelefoon aansluiting op de iPhone jaren geleden. Nog niemand had zelf ervaren hoe het was, maar het oordeel was al geveld. Maar we weten inmiddels dat als je het eenmaal ervaren hebt en de eerste onwennige dagen zijn voorbij, wil je over het algemeen niets anders meer! Sterker nog. Je vraagt je af waarom het ooit anders was. Is er nog iemand die terugverlangd naar een autosleutel om je auto te ontgrendelen of een startknop om je auto te starten? Het Yoke-stuur schijnt toegestaan te zijn in de EU. In een artikel van Bright werd de RDW hierna gevraagd en geconcludeerd werd dat er in NL geen beperkingen zijn ten aan zien van de vorm. Hieronder nog een aardige video over de nieuwe Model S. 12V Accu De vernieuwde Model S/X krijgt een 12V lithium ion accu. Er wordt dus afscheid genomen van de 12V lead-acid accu’s. De nieuwe accu gaat hiermee even lang mee als het batterypack voor de aandrijving. Op termijn gaan we de accu natuurlijk ook terugzien in de andere modellen. Helaas kan of durft Tesla nog niet over te stappen op een 48V systeem in combinatie met een andere manier van bekabeling en aansturing van alles wat om stroom en bediening vraagt. MIG/MIC Model Y Op de Tesla website wordt nu voor de Model Y een productiestart midden 2021 aangegeven voor de Made in German (MIG) Model Y. Het geeft aan dat Tesla er vertrouwen in heeft om steeds preciezer te worden met het noemen van een tijdstip waarop we in Europa de Model Y mogen verwachten. Het bouwtempo ligt ontzettend hoog. Het gebouw is aan de buitenzijde nagenoeg klaar. Elon gaf aan dat het gebouw voorzien wordt van Graffiti-kunst. Het staat immers in tech en cultuur stad Berlijn. Niet geheel duidelijk of hij de binnen- of buitenzijde bedoelde. Binnen wordt in ieder geval al druk afgewerkt en worden machines geplaatst. Er staan 8 van die Giga casting machines. Dat is zeker niet alleen voor de Model Y en de Model 3! Dat het snel gaat bij Tesla bleek wel uit een verslag van een aantal journalisten die afgelopen week Phase 2 van Giga Shanghai mochten bezoeken. Hier wordt de MIC Model Y gemaakt. Ze zitten volgens hun al op 700 auto’s per dag in deze fase van het opschalen van de productie. Dat lijkt wat aan de hoge kant, gelet op het tempo van opschalen in andere fabrieken. Na de Q1 productiecijfers weten we meer! Castings In de blik op de week natuurlijk al vaker gehad over de nieuwe single-piece-castings van Tesla. Goed om te zien dat ook de Model S en X nu op deze manier geproduceerde onderdelen krijgt. Komt de stijfheid en de kwaliteit ten goede. Steeds meer delen van de auto worden zo geproduceerd met als doel om uiteindelijk de gehele carrosserie op deze manier te construeren. Alleen de Model 3 uit Fremont en Shanghai krijgt het voorlopig niet. Ze kunnen het niet veroorloven om in deze fase van opschaling de productielijn van de Model 3 een paar weken stil te leggen. In de in aanbouw zijnde fabrieken worden de casting machines al opgebouwd terwijl het gebouw er omheen nog in aanbouw is! Het is echt een revolutie in de automobielbranche. De productiekosten gaan hierdoor fors omlaag en de productiesnelheid omhoog. Elon sprak in een interview met Sandy Munro over een besparing van 300 robots voor alleen de single-piece-achterkant! Als het aan de voorkant ook 300 robots scheelt dan heb je het met een Model 3 en Model Y productielijn over 1.200 minder robots. Benieuwd of en wanneer andere autobouwers volgen. Het is niet alleen een kwestie van een order plaatsen bij de leverancier van die casting machines. Los van de engineering moet je ook de juiste samenstelling van het aluminium hebben. Maar dat zal Tesla wel gepatenteerd hebben! Trekhaak Model Y In de VS-configurator is de optie voor de trekhaak verdwenen. Waarschijnlijk gaat dit betekenen dat alle Model Y’s de voorbereiding krijgen voor een trekhaak en dat deze dus achteraf eenvoudig kan worden besteld. Prijs was bij achteraf bestellen wel iets hoger. Of dit wordt gecorrigeerd is nog niet bekend. Mijn verwachting is dat de bevestiging van een trekhaak geïntegreerd is in de single-piece-casting, Het in de VS aangegeven trekgewicht is 1.587 kg. Nog een paar maanden en dan kunnen we zien wat de specificaties voor de MIG Model Y gaan zijn. LFP-accu Deze week verscheen van Next-Move een test-verslag over de LFP-accu van CATL in de Model 3 SR+ uit Giga Shanghai. Aanleiding voor de test was dat er veel klachten zouden zijn via de social media over deze accu in de MIC Model 3 SR+. Dat “veel” valt in absolute aantallen wel mee, maar toch reden genoeg om erbij stil te staan. Zeker ook omdat steeds meer fabrikanten die LFP-accu van CATL (gaan) gebruiken. Het is een interessante video en geeft veel inzicht in de onderliggende technologie van het laden. En in het bijzonder bij de cobalt-vrije LFP-accu. Alleen al het bekijken van de video zal veel “klachten” wegnemen. Eigenlijk is er niet zo heel veel aan de hand, anders dan dat dit type accu iets meer moeite heeft met koude omstandigheden. De grootste oorzaak van de klachten is misschien wel dat de verwachting die men vooraf had over het rijden in een EV mogelijk niet overeenkomt met de nu opgedane ervaring in koudere omstandigheden. We zitten immers in de winter. Koude en accu’s hebben een haat liefde verhouding! Net als bij alle andere EV’s is het rijden in de winter toch echt anders dan in de zomer. Eigenlijk is dat bij een ICE ook zo, alleen waren we er toen niet zo mee bezig. Zeker niet met zo'n focus op hoeveel kilometer kan ik maximaal rijden vandaag? Om, als het al nodig is, onderweg snel te kunnen laden, is een voorverwarmde accu een vereiste. De software beschermt de accu en laadt gewoon niet snel als dit een negatief effect heeft op de levensduur. Daarnaast is Tesla nog wat voorzichtig met hoge laadsnelheden. Ze verzamelen data van alle Tesla’s wereldwijd en via software updates wordt het bijgesteld. Meestal is de auto na een software update beter geworden. Beter kan ook zijn trager laden, maar wel een langere levensduur. Voor de een teleurstellend, voor de andere een hele geruststelling. Als je dit negatief wilt uitleggen is het verhaal dat ze niet genoeg getest hebben, niet transparant zijn over de prestaties van de batterij of bang zijn voor claims. Positief uitgelegd is dat je er gewoon op moet vertrouwen dat Tesla je de beste ervaring wilt geven en dat je je niet druk moet maken over een tijdelijk mindere range of een lagere laadsnelheid. Hoeveel last heb je er nu feitelijk van als je maar 200 km per dag rijdt? Je hebt immers een SR+ gekocht! Het blijft zo belangrijk om goed te weten hoe je de auto wilt gebruiken (ook in de winter) en hier dus een EV bij zoeken die past bij je behoefte. Meestal speelt ook de beurs een rol, dan heb je altijd te maken met een compromis! Onderzoek VER Afgelopen week een webinar bijgewoond van de VER (vereniging elektrische rijders). Hierin werden de resultaten gepresenteerd van het “Nationaal EV en bereidersonderzoek”. Interessant om hier eens door heen te bladeren. Het is hier te vinden. Een paar interessante uitkomsten:
Teardown 2021 Model 3 Sandy Munro Ik zal in iedere “Blik op de week” de highlights van zijn teardown-bevindingen van die week kort samenvatten. Blijft natuurlijk interessant om vooral ook zelf te kijken. Deze week geen Teardown verslag, maar een interview met Elon. Jammer dat Sandy zoveel zelf aan het woord is. Krijg je een kans om een uur met Elon te praten, vraag je hem niet het hemd van het lijf over "the machine that's building the machine". Wintertips:
Een paar tips voor de komende dagen met vorst en sneeuw! - gebruik pre-heating, zeker de stoelverwarming. Zet hem op tijd aan als je bang bent dat ramen/deuren zouden kunnen vastvriezen. - laat de auto 15 minuten voordat je bij een laadpaal vertrekt nog even laden, zeker in combinatie met pre-heating. - zorg voor een voldoende opgelade batterij als je de auto wat langer gaat parkeren. - de deurhandels van de Model 3 (ik dacht vanaf de zomer 2020) kan je op het dunne gedeelte (hard) indrukken als hij vastgevroren zit. - op weg naar een supercharger, altijd via de navigatie er naar toe rijden, dat wordt de batterij op temperatuur gebracht. Let wel, dit kan een half uur of langer duren. - om vastgevroren spiegels te voorkomen, zet automatisch inklappen uit - om beter op te kunnen trekken op een besneeuwd wegdek kan je "slipstart" inschakelen - zet regeneratief remmen op "laag" als je bang bent voor blokkerende wielen - je hebt bijna geen onderhoud aan je Tesla. Vergeet daarom niet antivries in je ruitensproeier reservoir te doen! - eventueel de rubbers bij de deuren een beetje invetten. Meer informatie is ook hier op de Tesla-website te vinden. |