In deze blik op de week aandacht voor FSD-ontwikkelingen, de aanstaande lancering van de Cybertruck, een nieuwe pagina over de compacte Tesla, en nog veel meer.
 
Welke Tesla past bij mij?
Op Teslamagazine kunnen potentiële Tesla kopers en andere geïnteresseerden, alle informatie vinden over het kopen van een Tesla. Doorloop de verschillende pagina’s onder "Tesla kopen" en je bent helemaal klaar om tot het bestellen over te gaan. Tesla heeft dit proces nog gemakkelijker gemaakt met onderstaande pagina. Vul je wensen in en je krijgt een advies over het Model dat hij je past.

​Cyber Roadster 
We volgen met blik op de week het hobbyproject van YouTuber Cyber Hooligan. Hij bouwt een Model 3 om naar eigen creatie en interpretatie van het resultaat van een huwelijk tussen de Roadster en een Cybertruck. Voor het eerst zien we zijn creatie in dezelfde kleur. De eerste primerlaag is gespoten.

​FSD-ontwikkelingen
Het overgrote deel van de Tesla’s op de weg is uitgerust met een suite aan camera’s en een FSD-computer geschikt voor volledig zelfstandige besturing, al dan niet na een hardware update bij een software aankoop. Of je enhanced autopilot of FSD nu al moet aanschaffen lopen de meningen fors uiteen. Hoe ik er over denk heb ik hier opgeschreven.  

​Voor degene die de FSD-ontwikkeling volgt was het een week van mixed feelings. 

​Uitrol FSD V12 begonnen
Goede nieuw is dat in de VS de uitrol van FSD V12 onder Tesla-medewerkers begonnen is. Om twee redenen bijzonder. 
 
Ten eerste omdat V12 de versie is die volledig werkt met neurale netwerken en dus kunstmatige intelligentie. Met V12 heeft Tesla meer dan 300.000 regels handgeschreven code vervangen door een AI-model dat is getraind op een enorme hoeveelheid videoclips. Dit model leert effectief autorijden door voorbeelden van goed rijgedrag. Het vereist geen handmatige labeling van gegevens, maar wel aanzienlijke hoeveelheden gegevens en rekencapaciteit. Deze nieuwe aanpak stelt Tesla in staat om de auto te laten rijden op basis van wat het model heeft geleerd, zonder expliciete programmering. Het systeem verwerkt video-invoer van de camera's en stuurt de auto aan via het stuur en de pedalen.
 
Ten tweede omdat het woord “beta” ervan afgaat. Tesla zegt hiermee feitelijk dat ze klaar zijn voor een legalisatie en daarmee ook de verantwoordelijk en dus aansprakelijkheid wil gaan overnemen bij wettelijk toegestaan level 4/5 gebruik. De uitrol van V12 begint in de VS en Canada, maar de verandering in de manier waarop de auto leert en rijdt, zal waarschijnlijk de internationale uitrol van Full Self-Driving versnellen.

​FSD in China
China begrijpt dat we aan de vooravond staan van een grote fundamentele verandering van de mobiliteit. Een paar weken geleden op deze plaats een vergelijkbaar bericht vanuit het VK. Autonoom rijden geeft niet alleen een ongekende boost aan de verkeersveiligheid, maar is vooral een massale economische motor.

​Deze week verschillende berichten, ook van Tesla zelf, dat na Noord-Amerika FSD V12 (Beta) binnenkort in China geïntroduceerd gaat worden. Vorige week nog heeft Elon Musk de Chinese leider Xi Jinping ontmoet. FSD zou zomaar een onderwerp zijn geweest. De vermeende spionage door de camera’s van de Tesla’s is van de tafel. China zal Amerika snel volgen in het proces op weg naar volledig zelfrijdende auto’s en de transities die hiermee van start gaan! 

​Europa dan!
Je zou zeggen dat ze in Europa de boot niet willen missen. Je staat als Europa al niet aan de wieg van de AI-technologie (die boot hebben we al gemist) en je verliest steeds meer terrein met de traditioneel toonaangevende autobouwers. Je zou wel door een snelle adoptie op het uitgebreide en kwalitatief goede wegennetwerk de wereld kunnen laten zien hoe mobiliteit er uit kan gaan zien. Maar helaas, de bureaucratie lijkt zijn werk te gaan doen. 

​Slecht nieuws voor FSD Beta buiten Noord-Amerika
De GRVA heeft niet gestemd over het ontwerp dat FSD Beta in Europa (en andere landen onder de UNECE) mogelijk moest gaan maken, omdat er nog te veel te bespreken is. Op het herziene ontwerp wordt naar verwachting gestemd bij de volgende GRVA-vergadering eind januari 2024. Het ontwerp moest echter uiterlijk eind oktober 2023 worden voltooid en ingediend om aan de gestelde deadlines te voldoen voor bespreking in het World Forum waarvan de volgende sessie gepland staat voor begin maart. 
 
Dit betekent dat het ontwerp moet wachten tot de World Forum-sessie in juni 2024, wat impliceert dat geldige regelgeving pas mogelijk zal zijn tot ten minste januari 2025. En dan praten we over het mogelijk maken van FSD Beta, dus handen aan het stuur en direct kunnen ingrijpen (level 2), maar wel laterale bewegingen en dergelijke (level 4). 
 
Het is teleurstellend om te zien dat noodzakelijke vooruitgang wordt tegengehouden door bureaucratie in een tijd die snel en doortastend handelen vereist. Dat het allemaal zorgvuldig moet gebeuren is natuurlijk een feit, maar zeer ruime deadlines voor het aanleveren van documenten?

Ook de wetgeving voor ADS is niet voor 2026 te verwachten
Hier zijn de notulen van de laatste WP29 vergadering met een update over de voortgang om te komen om Automated Driving Systems (ADS) mogelijk te maken te vinden. Dus de regelgeving om level 4 en level 5 systemen (zoals FSD V12) te gaan toestaan. Dat gaat volgens de huidige proces aanpak niet voor 2027 gebeuren! Ik heb ChatGPT gevraagde de notulen samen te vatten:
 
De regulerende aanpak voor Geautomatiseerde Rijsystemen omvat het ontwikkelen van reguleringen voor deze systemen volgens een strakke tijdslijn. Contracterende Partijen zijn overeengekomen om een ambitieuze deadline van juni 2026 te stellen voor de levering van zowel een UN Global Technical Regulation als een UN-regulering voor Geautomatiseerde Rijsystemen. Dit initiatief omvat ook het opstellen van specifieke bepalingen, administratieve voorschriften en interpretatiedocumenten, en zal worden geleid door een Informele Werkgroep voor Geautomatiseerde Rijsystemen (IWG on ADS). Er zullen vier workshops per jaar worden georganiseerd om de voortgang te bewaken en taken uit te voeren. Deze benadering beoogt een gecoördineerde, wereldwijde aanpak voor harmonisatie van reguleringen voor Geautomatiseerde Rijsystemen, met het oog op efficiënt gebruik van middelen en het voorkomen van afwijkingen in de reguleringen die moeten worden opgesteld. De voorgestelde deadline voor de oplevering van zowel de UN Global Technical Regulation als de UN-regulering is juni 2026, met tussentijdse voortgangsrapporten tijdens elke sessie van GRVA.
 
Deze strakke tijdslijn en aanpak zijn gemotiveerd door de wens om de ontwikkeling van reguleringen voor Geautomatiseerde Rijsystemen te versnellen en de industrie te ondersteunen bij het voldoen aan de behoeften van geautomatiseerd rijden. Het biedt ook een kader voor samenwerking tussen Contracterende Partijen van zowel de Overeenkomst van 1958 als de Overeenkomst van 1998, met als doel een hoog niveau van harmonisatie te bereiken en middelen efficiënt te gebruiken. Door de implementatie van deze aanpak kunnen mogelijke vertragingen of afwijkingen in de reguleringen worden voorkomen, wat bijdraagt aan de consistentie en efficiëntie van het regelgevingskader voor Geautomatiseerde Rijsystemen. De vier workshops per jaar zorgen voor voortdurende voortgangsbewaking en bieden Contracterende Partijen de gelegenheid om gezamenlijk aan deze belangrijke regulerende taak te werken

​Alles over een compacte Tesla
Het ultieme doel van Tesla is het massaal produceren van compacte Tesla’s. Over deze auto wordt natuurlijk volop gespeculeerd. Alles wat we tot nu weten over dit model en de productietechnologie heb ik samengevat in een nieuwe pagina. De komende maanden gaan we proberen de ontwikkelingen te volgen op weg naar een onthulling van het ontwerp, hopelijk eind 2024. 

​Week van de Cybertruck introductie
Na 4 jaar wachten is het de komende week eindelijk zover. De Cybertruck gaat 30 november a.s. aan de eerste klanten afgeleverd worden. Deze week doken de beelden op van Cybertrucks welke tentoongesteld worden in verschillende Tesla Stores in de VS. Ook werd een Cybertruck in Canada gesignaleerd. 
 
Tesla heeft de afgelopen weken de hype rondom dit model goed opgevoerd. Al weken zien we Release Candidates rondrijden, testen uitvoeren, kogels vangen, bergen oprijden en dergelijke. Nu staan ze dus te blinken in enkele Tesla-stores en gaan buiten de Tesla-fan boys de eerste “gewone” consumenten mogelijk geconfronteerd worden dit buitenbeentje van auto-industrie. Noord-Amerika kan zich gaan opmaken voor een revolutie in de auto-industrie. 
 

LLM’s uitgelegd
Sinds het grote publiek kennis heeft gemaakt met ChatGPT lijkt het wel of deze technologie in een ongekend tempo aan het versnellen is. Op weg naar de eerste vormen van AGI. Artificial General Intelligence (AGI) is de hypothetische intelligentie van een machine die de capaciteit heeft om elke intellectuele taak die een mens kan uitvoeren, te begrijpen of te leren. 

Tesla heeft een focus om met hun FSD-aanpak via video tot AGI te komen. Met Grok werkt Elon Musk, net als OpenAI/Microsooft, Google en anderen om ook via Large Language Models (LLM) tot AGI te komen. Het is niet alleen een ontzettend dure race, maar vooral ook een gevaarlijk race. Wetenschappers schreeuwen om een toezichthouder. Waarschijnlijk te laat. Afgelopen week was er een machtsstrijd binnen OpenAI/Microsoft. Zou er een doorbraak zijn? Is de mensheid op termijn in gevaar of is het gewoon stap in de evolutie? Allemaal vraagstukken waar we zonder toezichthouder in het duister tasten. Misschien zien we binnenkort het ChatGTP-moment voor Tesla met de publiekelijke introductie van FSD V12 in Amerika en China! 
 
Maar hoe werkt dat nu, zo’n LLM? Dat is best ingewikkelde materie. Andrej Karpathy (voorheen Tesla, nu weer OpenAI) probeert in onderstaande video, nog enigszins begrijpelijk, een uitleg te geven. 

Techvideo M3 Highland
Onderstaand een interessante video over de onderhuidse technologie van de vernieuwde Model 3. Ziet er toch allemaal zeer degelijk en vernuftig uit!

In deze blik op de week aandacht voor de verkiezingen in Nederland, Tesla Inside is begonnen, het bezoek aan de gigafactory en nog veel meer…

Optimus in Berlijn
In de lobby van de Gigafactory in Berlijn is een Optimus te bekijken. Ziet er door zijn eenvoud indrukwekkend uit. Tijdens de factorytour (zie hierna) toch heel wat werkstations gezien waar zo'n robot snel zijn intrede zou kunnen gaan doen. Het zou mij niets verbazen als in Giga Texas de eerste prototypen daadwerkelijk nu al ingezet worden in de productie.

​EV en politiek
De komende week kunnen we in Nederland naar de stembus. Elke partij heeft een unieke benadering van mobiliteit en duurzaam vervoer, variërend van het stimuleren van elektrische voertuigen tot het aanpassen van belastingmaatregelen en het bevorderen van alternatieve brandstoffen. De VER dook in de verkiezingsprogramma's van alle partijen en zette de auto- en EV-standpunten voor je onder elkaar. Klik op onderstaande plaatje om naar het artikel te gaan.

ChatGPT maakte er de volgende samenvatting van:
VVD: Focus op schoner rijden met stimulans voor elektrisch vervoer, uitrol van laadpalennetwerk, betaalbaar houden van mobiliteit, en innovatie in slimme infrastructuur en mobiliteit.

PvdA/GroenLinks: Inzet op volledig elektrische voertuigen vanaf 2030, schonere lucht door het verankeren van WHO-normen, en eerlijk betalen naar gebruik met regionale differentiatie.
 
Nieuw Sociaal Contract: Behoud van betaalbaarheid van auto's, tegen kilometerheffing, en meer belastingbijdrage van elektrische auto’s.
 
D66: Sterke focus op elektrificatie, investeringen in laadpalen, slimme energieopslag via auto’s, en gedifferentieerd betalen naar gebruik.
 
BoerBurgerBeweging: Stimulans voor schonere brandstoffen, uitstel van Zero Emissie zones, en ondersteuning van infrastructuur voor alternatieve brandstoffen.
 
ChristenUnie: Introductie van SUV-taks, bevordering van zero-emissie voertuigen, reductie van stikstofuitstoot, en slimme laadpalen.
 
CDA: Aanpassing van belastingmaatregelen voor tweedehands elektrische auto’s, tegen rekeningrijden op het platteland, en invoering van een e-vignet.
 
Partij voor de Dieren: Focus op elektrische en waterstofvoertuigen, herziening van belastingen om SUV-gebruik te ontmoedigen, en investeringen in openbaar vervoer en deelmobiliteit.
 
Volt: Uitstootvrije zakelijke leaseauto’s vanaf 2026, belasting op volledige vervuiling van auto’s, en stimulans voor kleinere, betaalbare elektrische auto’s.
 
SP: Schoner autorijden zonder extra kosten, tegen rekeningrijden, en eerlijke belasting voor bezitters van stekkerauto’s.
 
JA21: Beperking van subsidies op elektrische voertuigen, stimulans voor e-fuel techniek, en terugkeer naar 130 km/u snelheidslimiet waar mogelijk.

Tesla Inside
Wie regelmatig blik op de week leest zal opgemerkt hebben dat steeds meer derden zich aansluiten bij de technologie welke Tesla ontwikkeld heeft. Het was opmerkelijk dat nagenoeg de hele auto-industrie in de VS zich toch snel achter de North American Charging Standard (NACS), de Tesla-laadplug, heeft geschaard. Nu heeft zich naast BP ook een grote aanbieder van laadinfrastructuur (EV-point) in onder meer de UK en Europa zich aangesloten bij de Tesla V4 Superchargers. 

​Wil je marktaandeel in deze snelgroeiende markt dan zal je snel moeten kunnen groeien. Volgens dit bericht van Forbes zijn de laadzuilen van Tesla ongeveer 1/5 van de prijs dan die van concurrenten. Misschien liggen die verhouding anno 2023 wat anders, maar zeker de helft goedkoper zou zo maar kunnen!
 
De adoptie van NACS en SuC zijn de eerste signalen dat we een tijdperk ingaan met mogelijk nog meer 'Tesla Inside'-technologie. De FSD-computers en de FSD-software in licentie zou zo maar eens de volgende grote stap kunnen zijn. Mogelijk ook batterijtechnologie en aandrijflijnen. 

Wat zijn voorraadmodellen?
Bij sommige versies, zoals de Model Y, biedt Tesla voorraadmodellen aan. Dit zijn geen demo-voertuigen. Let op, die staan er wel tussen! Een voorraadmodel is bijvoorbeeld een nieuwe Tesla die nog niet verkocht is in de periode van het proces van productie tot aan het arriveren bij een aflevercenter. Door er korting op te geven (vaak circa € 5.000) voorkomt Tesla dat ze voertuigen moeten gaan stallen. Ook voertuigen die geannuleerd worden of om een herstel vragen voor de aflevering of die tijdens de aflevering geweigerd worden, komen uiteindelijk als nieuwe auto terecht bij de voorraadmodellen. Kijk goed naar de voorwaarden! Meer informatie over het bestellen van een Tesla is hier te vinden.  

​Basisversies op komst?
@Greentheonly heeft in de laatste firmware aanwijzingen gevonden dat de software klaargemaakt wordt om bepaalde functionaliteiten na betaling aan te kunnen zetten. Zoals bijvoorbeeld de stuurverwarming, verwarming op de achterbank en dergelijke. Dat zou erop kunnen wijzen dat er een basisversie in de maak is welke bij aanschaf goedkoper is omdat dan een aantal functionaliteiten eruit gelaten wordt. Niet qua hardware natuurlijk, maar pas geactiveerd na een afschaf via de Tesla app te activeren.  
 
Bluetooth hoofdtelefoon voor achter passagiers
Voor de vernieuwde Model 3 komt er een update aan waarmee de achter passagiers een bluetooth hoofdtelefoon kunnen aansluiten aan het schermpje. Waarschijnlijk is hiermee dan de muziek in de auto en het geluid via de hoofdtelefoon gescheiden. Wel zo handig lijkt mij.

​Berekeningen aankomst batterijpercentage
Het officiële Tesla Noord-Amerika account plaatste op X een lijst van zaken waar rekening mee gehouden wordt hij het berekenen van een route en het batterijpercentage bij aankomst. De Tesla-navigatie rekening houdt rekening met:
 
- Windsnelheid en -richting
- Hoogte/helling
- Snelheid van het verkeer
- Gemiddelde versnelling/vertraging
- Omgevingstemperatuur
- Luchtvochtigheid en druk
- Zonnebelasting en bewolkingsgraad
- Aanvankelijk batterijpercentage
- Aanvankelijke batterijtemperatuur
- Bruto gecombineerd voertuiggewicht
- Rolweerstand
- (Hallo aan iedereen die nog steeds door deze lijst leest)
- Coëfficiënt van aerodynamische weerstand
- Verbruik van airconditioning en verwarming (HVAC)
- Voertuigspecifiek energieverbruik (fietsenrek of iets dergelijks)
- Batterijvoorconditionering
& meer. 

Bezoek Gigafactory Berlin-Brandenburg
Het was heel bijzonder om na jaren van het volgen van het bouwproces van Giga Berlijn nu zelf de fabriek te mogen gaan bezoeken. Bij aankomst heb ik mijn Tesla eerst aan de nieuwe V4-laders gehangen. Maar toen ik zag dat er honderden Tesla Wall Connectors waren op de enorme parkeerplaats, heb ik hem ingeplugd aan zo’n connector. Ik zou er toch een paar uur staan. Het hele parkeerterrein is netjes ingericht met ontzettend veel laders, fietsenstallingen, busstations, een treinstation, e.d. Keurig verzorgd. 

​Wat hebben we niet gezien?
Het gebouw waar de motoren en aandrijflijnen gemaakt worden, zijn we niet in geweest. Ook het gebouw waar de batterijproductie plaatsvindt hebben we niet van binnen mogen bekijken. Vragen over wat en voor wie daar nu geproduceerd wordt en ook ander vragen die ik stel tijdens de tour krijgen vaak dezelfde reactie: mag of kan ik niet beantwoorden of hier doet Tesla geen uitspraken over. Begrijpelijk, maar helaas. In het hoofdgebouw krijgen we niet te zien waar de plastic onderdelen geproduceerd worden. Tesla maakt in huis de bumpers en de spiegelkappen zelf. Dit betreft de plastic onderdelen die gespoten moeten worden. Hiermee voorkomen ze kleurverschillen! Ook de moderne lakstraat krijgen we niet te zien, zelfs niet van een afstand. Helaas krijgen we niet de volledige productiestraat te zien waar het interieur ingebouwd wordt. 

​Wat hebben we dan wel gezien?
We beginnen de rondleiding in een van de body-in-white productiestraten, waar de kleine en grote onderdelen samenkomen tot een complete motorkap, een zijkant van de carrosserie, een deur en dergelijke. Ook zien we machines waar de grote gietstukken een nabehandeling krijgen en waar bijvoorbeeld gaten geboord worden. Volledig geautomatiseerd en grotendeels ook in afgesloten machines. Dan gaan we de pershal in. Hier staat de gigantische pers welke ook op de dronebeelden te zien is.
 
Losse dunne aluminiumplaten gaan de pers in en gaan razendsnel door de 5 stappen heen om na 4 seconden aan de andere kant als bijvoorbeeld een deur er weer uit te komen. Dan gaan we verder in de body-in-white straat. Alle losse carrosserie delen komen hier bij elkaar. Zowel aan de voor- als achterkant de Gigacastings (gietstukken) en daaraan vast komen uiteindelijk alle carrosserie delen. 

​De hoogtepunten
Voor mij was het hoogtepunt het bezoeken van de hal met de IDRA Gigacastings. Er staan er 6 van opgesteld en die produceren of een gietstuk voor de voorkant of een exemplaar voor de achterkant. Met een bizar hoge snelheid wordt vloeibaar aluminium in de mal gespoten en onder zeer hoge druk geperst. Uiteraard alles geautomatiseerd. Grote robotarmen halen de gietstukken uit de mallen. Na een eerste inspectie gaan ze naar het deel van de fabriek waar we zijn begonnen en krijgen ze een nabewerking. 

​Enkele getallen
Ze produceren iedere 45 seconden een auto. Tussen de eerste en de laatste stap van de productie zit 10 uur. Dat is een industrieleidend getal! Ze werken 24 uur in 3 diensten en ze produceren 5 dagen per week. Het weekend is voor onderhoud. Op verschillende plaatsen in de fabriek staan schermen met productie-informatie. Opvallend is dat er staat dat de target voor de shift 400 auto’s is. Bij 3 shiften per dag en 5 dagen per week is dit 6.000 auto’s. Officieel produceren ze 5.000 auto’s per week! Ze zaten de shift die ik gezien heb 15 auto’s van de target af. Mogelijk dat ze dus binnenkort de 6.000 mijlpaal kunnen gaan vieren. 
 
Hoe kom je aan een factory tour?
Voorlopig gaat het lastig zijn om aan een Factory tour te komen. Het is nu alleen op uitnodiging door Tesla. Denk aan leveranciers, financiers, pers, e.d. In september heeft Tesla één dag de optie geboden om via het referralprogramma een factory tour te boeken. Het waren fors wat punten en na een dag was de actie weer verdwenen. Ik had geluk dat ik veel punten had en de actie voorbij heb zien komen. Het is voor nu niet duidelijk wanneer je een factory tour kan boeken. 
 
Het schijnt wel zo te zijn dat officiële Tesla Ownersclubs exclusief voor enkele leden een factory tour zou kunnen gaan organiseren. Nederland heeft ook zo’n club. Goed om hier dus in ieder geval (premium) lid van te worden. Ze organiseren allerlei activiteiten en voor premium (betalende leden) zijn en komen er speciale acties. Waaronder dus mogelijk een kans om mee te mogen naar het bezoeken van de Gigafactory in Berlijn-Brandenburg.

Tip
Als je in buurt van Berlijn bent is het zeker een aanbeveling om te gaan laden bij de SuC op het terrein. Je kan de lobby bezoeken, een koffie laten maken door een robot, Tesla Optimus bekijken en de maquette van de factory (fase 1) zien. Ze bieden ook testritten aan, ook in de Plaid! Kijk van tevoren of je een testrit kan boeken op de dag van je bezoek. Het gaat allemaal via de website en zonder tussenkomst van een medewerker. Het maken van een last-minute online reservering voor een testrit werkte bij ons niet en dus helaas geen plaid op de Duitse Autobahn.