In deze blik op de week aandacht natuurlijk weer aandacht voor de Model S (Plaid), geruchten over een Chinese Model Y voor Europa, de voorbereidingen op de Q2 cijfers en meer.

MIC Model Y naar Europa 
Er gaan geruchten dat een Standaard Range Model Y met 2170 LG batterijen uit Giga Shanghai naar Europa gaat komen. Zou te maken hebben met de vertragingen in Berlijn, de enorme orderportefeuille en de concurrentie van de VW ID4. Van die concurrentie zal niemand bij Tesla wakker liggen. Prima dat de EV-adoptie op gang komt. Dat er veel vraag is naar de Model Y (SUV-markt een hele grote markt) en je met een Model Y zichtbaar op de weg deze vraag verder kan vergroten, is mogelijk ook een steekhoudend argument. VW is goed bezig, maar lopen tegen de grenzen aan van de beschikbaarheid van batterijen en de prijs welke ze hiervoor moeten betalen.
 
Ik kan me ook voorstellen dat Tesla de standaard range versie van de Model Y in Shanghai structureel wil gaan produceren voor Europa. Dus ook als Giga Berlijn de Model Y aan het produceren is. Berlijn maakt dan alleen LR en Performance versies met de 4680 batterij. Prijstechnisch heel interessant om een SR te hebben uit China en een duurdere LR/P uit Berlijn. De auto’s uit Giga Shanghai zijn kwalitatief topauto’s met een uitstekende prijs/kwaliteit verhouding. Qua prestaties en prijs is een SR een directe vergelijking met VW/SKODA. De LR/P heeft dan een paar extra’s (vooral psychologisch) en kan voor een hogere prijs verkocht worden en hiermee ook met hoger (ICE) segment concurreren. Sublieme kwaliteit, meer lakopties, topprestaties qua rijbereik en snelheid en natuurlijk, Made in Germany. 

Details Model S
Zoals verwacht zijn nog aardig wat details naar voren gekomen na de eerste leveringen verleden week. Maar er zijn ook nog wel vraagtekens. De grote onbekende blijft toch het batterijpack. Wat zit er nu precies in. De originele batterij voor de Model S de 18650, maar dan met andere chemische samenstelling? Of de 2170 zoals deze in de Model 3 en Y gebruikt wordt? Of zit er toch de 4680 batterij in? Hoe dan ook, het is een knap staaltje van efficiency om tot dergelijke prestaties te komen. 

Wat heel indrukwekkend is, is dat die absurde acceleratie steeds weer opnieuw herhaald kan worden. En die reacties van iedereen....

Het koelsysteem van de aandrijflijn en het batterijpakket is subliem. Als Tesla niet zelf gaat onthullen hoe die (Plaid) Model S nu aan deze prestaties komt, moeten we wachten op een teardown. Sandy Munro is geld aan het ophalen om een Model S Plaid te kunnen kopen. Ik hoop voor hem dat als hij het geld al bijelkaar krijgt, hij wel snel een exemplaar kan bemachtigen. Moet hij achter in de rij, dan kan hij nog wel even wachten en is mogelijk de Roadster weer interessanter om uit elkaar te halen. Mocht je Sandy willen sponsoren, hier is de link

12V li-ion batterij 
Het was al eerder een gerucht, maar nu ook bevestigd, de traditionele 12v lead-acid accu zoals die al jaren gebruikt wordt in nagenoeg alle autos’, is in de Model S nu eindelijk vervangen door een 12 V lithium-ion accu. Het belangrijkste voordeel is dat hij veel langer meegaat doordat hij veel meer laadcycli kan hebben. In een traditionele ICE is de 12v accu hoofdzakelijk voor alleen te starten. In een EV krijgen veel subsystemen hun spanning van de 12V accu. Het hoofd batterijpakket is alleen voor de aandrijving. De 12V accu krijgt in een EV dus veel meer voor de kiezen. Hierdoor moeten ze regelmatig vervangen worden. Bij een 12 V lithium-ion is dit nagenoeg verleden tijd. En ze zijn natuurlijk kleiner en een stuk lichter. Mooi meegenomen.
 
Laadsnelheid superchargers naar 350 kW
Tijdens de Model S presentatie spraak Elon over het verhogen van de snelheden de superchargers. Hij noemende een aantal stappen tot 350 kW en hoger. De huidige V3 chargers schijnen deze hoge snelheden al aan te kunnen. Alleen zijn er nu nog geen Tesla’s die zich zo snel laten opladen. Maar met de komst van de Cybertruck, Roadster en zeker de Semi zal dit wel gaan veranderen.
 
Dit maakt duidelijk dat Tesla toch wel echt ver vooruitloopt en een luxepositie heeft, zeker qua winstmarges. Het is natuurlijk niet zo moeilijk om 120 kWh te monteren en een EPA-range van 800km+ af te geven. Maar bij Tesla ligt de focus op verticale integratie. Door een combinatie van heel veel factoren kunnen ze met een 100 kWh pack een EPA 650km halen en hiermee een soort virtuele lijn te trekken. Meer heb je niet nodig. Je gaat niet heel veel rijbereik meer verliezen in de winter door het revolutionair HVAC-systeem. De software laat de hardware steeds optimaler samenwerken. Het netwerk van Superchargers wordt steeds verfijnder, waardoor je op een route meerdere mogelijkheden hebt om te laden. En het laden zelf gaat steeds maar sneller en sneller. Nu al is 300 km in 15 minuten te halen en dus net tijd genoeg voor sanitaire stop na 400 km rijden!  
 
Cabin Camera
Ook de Model S heeft nu een cabin-camera. Zoals al eerder bericht gaat deze dan toch gebruik worden voor het monitoren van het gedrag van de bestuur bij een ingeschakelde autopilot. We moeten wachten tot de Beta V9 versie van de FSD software om te zien wat de feitelijke impact van het gebruik van de camera gaat zijn.
 
Opvallend is dat er 2 infrarood leds schijnen te zitten bij die cabin camera. Blijkbaar is er in het donker meer zicht nodig.

Q2 productiecijfers en TSLA
De YouTube-vloggers zijn begonnen met hun voorbeschouwing op de kwartaalcijfers. Bijzonder om te zien waar ze informatie vandaan halen en hoe ze speculaties meenemen in hun modellen. De komende week zal ook Rob Maurer van Tesla Daily zijn spreadsheet weer met ons gaan delen. Blijft voor mij toch de meest objectieve bron als het over de businesskant van Tesla gaat. Ook over mogelijke oorzaken waarom het aandeel TSLA al weken rond de $ 600 blijft hangen en de verwachtingen wanneer een stijging te verwachten is, wordt druk gespeculeerd. Zeker Steven van Solving The Money Problem kan goed te keer gaan! 

​Er relatief nieuw kanaal is The Tesla Economist. Zit wat mij betreft een beetje tussen Steven en Rob in. Hij heeft af en toe verrassende perspectieven. 

Reviews Model S Plaid
De komende weken kunnen we de nodige reviews verwachten van de Model S door autojournalisten. Motortrend had zo’n beetje de primeur. 

Yoke-stuur
De eerste 25 auto’s met een Yoke stuur rijden nu een week rond. En op social media hebben veel mensen al een mening over dat Yoke-stuur. Natuurlijk kan je het mooi of niet mooi vinden zonder er een tijdje mee gereden te hebben. Maar of het praktisch is, danwel super onhandig ten opzichte van een traditioneel stuurwiel, kan je niet over oordelen totdat je er een tijdje meer gereden hebt. Dus ook een journalist na een ritje van halve dag zal het niet snel positief beoordelen. Benieuwd naar de reacties over 2-3 maanden als er fors meer mensen een langere periode mee hebben kunnen rijden. Hier en in de video hieronder een paar eerste ervaringen.

​Track package en trekhaak
De onderdelen catalogus wil nog wel eens toekomstige product vroegtijdig signaleren. Zo gaan nu de geruchten dat de Model S later ook met een trekhaak besteld kan worden. Ook een track-package voor de Plaid schijnt er aan te komen. Al eerder zagen we beelden van een beweegbare achterspoiler. Mogelijk dat voor het circuit andere remschijven en blokken nodig gaan zijn. De tijd zal het leren.

In deze blik op de week natuurlijk veel aandacht voor het Model S - event, maar ook ander nieuws zoals over Tesla verzekering, de boring company en meer.  

Model S Event
Eindelijk het langverwachte Model S Plaid event. Met de nodige vertraging werd in Fremont door Elon de Model S Plaid op het podium gereden. De presentatie was op z’n Elon’s. Geen gelikte marketing praatjes, maar toch een wat onzekere Elon. Ze hadden mooie graphics in de presentatie voor hem gemaakt, maar Elon is gewoon geen goede performer. Hij ging er snel doorheen! Toch wel een gemiste kans.  

Voor sommige zal het een teleurstellende presentatie zijn geweest. Misschien ook wel door hypes vooraf. Toch weer een aantal nieuwigheden maar helaas geen “one-more-thing”. Geen Roadster of Model 2. Ook geen nieuwe 4680 batterijen in de Model S! En geen toelichting op reden van het annuleren van de Plaid+ en de prijsstijging met $ 10.000. 

​​Wel een toelichting waarom ze Plaid versie gemaakt hebben: het moet absoluut duidelijk zijn dat EV’s op alle gebieden superieur zijn aan ICE auto’s. Snelheid, veiligheid, rijplezier, gemak, e.d. Elon's samenvatting: "Sneller dan een Porsche en veiliger van een Volvo!"
 
De specificaties zijn indrukwekkend, maar dat wisten we natuurlijk al. Je moet de acceleratie een keer gevoeld hebben om het te kunnen bevatten. 

Het meest bijzondere aan de Model S is de enorme lichte drive-unit door de carbon onderdelen. Ze hebben speciale machines moeten ontwikkelen om deze motor te maken. Dat lage gewicht door onder meer de carbon (omwikkelde) rotors zorgt voor ongekend hoge toerentallen. Elon ging er wat snel overheen. De komende weken gaan we hier zeker meer achtergronden over horen door enthousiaste YouTubers. Door het relatief lage gewicht, in combinatie met de zeer lage luchtweerstand van de auto (0.208, de laagste van een productie-auto ooit) worden de bijzondere prestaties gehaald. ​Hieronder een overzicht.

Vooraf werd druk gespeculeerd over de batterijen in de Model S. Eigenlijk is er geen woord over gezegd, anders dan dat het een nieuw pack betreft. Maar qua formaat waarschijnlijk nog steeds dezelfde batterij als in 2012, alleen met een andere chemische samenstelling. Wat wel nieuw is, is dat ook de Model S nu de hoge laadsnelheden gaat halen zoals in de Model 3 en Model Y: 300 km in 15 minuten. Ook de Model S heeft nu de warmtepomp om het koelen en verwarmen zo efficiënt mogelijk te maken. 

​We kregen wel beelden te zien van de nieuwe GUI van Versie 10 van de software (itt eerdere berichten geen V11 nog). Meer kleur in de picto’s en het kunnen verslepen van schermen zodat je een eigen indeling kunt maken.Maar geen duidelijkheid over de uitrol naar andere modellen. Tijdens het event werden de eerste 25 Model S modellen uitgeleverd. De komende dagen zullen meer beelden opduiken over de nieuwe schermen en layouts.  
 
Dat er nu way-points in de navigatie zitten, is wel definitief bevestigd. Elon gaf aan dat de auto in je agenda kijkt naar adressen van afspraken of op basis van waar je bent en het tijdstip waar je mogelijk naar toe zou willen. Met één swipe heb je dan de navigatie ingesteld. In combinatie met smart-shift, het automatisch inschakelen van voor- of achteruit rijden, kan je zonder verdere handelingen gaan rijden en naar de bestemming (laten) navigeren.

​Verder viel op dat ook in de Model S nu ook het ventilatiesysteem zit zoals in de Model 3/Y. Alleen nu met drie zones (links, rechts en achter). Op het schermpje op de achterbank kunnen de achterpassagiers zelf de luchtcirculatie instellen.
 
Er werd ook stilgestaan bij het audiosysteem met 22 speakers en 920Watt. De speculaties over active noisecancelling werden niet bevestigd. Wel dat het systeem continu aangepast en geupdated wordt. De Model S heeft nu ook Tesla Accoustic Glass (dubbel glas).

Helaas dus geen nieuws over de aanstaande FSD V9 Beta uitrol. Geen woord over Tesla Vision. Voor de echte (kleine) nieuwtjes moeten we wachten op de beelden van de YouTubers met reviews van de nieuwe Model S nu de eerste leveringen hebben plaatsgevonden.  

De eerste beelden vanuit de testritten van de aanwezige YouTubers verschijnen inmiddels online! 

Verzekering, FSD en app-store
Het ziet er naar uit dat Tesla werkt aan een integratie van Tesla Insurance in de telefoon-app en hiermee waarschijnlijk ook in de auto zelf. Je ziet dat een premie gebaseerd op je eigen rijgedrag en het feitelijk gebruik van de auto. Veilig rijgedrag (bijv. veel KM op autopilot) wordt dan beloond. Of onveilig gedag (bijv. waarschuwingen afstand voorligger) bestraft. Ik verwacht dat het wel een stimulans kan zijn als je een directe relatie ziet tussen je gedrag/gebruik van de Tesla en de hoogte van de premie. Kijk naar de fitnessringen op de Apple Watch!  
 
Ook een FSD-abonnement gaat mogelijk via de app. Geruchten gaan over het kunnen kopen per rit of weekend. Op gelekte beelden van de nieuwe V11 software is te zien dat er een soort app-store gaat komen. Voor games of applicaties. Als dit hetzelfde gaat werken als in de app-store van Apple of Google dan gaan ontwikkelaars wel aan slag om Tesla-apps te maken. 

Autopilot Testers
Tesla is op zoek naar testrijders voor de Advanced Driver Assistance Systems (ADAS). Ook voor Europa voor steden als Milaan, Parijs en Barcelona. Ze hebben natuurlijk heel veel data uit het reguliere consumentengebruik. Maar voor validatie en verificatie is het veiliger en sneller om dit met eigen testers te doen. Uiteraard kunnen deze testers gericht op zoek gaan specifieke situaties en locaties. Dat gaat het proces van legalisatie versnellen. 

Boring Company
De tunnel in Las Vegas is nu officieel in gebruik genomen. In het convention centre is momenteel een congres en de bezoekers kunnen gebruik maken van het nieuwe transportsysteem. Nu nog met een chauffeur in de auto en beperkte snelheid. Na een proefperiode (tot einde van het jaar?) zal de snelheid opgevoerd worden en de chauffeur uiteindelijk verdwijnen. Op termijn zullen ook de huidige Tesla modellen vervangen gaan worden door Tesla Pods (autonome voortuigen). 

​Behind the scenes
Afgelopen jaar gooide een Tesla Model 3 Performance hoge ogen tijdens Pikes Peak International Hill Climb. De auto van Unplugged Performance maakte zelfs een flinke klapper. Er is nu een “behind the scenes” documentaire verschenen 

Tesla 4680
Dat de tijdens batteryday aangekondigde 4680 batterij bijzonder was, is wel duidelijk. Maar wat er allemaal bij komt kijken om tot deze bijzondere batterij te komen en wat het dan zo bijzonder maakt, is indrukwekkend. Het YouTube-kanaal The Limited Factor heeft in 17 afleveringen ieder aspect verdiept. Nu heeft hij een verzamelwerk gemaakt. Voor een leek, zoals ik, is het best wel complexe materie. Maar de rode draad is dat Tesla op veel gebieden een enorme voorsprong heeft welke de komende jaren zeker niet ingehaald gaat worden. Wat andere autobouwers en leveranciers ons ook willen laten geloven. No-way. En al helemaal niet als het gaat over de prijs per kW!
 
Voor de TSLA-aandeelhouders een geruststelling te weten dat met de tijd, de marges welke Tesla maakt op ieder verkocht voertuig alleen maar gaat toenemen door de steeds goedkoper wordende batterij. 

In deze blik op de week aandacht voor "lumbar-gate", Model S, Recall, TSLA en nog veel meer.
 
Trekhaak
Mijn Model 3 SR+ 2019 heeft af fabriek geen trekhaak. Ik heb een afneembare Brink-haak laten monteren, alleen geschikt voor een fietsendrager (60kg). Op de Yakima-drager met twee Vanmoof’s op pad geweest. Verbruik ongeveer 15-20% hoger dan normaal. Allemaal prima te doen. Zelfs het laden bij een supercharger (op de foto hieronder bij de nieuwe V3 laders in Leusden) ging prima. Ik haalde daar overigens de maximale laadsnelheid voor de SR+ van 170 kW (1253 km/u).

Nadeel van achteraf een trekhaak laten monteren is dat de sensoren achter continu "gevaar" registeren  met steeds een fiets voor de sensor. Bij vooruit rijden een mooie “rode snor” op het scherm, bij achteruit rijden continu gepiep. Dan is het jammer dat je in de software niet kunt aangeven dat de trekhaak in gebruik is, hetgeen wel kan met een af fabriek trekhaak,

​Recall
Naast de recall waarbij gecontroleerd wordt of de bouten waar de remklauw mee verankerd is nog aan de eisen voldoet, is er nu een recall bijgekomen i.v.m. het verankeren van de veiligheidsgordel. Bij bepaalde bouten wordt elektronisch geregistreerd of ze vastgedraaid zijn conform de specificaties. Ze kunnen dit blijkbaar niet bij alle auto’s garanderen/aantonen. Dat moet dus handmatig gecontroleerd worden. Het gaat om maar een beperkt aantal auto’s (circa 8.000) van het type Model 3 en Model Y gebouwd tussen 2018 en 2021. Hier is een VIN-checker te vinden waar je kan zien of de auto geregistreerd staat voor een recall.
 
Lumbar-gate
In de Model 3 en Model Y die nu uit de fabriek komt (China nog niet bevestigd) heeft de passagiersstoel geen lende-steunverstelling meer. De stoel voor de bestuurder heeft dit wel en blijft dit ook behouden. Uit de logbestanden bleek dat deze niet of nauwelijks gebruikt wordt. Dan kan het er ook uit was de redenatie. Is van alles voor te zeggen. Maar het was wel handig geweest als ze hier wat duidelijker over gecommuniceerd hadden. Nu gaat er een keer hardware uit, en wordt het op social media “Lumbar-gate” genoemd. Dat er best vaak hardware upgrades doorgevoerd worden, die ook niet vooraf gecommuniceerd worden, is over het algemeen minder ophef. Maar goed, Tesla kan qua communicatie best nog wel wat stappen zetten.

Model S
De komende week gaat dan eindelijk officieel het doek van refresh Model S en X en krijgen we meer details en de eerste leveringen aan consumenten. Er staan bijna 1.000 exemplaren van de Model S te wachten op de eerste uitleveringen. Dit maakt wel duidelijk dat de software nog niet klaar en dat er geen sprake is van ontbrekende hardware. Elon had het al over Playstation 5 prestaties van gameconsole in de Model S.  Er blijkt een AMD RDNA2 chip in te zitten. Dat is echt high-end gaming!

Ook Jay Leno liet al iets ontglippen over ¼-mile tijd van Plaid. Een nieuw wereldrecord (9,23sec) voor productie-auto’s. Ook in de configurator (VS) is aangepast. Het is al vaker gezegd, Tesla zet met refresh Model S en X wederom de norm voor de komende jaren. En dan moet de Plaid+ met de 4680 batterijen nog komen! Of heeft de Plaid nu al de 4680? De volgende week weten het!

​Powerwall
Recent het bericht dat de Powerwall alleen nog verkocht wordt in combinatie met Tesla Solar. Samen met de unieke Autobidder software heb je dan alles in huis om mee te gaan doen in een virtual power plant! Tesla heeft inmiddels 200.000 powerwalls geleverd. Zo’n 100.000 in de overgelopen 12 maanden. De productie gaat verder omhoog. Tesla Energy is ook aan het smeulen en zal ook exploderen zodra het te kort aan batterijen opgelost is. Zeker de energie-opslagproducten zoals powerwall en megapack vinden gretig aftrek. Solar blijft onduidelijk wat nu de vraag is en hoe de verdere uitrol naar andere markten (o.a. Europa) er uit gaat zien. 

Tesla Vision
De eerste ervaringen met de radarloze Model 3/Y worden op social media gemeld. Zoals verwacht zijn er nog een aantal situaties waarop gerapporteerd wordt dat de radar gemist wordt. Eigenlijk is dit in lijn met wat Elon al liet weten. Ze nemen nu de stap de Model 3 en Model Y in Noord-Amerika. De functionaliteiten zijn nog beperkt. Het is een kip-ei verhaal. Er is gewoon heel veel data nodig om het beter te maken en zelfs uiteindelijk beter te laten functioneren dan radar. Het kan nu veilig met beperkte functionaliteit, met soms vreemde beelden of situaties. En over 6 maanden weten we niet beter dan dat Vision superieur is aan radar in nagenoeg alle omstandigheden. Zeker om in slecht weer te rijden hebben ze veel data nodig. Iemand die tijdens zijn eerste rijles in zware regen komt met de ruitenwissers in de hoogste stand, zal ook anders rijden dan een ervaren chauffeur. Voordeel van Tesla Vision dat deze ervaringscurve 2 maanden is en niet 10 jaar zoals bij mensen. En bovendien zijn wij eigenwijs, hardleers en overschatten onszelf. We gaan het toch echt afleggen!

Benieuwd of we de komende week de eerste beelden van FSD V9 te zien krijgen. Maar ook dan zijn er nog heel wat “cornercases”. Situaties die om heel veel data vragen om opgelost te worden. Daarom is het ook een beta en vindt de uitrol met de nodige terughoudendheid plaats. 

​Tesla Restaurant
Tesla heeft het logo van Tesla nu ook laten registeren als een merknaam voor restaurants, pop-up restaurants, self-service, take-away, e.d.  Mogelijk zien we de komende jaren deze services toegevoegd worden aan superchargers. In Nederland liggen de meeste SuC al op plaatsen waar ook een restaurant voor handen is. Vaak v/d Valk.  In 2018 al een tweet van Elon over zijn ambities

Cybertruck
Tesla heeft nu ook in China de Cybertruck als handelsnaam laten vastleggen. Dat geeft toch wel aan dat de Cybertruck niet alleen voorbehouden gaat worden voor de Noord-Amerikaanse markt. Mogelijk gaat er een aparte versie komen voor China en een voor Europa. Voor ons een vraag voor Tesla een weet is de mate van wereldwijde belangstelling voor de Cybertruck.

Zoals ik al eens eerder heb aangegeven gaat de Cybertruck mijns inziens een hele nieuwe markt aanboren. Een markt van mensen die nu helemaal geen pick-up rijden en ook nooit overwogen hebben. Het is feitelijk een auto, die alles heeft wat je maar van een auto kunt verwachten: de veiligste auto die je kan kopen (ook voor de mede weggebruikers, want met Tesla Vision actief wordt de kans op een ongeval sterk gereduceerd), hoge instap, 6 zitplaatsen, ongekend veel laadruimte, razendsnel zowel qua acceleratie als topsnelheid, grote range, uitdagend ontwerp, nagenoeg geen onderhoud, nagenoeg onverwoestbaar, roestvrij, kogelvrij, een batterij voor 2 miljoen kilometer, superieure geluidsinstallatie, kan de zwaarste trailers trekken, volledig autonoom rijden mogelijk, alle kleuropties en prints zijn mogelijk (door wrap), superieure binnenluchtkwaliteit, ondanks gewicht en afmetingen relatief goedkoop per kilometer, enz, enz. Alleen…. tja…. het ontwerp zal niet iedereen aanspreken. 

Tesla op de trein
In dit twitter bericht is een volle lading Tesla’s te zien welke via het spoor door of naar Zwitserland gaat. Dit beeld gaan we natuurlijk meer zien als Giga Berlijn via het spoor de auto’s gaat distribueren. De spoorlijn langs Giga Berlijn wordt nu gebruikt om de bouwmaterialen aan te leveren. Maar gaat straks ook zorgen voor razendsnelle distributie. 

Prijsstijgingen 
Elon Musk heeft voor het eerst informatie gegeven over de reden van de prijsstijgingen de afgelopen weken. Het wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door een stijging van de prijs van de grondstoffen en de logistische uitdagingen. Hij liet ook weten dat het wereldwijde chip tekort deels veroorzaakt wordt door paniek inkopen, vergelijkbaar met de massale inkoop van wc papier bij het uitbreken van de corona-pandemie! Een probleem dat hierdoor vanzelf over gaat.
 
Het liet ook weten dat de wereldwijde vraag naar Tesla’s alleen maar toeneemt. Hij heeft al vaker laten weten zich totaal niet druk te maken over een vraagprobleem. Toch reageerde het aandeel TSLA sterk op geruchten dat de verkoopaantallen in China over de maand mei tegen vallen. De officiele verkoopcijfers over mei zijn er nog niet. Dus het zijn allemaal speculaties. De productie vanuit Shanghai is in ieder geval ongekend hoog. Er worden natuurlijk verschillende markten voorzien van auto's vanuit China. 

​SR+ range test
Bjøn Nyland test regelmatig verschillende EV’s over een afstand van 1.000 km. Nu was een 2021 Model 3 SR+ aan beurt. De afstand welke je kan rijden met een volle lading wordt vaak als maat gebruikt. Maar wanneer je de tijd welke je kwijt bent om van A naar B te komen als maat neemt, komen er verrassende dingen naar boven. Uiteraard staan alle Tesla’s bovenaan in welke lijstje dan ook. De nieuwe Model S zal het plekje van e-tron weer overnemen. Zeker als er V3 chargers gebruikt zouden worden. Maar het punt bij de SR+ is dat door de 55 kWh batterij de te rijden afstand per lading minder is, maar dat je ook minder lang hoeft te laden of weer verder te kunnen. Dus op een lange rit misschien 1 of 2 stops meer, maar qua totale reistijd soms helemaal niet langer. Goed om in gedachten te houden als je maar zelfden per jaar lange ritten maakt! 

In deze blik op de week aandacht voor het Tesla Vision, de cybertruck, beelden van de binnenkant van Giga Texas, het Model S event  en nog veel meer.
 
Transitie naar Tesla Vision
Telsa heeft via een blogpost laten weten hoe ze de transitie naar Tesla Vision gaan vormgeven en dus ook afscheid gaat nemen van radar. Tesla Vision is volledige gebaseerd op de 8 camera’s. Vanaf eind mei 2021 zullen de Model 3 en de Model Y voor de Noord-Amerikaanse markt niet meer uitgerust zijn met radar.

​In plaats daarvan zullen dit de eerste Tesla-voertuigen zijn die vertrouwen op camerabeelden en de neurale netwerken om Autopilot, Full-Self Driving en bepaalde actieve veiligheidsfuncties te laten werken. Gedurende een korte periode tijdens deze overgang kunnen auto's met Tesla Vision worden geleverd met een aantal functies die tijdelijk beperkt of inactief zijn, waaronder: Autosteer wordt beperkt tot een maximumsnelheid van 120 km / u en een langere minimum volgafstand. Smart Summon en Emergency Lane Departure Avoidance kunnen bij aflevering zijn uitgeschakeld. In de komende weken beginnen ze met het herstellen van deze functies via een reeks over-the-air software-updates. Alle andere beschikbare Autopilot en Full Self-Driving-functies zijn actief bij levering, afhankelijk van de orderconfiguratie. Alle nieuwe Model S en Model X, evenals alle voertuigen die zijn gebouwd voor markten buiten Noord-Amerika, blijven voorlopig uitgerust met radar en hebben radarondersteunde stuurautomaatfunctionaliteit totdat Tesla het juiste moment heeft bepaald om die voertuigen over te schakelen naar Tesla Vision. 
 
Gelet op het grote verkoopvolume van de Model 3 en Model Y kan er snel en veel data worden verzameld waardoor de transitie ook de voor de andere modellen en markten kan worden versneld. Er is bewust dus niet gekozen om te beginnen bij de vernieuwde Model S en X. Het volume van deze modellen is te laag voor de hoeveel data welke nodig is. 
 
Tesla is ervan overtuigd dat met Vision alleen de veiligheid met sprongen vooruitgaat. Bovendien zijn ze dan af van de momenten waarop de radar en de vision systemen het niet met elkaar eens zijn! Wij mensen doen ook alles op zicht, ook bij regenachtige weersomstandigheden. Radar haakt dan toch echt af. Het zal even duren voordat iedereen overtuigd is dat op Tesla Vision gebaseerde systemen niet alleen veel goedkoper zijn, maar ook nog eens veel beter. Maar ga er maar vanuit dat we de komende maanden “nieuwsberichten” gaan krijgen waar Tesla vision het ongenuanceerd zwaar voor de kiezen krijgt. 

​Tesla Vision en FSD V9 Beta
De release van Tesla Vision in combinatie met de uitrol van FSD V9 is weer twee weken uitgesteld, inclusief de mogelijkheid om FSD als (maandelijks) abonnement te nemen. Tesla zet alle resources in om Tesla Vision operationeel te krijgen. Nog even geduld.
 
De honger naar beelden van Software Versie 11 en FSD Beta Versie 9 is groot. De verwachting is dat we richting het Model S event van 10 juni a.s. (ook een week uitgesteld) toch wel echt de eerste beelden gaan zien. Allemaal een beetje later dan verwacht, maar de release is aanstaande. 
 
De geruchten gaan dat met FSD V9 de prijs voor FSD naar $ 14.000 gaat. Bij Tesla werken geen domme jongens. Ze zullen precies weten wat ze doen en waar ze naar op weg zijn. Als je dit bedrag blijft afzetten tegen de functionaliteit welke wij nu in Europa in de auto hebben is het een waanzin bedrag. Maar als je het afzet tegen een scenario dat het over een jaar bij een operationeel robotaxi-netwerk zorgt voor $ 20.000 omzet per jaar, dan is het weer een koopje.   

​Cybertruck
Dat de Cybertruck langzaam richting zijn productie gaat is goed te merken. Uiteraard aan de vorderingen van Giga Texas, maar ook aan de hoeveelheid geruchten en berichten. Volgens de geruchten (zie deze reservation tracker) zijn er nu meer dan 1 miljoen reserveringen gedaan. Uit een aantal patenten blijkt dat er nogal wat noviteiten in de cybertruck hun debuut maken in een Tesla. Greeploze deuren bijvoorbeeld. Of een cover voor de laadruimte met zonnepanelen, goed voor 15 miles aan range. Het scherm zou 21 inch zijn. Ook meer details over een aanhanger die draadloos verbonden is met de Cybertruck en bijv. camera-beelden doorgeeft. 

Op enkele screenshots van de toekomstige User Interface (UI) in de Cybertruck is een range van 610 mile te zien! Voor de tri-motor werd altijd wel gesproken over 500+, maar als dat 600+ gaat worden, dan zou dat fantastisch zijn. Bij een zware last blijft er nog flink wat range over! ​

​Giga Berlijn
De constructie-bouwer Goldberg is voor nu klaar in Grünheide. De eerste gebouwen zijn afgerond. Van een leeg stuk grond in 10 maanden naar het opleveren van een Giga. Uiteraard wordt er nog hard gewerkt aan de inrichting, met hopelijk een eerste productie in Q4 2021. Ze mogen nu ook op zondag werken. Via het officiële Tesla-twitter account is een oproep gedaan aan graffiti-kunstenaars om hun ontwerpen in te leveren. De betonnen wandpanelen gaan voorzien worden van deze kunst. Past natuurlijk helemaal bij Berlijn. 

Op de drone-beelden is te zien dat er begonnen is met de fundering voor nieuwe gebouwen. Waarschijnlijk de gebouwen voor de lokale batterij-productie. De machines die hierin komen te staan zijn al besteld volgens een tweet van Elon.

​Model S Event
Het model S Event is een week uitgesteld. Dus niet 3 maar nu 10 juni a.s. een live stream en de eerste leveringen aan klanten. Er komen nu toch wel een aantal ontwikkelingen bij elkaar die soms een beetje op elkaar wachten omdat ze samen tot nieuwe milestones moeten leiden. 

Recall
Tesla voert een vrijwillige terugroepactie uit, waarbij gecontroleerd wordt of de bouten waar de remklauw mee verankerd is nog aan de eisen voldoet. Het gaat om Model 3 en Model Y gebouwd tussen december 2018 en maart 2021. Hier is een VIN-checker te vinden om zelf te controleren of je binnenkort een uitnodiging zou kunnen ontvangen voor het plannen van een service afspraak. De controle kan trouwens ook mobiel uitgevoerd worden. 

In-cabin camera
Elon heeft altijd aangegeven dat hij niet veel energie gaat steken in systemen welke de bestuurder in de gaten moeten houden. In de route naar autonoom rijden voegt dat immers weinig toe. Maar de druk van buitenaf en de mogelijkheden voor andere toepassingen maken dat we toch binnenkort een incabin camera krijgen welke wel degelijk een monitor functie heeft voor de bestuurder. Of dit snel gaat betekenen dat het stuur om 10 sec. vasthouden niet meer hoeft, is twijfelachtig. Wel komen er patenten en geruchten dat Tesla Vision ook in de auto zijn werk gaat doen en bepaalde functie activeert als je er naar kijkt, bijvoorbeeld voor het afstellen van de buitenspiegels. De toekomst zal het uitwijzen. Overigens is te lezen dat de camerabeelden niet buiten de auto gaan, als je dit zo hebt aangegeven. 

In deze blik op de week aandacht voor Cyberland, het bezoek van Elon aan Berlijn, de Model S, Fastned en nog veel meer. ​

Cyberland
Na Ferrari-world wordt het ook tijd voor Cyberland. Met al die Tesla-fans over de hele wereld zou het zomaar eens een groot succes kunnen worden. Elon heeft als eens gezegd dat hij voor de toekomst overweegt een Rollercoaster te bouwen in Fremont. CleanTechnica had er een leuk artikel over.

Musk bezoekt Berlijn
Elon is wederom in Engeland geweest. Waarom hij de afgelopen maanden vaker in Engeland is, is niet duidelijk en ook niet met wie hij spreekt en waarover. De speculaties over een Gigafactory in het Verenigd Koninkrijk zijn er al langer. Ook Rusland is voor de toekomst een optie. Via Twitter reageerde een Russisch ministerie met een uitnodiging aan Elon. Dit naar aanleiding van een verhaal van Musk tijdens een online event met Russische studenten. Elon sprak over dat hij mogelijkheden ziet op de Russische markt. Natuurlijk eerst als land om Tesla's te gaan verkopen en een laadinfra te realiseren. Mogelijk later zelfs een Giga.

​Maar Musk vloog na Londen niet naar Moskou maar naar Berlijn en heeft daar een bezoek gebracht aan Giga Berlijn.  In een recente fly-over boven Giga Berlijn is te zien hoeveel terrein er klaar gemaakt wordt om nog bebouwd te gaan worden. Officieel was het een bezoek om met het team de voortgang en technische uitdagingen te bespreken. Uiteindelijk zijn er ook een paar politici geweest en heeft hij even tijd gemaakt om een aantal fans te spreken. ​​​

Ze liggen op koers om voor het einde van 2021 auto’s te mogen en kunnen produceren. Via een aantal twitterberichten liet Elon weten dat bouwkwaliteit van de next generation Model Y zeer hoog gaat zijn. Zal natuurlijk ook wel moeten als je als Amerikaanse firma in het hol van de leeuw auto’s gaat produceren en verkopen! 

Biden
De Amerikaanse president Biden heeft om zijn EV-stimuleringsplan te promoten zich uitvoerig door Ford laten bijstaan. Het leek wel een commercial. Uiteraard is het goed dat Biden de transitie naar EV hoog op de agenda heeft staan. Hij zet hierbij het creëren van werkgelegenheid centraal. Voor zijn achterban zijn de machtige vakbonden in de VS belangrijk. Dat de Mach-E in Mexico gemaakt wordt zullen we maar even vergeten! Als opmaat naar de presentatie van de Ford F150 lightning een paar dagen later heeft het PR-team van Ford goede zaken gedaan. Mooi om te zien dat Ford continu zijn rijke historie betrekt. Maar of die historie ze niet in de weg gaat staan, zal de toekomst moeten uitwijzen. Hieronder de F-150 presentatie.

De F150 versus de Cybertruck laat precies zien wat het verschil is tussen de legancy autobouwers en Tesla. De eerste 10 minuten van de presentatie gaan alleen maar over politiek, lobby en emoties. Traditionele autobouwers kunnen en durven geen revolutionaire stappen te zetten zoals Tesla. De F-150 in EV uitvoering heeft een traditioneel uiterlijk en gewoon prima specificaties. Alleen hebben ze een enorm, en dus duur, accupack nodig (120 kWh+) om deze specs te halen. Ongetwijfeld gaat hij goed verkocht worden. De Cybertruck zal zeker een deel van de huidige F150-kopers gaan trekken. Maar ik denk dat Tesla veel nieuw publiek in een pick-up gaat krijgen. Een meer directe concurrent voor de F150 is de Rivian. 

Refresh Model S
Eindelijk lijkt er een einde te komen aan het wachten op de eerste leveringen van de Model S. Op 3 juni a.s. zal het eerdere aangekondigde Model S-event gaan plaatsvinden. Er is nog veel te vertellen. Ongetwijfeld gaan we de prestaties op de dragstrip en Laguna Seca zien. De eerste leveringen volgen dan daarna. De orderportefeuille Model S Long Range en de Plaid-versie is goed gevuld.

In VS is de Plaid+ zelfs niet meer te bestellen voorlopig. Toch knap dat een Model als de S/X bijna 10 jaar na zijn eerste verschijnen toch weer zo populair is. Heeft ongetwijfeld met de enorme prestaties te maken in zowel snelheid en range en de toch relatief lage prijs bij deze specs.

Prijs Model 3/Y weer omhoog
In de VS is de prijs van de Model 3 en Model Y wederom met $500 verhoogd. Heeft volgens mij alles te maken met de aanstaande $ 7.000 EV-subsidie in de VS. Tesla wil natuurlijk ook in financiële zin een graantje meepikken. Niet alleen door meer auto's te verkopen, maar juist ook meer netto-opbrengst per auto. Ze kunnen nu al alles verkopen wat ze kunnen maken. Daar hebben ze die subsidie niet voor nodig. 

Roadster
Verleden week al aandacht voor de New Roadster in het Petersen Auto Museum in LA. Deze week natuurlijk de foto’s en video's. 

Een heel bijzondere foto is er een van het infobordje waarop te lezen staat dat de Roadster met SpaceX-package een 0-60 mph tijd krijgt van 1.1 seconde! De SpaceX-package zijn 2 cold-gas trusters die achter de omlaag klappende nummerplaat komt te zitten. Er is nog niets bekend over de prijs van dit pakket. Wel nog een tweet van Elon waarin hij aangaf dat de eindelijke productieversie nog mooier gaat zijn. Hopelijk zien we deze versie eind 2021 met een productiestart in 2022. ​

Fastned
Volgens Reuters heeft het in Nederland gevestigde bedrijf Fastned plannen aangekondigd om samen te werken met Tesla om laadstations te bouwen in Oxford, Engeland. Het zou gaan om 38 fastned-laadpalen en 26 Superchargers van Tesla. Een leuke samenwerking! Bouw er maar meer samen!

Voor de Chinese markt bouwt Telsa de Superchargers nu lokaal. Hier is een filmpje te zien van het productie-proces.

Giga Texas
Ofschoon Giga Texas qua eerste gebouw nog niet zover is als de in aanbouw zijnde Giga Berlijn wordt er wel al geproduceerd. De casting van de voorkant van de Model Y komen er nu al in grote aantallen uit. Natuurlijk om ondermeer de kwaliteit te testen. Het lijkt wel of ze een voorraad aan het opbouwen zijn om straks de pilotproductie te kunnen voorzien. 

Tesla Grohmann
Een bijzonder bedrijf dat Tesla Grohmann, of eigelijk nu Tesla Automation. Een strategisch slimme zet van Tesla om het uit 1963 stammende bedrijf in 2016  te kopen. Het is een machinebouwer met een lange historie in automobielindustrie en destijds werkend voor ondermeer VW, BMW en Mercedes. Na de overname alleen nog maar voor Tesla.

Ze zijn zelfs fors aan het uitbreiden daar in Prüm (D). De manier van bouwen lijkt veel op manier waarop Tesla ook zijn Giga's bouwt. In deze tweet  een filmpje met de bouwactiviteiten. 

In deze blik op de week aandacht voor een verbetering aan de ruitenwissers, meten van de luchtkwaliteit, veranderingen aan het referral programma en meer...
 
Ruitenwissers
Volgens de geruchten zou in update 2021.4.15.5 Deep Rain alle 8 de camera’s gebruiken om te bepalen of de (weers)omstandigheden het nodig maken de ruitenwissers in te schakelen. Denk aan sneeuw, mist, regen, natte weg, e.d. Ik hoop dat deze sensor ook voor het inschakelen van de verlichting rekening gaat houden met bijvoorbeeld mistige omstandigheden. De update heb ik inmiddels binnen, maar in de release-notes was er niets over te lezen. Mogelijk dat de nieuwe features wel als een beta live zijn, maar dat ze eerst verdere data verzamelen en het pas later opnemen in de releasenotes. Ik heb ook nog niet voldoende in de regen gereden om verschillen op te merken. De ruitenwissers werken overigens al een  stuk beter dan een jaar geleden, maar het kan natuurlijk nog beter. 

Luchtkwaliteitsensor
De refresh Model S/X krijgt een sensor welke de luchtkwaliteit meet in het interieur. Het schijnt met een soort luchtkwaliteitsindex te worden aangeduid. In combinatie met de HEPA-filter is hierdoor het interieur pollenvrij te houden. Handig voor mensen met hooikoorts bijvoorbeeld.  

Navigatie-update
Een nieuwe update voor de navigatie wordt uitgerold. Een aantal van ons hebben hem al binnen. Het gaat om EU-2021.8-1287. De navigatie-data wordt niet zo frequent geupdate als de firmware. De vorige update is al weer van 2019. Maar het is wel gratis! Bij mijn vorige auto, een MB, moest is hiervoor een paar honderd euro betalen. En het moest bij de dealer uitgevoerd worden.

Q2-verkopen
In de VS is de prijs van zowel de Model 3 als de Model Y weer $500 dollar toegenomen. Zoals Elon tijdens de Earningscall al aangaf zien ze de vraag naar EV’s en in het bijzonder Tesla’s enorm toenemen. Tesla verkoopt alles wat ze kunnen produceren. De Q2 productie is al verkocht. Elon heeft altijd al gezegd dat hij zich geen enkele zorgen maakt over de vraag naar Tesla's. Er zijn natuurlijk ook nu weer boten onderweg naar Europa. Een boot vanuit Shanghai op weg naar Zeebrugge maakte een tussenstop in Israel om daar 1.500 Tesla’s af te leveren. De overige auto's (zo'n 2.000) zijn voor  Europese landen.  

Refresh Model S/X 
Het is nog steeds stil over verdere details van de Model S/X refresh. Elon heeft aangegeven dat er veel meer te vertellen is over wat er allemaal nieuw is, dan tot nu toe naar buiten is gekomen. Op verschillende social media berichten over de nieuwe stoelen. Voorin hebben ze stoelventilatie. Dat was al eerder op de Model S/X te verkrijgen, maar in de refresh schijnen deze stoelen een nieuwe onderhuidse techniek te hebben.  
 
Waar ik het meest benieuwd naar ben is de luchtvering. Zou Tesla voor de Model S/X en straks de Cybertrucks iets nieuws ontwikkeld hebben? Of is de luchtvering hetzelfde als nu? Helaas is het afwachten tot het moment dat later deze maand de eerste modellen uitgeleverd gaan worden. Ook wel benieuwd of Tesla nog een refresh Model S/X event gaat organiseren.

Cybertruck
De Cybertruck is een aandachtstrekker van jewelste. Dit weekend is hij in New York te zien. Een paar weken geleden was bij de in aanbouw zijnde Gigafactory in Texas. Nu is New York aan de beurt. Elon is het weekend in de Big Apple omdat hij Saturday Late Night gaat presenteren. Presenteren ligt behoorlijk buiten zijn comfortzone en is ook zeker niet zijn sterkste punt. Hij zal er wel zijn redenen voor hebben om hier toch tijd aan te besteden. 

Referral Programma
Het Tesla Referral Programma gaat op de schop. Het programma is de laatste jaren natuurlijk vaker aangepast. Er zijn in het verleden zelfs 80 Roadsters weggegeven. De laatste jaren gaat het hoofdzakelijk nog over gratis supercharging-km. Leuk, maar dat gaat geen extra kopers meer opleveren. Toch kost het Tesla 32 miljoen dollar. 
 
Er schijnt een nieuw programma aan te komen dat geïnteresseerde Tesla-kopers die een proefrit willen maken, koppelt aan een Tesla-bezitter die hiervoor openstaan. Als dan de potentiële koper daadwerkelijk overgaat tot aanschaf, volgt een beloning. Onduidelijk is nog wat de beloning gaat zijn. Tesla maakt op deze manier slim gebruik van het feit dat dik 90% van de Tesla rijders enthousiast is en het kopen van Tesla aanbeveelt. Als het Tesla lukt om een betrouwbaar systeem op te zetten (privacy en veiligheid) is dit natuurlijk een hele slimme manier om dicht bij iemands woonplaats een proefrit te kunnen aanbieden. Zelfs in een versie en kleur waar ook concreet de belangstelling naar uit gaat.

Vergelijking Electronica Tesla, VW en Ford
Onderstaand een interessante aflevering van Sandy Munro. Dit keer een vergelijking van de architectuur van de electronica van een Model Y, ID4 en Mach-E. Inside EV's schreef er dit artikel over. Er zijn natuurlijk grote verschillen. Er is geen goed of fout! Opvallend is wel dat Tesla het totaal anders doet. 

In deze blik op de week aandacht voor de Earningscall met nieuws over alle modellen, de aanstaande FSD V9 uitrol, Tesla Energy, Tesla AI en nog veel meer.
 
Earningscall Q1
Eén ding heeft de Earningscall over Q1 van 2021 mij wel duidelijk gemaakt. Tesla is aan het “laden”. Er zit zoveel in de pijplijn qua producten en diensten. Centraal staat de 4680-batterij en Tesla AI. Bovendien zijn we nog niet halverwege het financiële compensatieplan van Elon Musk. 

Elon gaf aan dat ze hun strategische partners voor batterij-productie (LG, CATL en Panasonic) gevraagd hebben hun productie te verdubbelen. Ook zullen ze in 2022 in zowel Berlijn, Austin en Shanghai de 4680-batterij zelf gaan produceren. De apparatuur voor de productie is reeds besteld. De verdubbeling bij de leveranciers en de productie in de 3 nieuwe fabrieken komt bovenop wat Giga Nevada nu al produceert en output van de (pilot) batterijproductie in Fremont. In 2022 hebben ze voldoende batterijen om de productiekraan vol open te draaien. Mits natuurlijk ook de grondstoffen aanvoer voldoende snel kan meegroeien. Alle aangekondigde modellen, waarschijnlijk met uitzondering van de Roadster, zijn in 2022 in massaproductie. We zullen de modellen eens langslopen.
 
Model S/X
De refresh van de Model S gaat in mei aan de eerste klanten in de VS geleverd worden. In Q3 komt hier de Model X bij. Uiteindelijk verwacht Tesla dat de productie op circa 2.000 tot 2.500 per week komt te liggen. Dus weer terug naar een productie van circa 100.000 per jaar. Hetzelfde als de piek in 2018. Europa is pas in 2022 aan beurt. Waarschijnlijk de LR en de Plaid versie. De Plaid+ mogelijk pas einde 2022 in VS en in 2023 in Europa. Je moet even geduld hebben, maar dan krijg je ook wat! 

​Model 3
De Model 3 heeft net een refresh gehad en wordt in zowel Shanghai als in Fremont in grote aantallen geproduceerd en wereldwijd geëxporteerd. De Model 3 verkoopt wereldwijd meer dan de BMW-3 serie of de Mercedes E-klasse. Voor de Model 3 zal er dit jaar en mogelijk zelfs in 2022 niet veel meer veranderen qua in- en exterieur. Als er al wat gaat veranderen is dat ook de Model 3 productielijnen in Shanghai en Fremont omgebouwd worden om gebruik te gaan maken van de single-piece castings en het structural-batterypack. 

Model Y
Zowel Giga Fremont als Giga Shanghai is de productie van de Model Y verder aan het opvoeren. In 2022 komt hier de productie vanuit Berlijn en Austin bij. Dit is dan de Model Y versie met de single-piece castings en het structural-batterypack. Elon verwacht dat de Model Y de best verkopende auto wereldwijd gaat worden. Dus meer dan nr. 1 nu, de Toyota Corolla. Dan moet de Model Y alleen goed zijn voor meer dan 1 miljoen leveringen per jaar. Er stonden deze week heel wat Model 3 en Model Y klaar in Shanghai, te wachten op transport, maar 1,2 miljoen Model Y is erg veel! (foto hieronder: @bentv_sh/Twitter). 

MIG Model Y 
De Made In Germany Model Y gaat iets later komen dan oorspronkelijk verwacht. Het ziet er naar uit dat Tesla ervoor kiest om bij de noodzakelijke vergunning om de productie te mogen beginnen direct de toestemming voor de lokale 4680-batterij-productie gaat meenemen. Dan vangen ze 2 vliegen in één klap en kunnen ze in de tweede helft van 2021 meer tijd nemen om de revolutionaire productietechnieken te verfijnen. Want zowel de castings van de voor- en achterkant, de 4680-batterij in een structural batterypack en de lakstraat zijn allemaal nieuw! In Q4 2021 gaan we hopelijk wel een kleinschalige productie en levering zien. Onderstaand een recente video met dronebeelden van de voortgang in Berlijn. 
 
Tesla kan het zich veroorloven om de MIG Model Y nog wat later op de Europese markt te introduceren. Er is wel iets van concurrentie met SUV’s uit het Volkswagengroep, maar qua aantallen loopt het niet zo’n vaart. Ook al zou de vraag enorm zijn, ook de Volkswagengroep heeft dan het probleem dat ze niet genoeg batterijen hebben om aan die vraag te voldoen. Daarvoor moeten ze toch echt het pad van Tesla gaan volgen. En dat hebben ze echt niet snel gekopieerd. Bovendien maakt het ook niet uit als de ID4 of welk model dan ook op termijn wel massaal geproduceerd kan worden. Graag zelfs! De ID4 of de Model Y zijn samen concurrent van alle ICE SUV’s in het segment rond 50K en niet zozeer een onderlinge concurrent.

​Semi
De Semi gaan we zeker in 2021 op de weg zien. Tenminste, in de VS. Ik ben wel erg benieuwd naar de prestaties van deze truck tijdens het echte werk in het dagelijks gebruik. Over een Europese marktintroductie is nog niets bekend. Maar volgens mij hebben we het dan zeker over 2023. Ook in de VS zal pas als Austin gaat produceren de volumes echt fors omhoog gaan. Dat is niet voor medio 2022. 
 
Cybertruck
Ook de Cybertruck gaat pas in 2022 in massa geproduceerd worden. Eind 2021 gaan we zeker de eerste productiemodellen zien, maar echte volumes pas in 2022. Heeft ook te maken dat pas later in 2022 de 4680 batterijen lokaal in Austin geproduceerd gaan worden. Deze week doken beelden op van de DODGE RAM TRX op de testbaan in Fremont. Of ze vergelijkende testen aan het doen zijn? 

​Roadster
Over de Roadster is stil. In 2021 gaan we hier niets meer over horen verwacht ik. In 2022 zal wel het definitieve ontwerp gepresenteerd worden en dan eind 2022 misschien de eerste leveringen. De Model S Plaid+ en de Roadster delen veel van dezelfde aandrijflijn componenten. Beide gaan naar verwachting in Fremont gemaakt worden. 
 
Tesla Automotive
Als we zo alle modellen langsgelopen hebben is het duidelijk dat 2021 het jaar is waarin “geladen” wordt om in 2022 een enorme spurt te maken door alles wat officieel aangekondigd is in productie te hebben. Dat wil niet zeggen dat 2021 gaat tegenvallen. Op basis van geruchten van onder meer de toeleveranciers, gaat de productie in 2021 ergens tussen de 750k en 1 miljoen uitkomen. Een groei van 50% tot 100% ten opzichte van 2020.

Tesla AI Robotics
Een van de belangrijke “onthullingen” tijdens de earningscall was wel het perspectief dat Elon schetste van wat Tesla AI Robotics heet. Artificial Intelligence wordt dus naast Tesla Automotive en Tesla Energy een derde bedrijfstak en mogelijk wel de grootste. Een tak die niet alleen de autonome Pods mogelijk gaat maken (robots), maar nog tal van andere toepassingen gebaseerd op wat Tesla nu Tesla Vision noemt. 

Met camera’s als ogen worden de neurale netwerken gevoed. Volgens Elon heeft Tesla het AI-probleem opgelost. De neurale netwerken kunnen “begrijpen” wat de camera’s zien. Dat “begrijpen” kan doordat dat enorme hoeveelheden datasets voorzien worden van een label. Dat labelen gebeurde eerst door programmeurs. Maar wat Elon onder meer ook bedoelt met het oplossen van AI-probleem, is dat ze dat labelen grotendeels geautomatiseerd hebben. Mogelijk gemaakt door het zelf bouwen van een supercomputer en hiervoor software geschreven welke voorheen niet bestond. Elon gaf tijdens de earningscall aan dat ze een topclass team van AI- en softwareprogrammeurs hebben dat ze steeds verder uitbouwen. Wat Elon hier precies mee bedoelt en wat de toekomstplannen zijn zal hij tijdens de aangekondige AI-dag midden 2021 gaan toelichten. 

​Tesla Energy
Solar-roof gaat alleen nog maar in combinatie met een powerwall Plus geleverd worden. De spec-sheet van deze nieuwe Powerwall is hier te vinden. Steven van het YouTube Kanaal Solving The Money Problem noemt Tesla Energy de nieuwe trojanhorse van Tesla.  

De eerste Trojanhorse van Tesla was om in 2016 alle nieuwe Tesla te gaan voorzien van camera’s en sensors, ondanks dat het AI/software probleem nog lang niet opgelost was. Nu, 5 jaar later, wordt de waarde van de camera’s en de data die ze leveren steeds duidelijker. En als dan ook ergens de komende jaren over-the-air het robotaxi-netwerk live gaat, is het helemaal duidelijk hoe briljant die move in 2016 was!
 
Door vanaf nu alleen nog maar Tesla Solar (roof of panels) te verkopen samen met minimaal een powerwall (van de 2e generatie) wordt een tweede trojan-horse gecreëerd. De komende jaren functioneert het als een lokale opslag. Tesla kan heel veel data verzamelen om de AI van de Autobidder software verder te “voeden”. Zodra de densiteit in een bepaalde regio groot genoeg is en de vergunningen binnen zijn, vormen de honderden zo niet de duizenden solar/powerwall-systemen een virtuele powerplant. Je bent dan samen met anderen in de wijk/regio je eigen energie-leverancier. Hiermee neemt Tesla een flinke hap uit de energiemarkt. Tesla Solar met virtual powerplants wordt ook echt groot in de toekomst. De hardware (zonnepanelen en batterijen) is het probleem niet, dat gaan anderen ook maken, maar met de software loopt ook Tesla hier jaren voor! 

Telsa RV
De VS is natuurlijk een camperland. In de toekomst gaan we zeker een Tesla RV (recreational vehicle) kunnen kopen. Of Tesla brengt er zelf een uit als variant op de Tesla Van, of een derden gaat een camper ontwikkelen met een Tesla batterypack en aandrijflijn.
 
Ook van de Cybertruck is een RV te maken. De firma CyberLandr heeft wel een heel mooi ontwerp gemaakt. Hij moet circa $ 50.000 gaan kosten en voor $ 5.000 kon je een optie nemen. Hebben ze $50 miljoen mee opgehaald! Of het daadwerkelijk tot (massa)productie komt en of de uiteindelijke versie in de buurt gaat komen van het onderstaande ontwerp is natuurlijk de vraag.

Deze week aandacht voor de "media-ophef" over de veiligheid, een range-toename voor de M3LR, het zenuwstelsel van Tesla en nog veel meer...

Dat het allemaal wel goed komt, hebben we natuurlijk in de VS en Europa gezien. Maar het kan wel even duren. Om het proces te versnellen heeft Tesla in China een apart team samengesteld dat klachten van Tesla-kopers sneller moet analyseren en oplossen. Aanleiding was het protest van een koper welke behoorlijk amok maakte op de Tesla-stand tijdens de Shanghai Motorshow. Bij de Tesla van haar vader zouden de remmen niet gewerkt hebben. Natuurlijk kreeg deze actie veel media-aandacht. Blijkt achteraf dat de remmen prima gefunctioneerd hebben, maar dat de eigenaar veel te hard gereden had! Hieronder de beelden van de situatie. Wel mooie reclame voor de stevigheid van het panoramadak! De dagen er na was het extra druk op de Tesla-stand.  

Door de verticale integratie en Warp Drive (zie hieronder) heeft Tesla een hele korte lijn tussen de uitgevoerde service in de praktijk en de productie in fabriek. Klachten en reparaties zijn direct terug te leiden tot het productie- of logistieke proces. Daar vinden dan maatregelen plaats om herhaling te voorkomen. Zelfs in de VS is de kwaliteit van de productie fors beter geworden. In China is de kwaliteit van de productie vanaf de start al hoog. Dit verwacht ik van de kwaliteit van Berlijn ook. Ondanks dat ze in Duitsland onder een vergrootglas komen te liggen. 

EDR uitlezen
Als een Tesla bij een ongeval betrokken is, is het mogelijk dat Tesla (of een derde partij) een uitgebreide analyse maakt van allerlei data welke vastgelegd zijn ten tijde van het ongeluk. Het werkt als een soort black-box en kan dienen om te achterhalen wat er nu feitelijk gebeurt is. Tot nu toe kon alleen Tesla of een gespecialiseerd bedrijf de EDR (Event Data Recorder) uitlezen. Daar komt verandering in. Je kan eventueel zelf een EDR-kit kopen om de data uit te lezen. Het is wel een dure grap en zal mogelijk alleen al hierdoor voorbehouden blijven aan gespecialiseerde bedrijven. Of gaan schade-experts van verzekeraars ze ook gebruiken? Tesla heeft voorbeelden gegeven van een rapport dat aan de hand van de EDR gemaakt kan worden. Hier een voorbeeld van een Model 3-rapport of een hier een voorbeeld van een Model S.

XPrize
Elon heeft $100 miljoen beschikbaar gesteld voor de XPrize. Een competitie welke 4 jaar gaat duren en moet gaan leiden tot een oplossing voor het CO2 probleem. In onderstaand interview geeft Elon interessante inkijkjes in zijn bedrijven en zijn aanpak. De moeite waard om te bekijken. In een artikel op scientias.nl geeft Dr. Vermaas van de TU Delft een mooi overzicht van wat nu eigelijk het probleem is en wat oplossingsrichtingen zijn. Ik ben benieuwd of deze wedstrijd de komende 4 jaar tot revolutionaire oplossingen gaat leiden.        

Ritje door NL
Afgelopen week weer eens sinds lange tijd wat meer kilometers gemaakt in mijn Tesla Model 3 SR+. In totaal iets meer dan 1.000 km gereden. Hoofdzakelijk op de snelweg en nagenoeg volledig op FSD. Wat is dit toch heerlijk relaxed rijden. Misschien op al die kilometers 5x het systeem overruled. Bijna altijd door asociaal gedrag van andere weggebruikers. 

Wat zou het fantastisch zijn als FSD op de snelweg qua regelgeving snel meer ruimte krijgt. Die time-outs bij het inhalen mogen er van mij wel af. Richtingaanwijzer uit en laat de auto zelf maar bepalen wanneer inhalen veilig kan. Ook de g-krachten bij een scherpere bocht mag wel aangepast worden. Sommige bochten op de snelweg kunnen best met 100 km/u gemaakt worden. Op provinciale wegen moet je goed opletten dat bij een scherpere bocht je niet deels op de andere weghelft terecht komt! Snel de regelgeving aanpassen wat mij betreft dus!  

Voor het eerst ook geladen bij een V3 charger (SuC Akersloot). En voor het eerst 170 kW gezien: 1249 km/u range. Natuurlijk was dit maar van korte duur. Ook 3x bij een V2 charger geladen. Gemiddeld in 20 minuten van 20% naar 80%. Net genoeg tijd voor een sanitaire stop en een kop koffie. Heerlijk relaxed rijden met zo'n SuC-netwerk en FSD.

Het enige dat ik mis is dat je way-points in de navigatie kunt zetten. Dus van A naar B via C. En dan zien waar en wanneer je het beste kunt laden (tijdens het stuk van A naar C of het stuk van C naar B).  Het zou helemaal fijn zijn als je direct kunt zien of op C of B een laadpunt is en als je aangeeft dat je hier gebruik van gaat maken, aangezien dat impact heeft op het laden onderweg. Way-point navigatie zit er aan te komen. Onderstaand een screenshot van een eerste testversie, met dank aan hacker @greentheonly

Wachtend op een veerboot heerlijk een Netflix-serie gekeken. Alleen een hachelijk moment toen we de boot mochten gaan oprijden. Bij het verlaten van Netflix en het overschakelen naar drive-mode bleef het systeem "hangen". Waarschijnlijk door mijn ongeduld. Toen de 2 resetknoppen ingedrukt. Duurde erg lang. Dus nog maar eens gereset. Als je iedereen ziet oprijden en jij blijft als enige staan, duurt 30 seconden opstarten best lang kan ik je zeggen. Uiteindelijk met wat geduld is het natuurlijk toch goed gekomen en hebben ik de boot niet gemist. Waarschijnlijk wel een aantal ICE-rijders niet kunnen overtuigen om over te stappen op EV! Sorry. ​

Stuurwiel met verwarming
In de recent uitgeleverde 2021 Model 3 en straks ook in de MIG Model Y, zit als het goed is het vernieuwde stuurwiel met stuurverwarming. Deze optie maakt onderdeel uit van het premium interieur. Dus niet bij het gedeeltelijk premium interieur van de SR+ uitvoering. Hier wordt het een optie welke via de software is bij te kopen. Hetzelfde dus als de verwarming op de achterbank. Volgens de geruchten zal binnenkort de aankoopbutton verschijnen in de app. 

​Centraal zenuwstelsel
Op deze plaats al vaker aandacht gehad voor DOJO, de in aanbouw zijnde supercomputer van Tesla. Zeker met de aangekondigde AI-dag staat Tesla’s supercomputer vol in de belangstelling. Tesla AI zou zo maar eens de derde grote productlijn kunnen worden. 

Tesla staat bekend om hun verticale integratie. Dat dit heel ver gaat wordt steeds duidelijker. Dus niet alleen productie en verkoop in een hand, maar ook service, schadeherstel, verzekering, laadinfrastructuur, e.d. Ook aan de productiekant is bekend dat Tesla steeds meer in huis ontwerpt en/of produceert. Denk aan de stoelen, het Tesla-glass, FSD-chip, HVAC, e.d. Duidelijk werd deze week dat Tesla een nieuw team heeft samengesteld dat een focus heeft op de materialen. Tesla maakt materialen welke simpelweg nog niet bestonden, zoals het speciale Tesla-staal voor de castings. In onderstaande vlog geeft Steven van Solving The Money Problem duiding aan een presentatie van Sandy Munro over de samenstelling van de materialen!

Maar de verticale integratie zit niet alleen in de producten. Als je DOJO het brein van Tesla noemt, dan kan je Warp Drive het centraal zenuwstel noemen. Warp Drive (“Warp”) is het door Tesla zelf ontworpen Enterprise Resource Planning systeem. Dus geen SAP of ORACLE of andere ERP-systeem van een leverancier. Elon had al snel door dat informatie snel en simpel door de verschillende onderdelen van de organisatie moet gaan. Jay Vijaya is lang verantwoordelijk geweest voor het omzetten van Elon’s visie naar een werkend systeem. ​In onderstaande video zijn verhaal.

​Meer range voor de 2021 LR Model 3
De WLTP range van de Model 3 LR AWD is aangepast van 580 km naar 614 km. Sinds Telsa spreekt van SR(+) en LR en niet meer over de omvang van het batterypack, is het lastig te achterhalen waar een rangetoename vandaan komt. Hardware en/of software? We weten natuurlijk dat er verschillende chemische samenstellingen voor de batterijen gebruikt worden en in omloop zijn. Denk aan de LFP-batterij in de MIC Model 3. Ook zijn er verschillende formaten in omloop: de 4680, de 2170 en de 18650. In de Model 3 zit qua formaat de 2170 batterij, maar de chemische samenstelling is niet altijd duidelijk. De Model Y uit Berlijn krijgt straks de 4680 batterij. 
 
Daarnaast weten we dat Tesla regelmatig via de software aanpassingen doet op basis van data uit de auto’s. Of het nu gaat over het aanpassingen van de laadsnelheid afhankelijk van de omstandigheden, de omvang van de reserve als er 0% in het display staat, beperken van de degradatie (verlengen levensduur), verbeteren van de rijprestaties, e.d. Kortom: door de mogelijkheid van over-the-air software updates kan Tesla de capaciteit en presentaties achteraf aanpassen, uiteraard binnen de grenzen van de aanwezige hardware. 
 
We weten allemaal dat WLTP (Worldwide Harmonised Light Vehicles Test Procedure) iets anders is dan de werkelijke range in de dagelijkse praktijk. Degene die al wat langer een Tesla (of andere EV) rijden weten inmiddels dat weersomstandigheden (temperatuur en wind) een enorme impact heeft. Het verschil tussen rijden in de winter en de zomer is groot. Ook 100 of 130 km/u op de snelweg is dag en nacht verschil. Een toename van de WLTP heeft altijd wel enige impact op je eigen verbruikscijfers.

​2021 Model 3 SR+ Range Test 
Bjorn Nyland heeft weer eens een Model 3 aan een range-test onderworpen. Onderstaand het videoverslag. Zoals te verwachten is de 2021 Model 3 SR+ een ongelooflijke energiezuinige auto. Met een relatief kleine batterij en hierdoor een lager voertuiggewicht, toch veel range. En voor een relatief lage prijs. En natuurlijk alle andere “extra’s” van een Tesla, zoals SuC-netwerk, Autopilot/FSD, over-the-air updates, superzuinige HVAC door o.a. de warmtepomp, enz. 

Nieuwe deurpanelen
De eerste Model 3's uit Fremont hebben nu ook de nieuwe deurpanelen. Ziet er netjes uit. De knop om de deur te openen is nu voorzien van een tekst en een icoontje. Grote kans dat de  auto's voor Nederland die eind Q2 aangeleverd worden ook deze nieuwe deurpanelen hebben. Als tijdens het bestellen de deurpanelen al afgebeeld waren in de configurator weet je het zeker dat je ze krijgt. Ook in het witte interieur. Hieronder een paar foto's. 

In deze blik op de week natuurlijk wederom aandacht voor FSD, Tesla verzekering, Cybertruck en Musk bezoeken Giga Texas, Prufrock en natuurlijk veel meer. 

Acceleratie 
EV’s en zeker Tesla’s staan bekend om hun snelle acceleratie. Op de website motormatchup kan jezelf verschillende modellen virtueel tegen elkaar laten sprinten. Klik op onderstaand plaatje om een onbeladen Tesla Semi tegen een 2021 Model 3 Standard Range te zien sprinten! Wie gaat winnen? Voeg een 3e "tegenstander" naar keuze toe! Grappig. 

Over Tesla Semi gesproken. De specs zullen nog beter zijn dan aangekondigd bij de lancering eind 2017. Zo wordt het lange wachten beloond met nog meer range en waarschijnlijk snel te laden (meer dan 1 MW). Dit blijkt uit een email welke reserveringhouders van een Semi hebben ontvangen.   

​AI-dag
Na Autonomy Day en Battery Day krijgen we ook een AI-day. Waarschijnlijk eind juli. Kan natuurlijk zomaar wat later zijn, maar dat er nu ook een datum op geplakt wordt door Elon lijkt het voor de hand te liggen dat deze AI-day er daadwerkelijk gaat komen. Het is natuurlijk speculeren over wat de inhoud precies gaat zijn. Natuurlijk heeft het te maken met het op vision-gebaseerd systeem voor FSD. Ook DOJO, de supercomputer zal een rol spelen.

​Het zou zo maar eens kunnen dat naast Tesla Automotive, Tesla Energy, Tesla AI een nieuwe, zeer lucratieve bedrijfstak gaat worden. AI en machine learning gaat de komende jaren een enorme vlucht nemen in heel veel bedrijfstaken. Wil je meer informatie hierover, kijk dan het korte filmpje van Simplilearn hieronder. Niet alleen voor de waarde van het aandeel TSLA is het toch wel fijn om te weten dat een bedrijf als Tesla een speler is. Ook omdat Elon wel heel kritisch is en constant wijst op de gevaren. In onderstaand interview praat Musk hierover. Moet je echt gezien hebben!

Zijn bedrijf Neuralink is een soort "verzekering voor de mensheid". Het moet op lange termijn gaan zorgen voor de optie dat mensen en AI kunnen samensmelten. Op weg hier naar toe zal het hopelijk veel mensen met een bepaalde aandoeningen kunnen helpen.

Op deze website van Peter Joosten een mooie analyse van hoe Neuralink geduid kan worden en hoe wetenschappers hier naar kijken. Het commentaar op Musk vanuit de wetenschap is altijd hetzelfde: wat hij doet is niets nieuws, hij is ook niet de eerste (wij doen ons lab vergelijkbare dingen) en het is gebruikelijk dat je onderzoeksresultaten deelt zodat het door andere herhaalt kan worden cq. op kunnen voortbouwen. Natuurlijk hebben ze hier helemaal gelijk in. Alleen typerend voor Musk is dat al zijn bedrijven uitermate goed zijn om experimenten uit het lab, met heel veel geld, top engineers en lef tot ongekende voortgang te brengen en verder te verbeteren! Focus ligt op "building the machine that makes the machine". Het uiteindelijk product is dan een resultante van de kwaliteit en efficiency van het ontwikkel- en bouwproces. Iets wat wetenschappers of spin-offs bedrijfjes van die wetenschappers, maar zelden lukt. Alleen al omdat de middelen ontbreken. 

​Prufrock graaft zichzelf een weg naar beneden, dus geen bouwput meer nodig! Kortom: een leuke site om eens rond te neuzen. Gaan we nog heel veel van horen verwacht ik zo! Zodra de auto's autonoom mogen rijden (dus zonder chauffeur) verwacht ik dat de Model 3's vervangen worden door Tesla pods (de model 2 zonder stuur?)!

​FSD release datum
De release-datum van FSD-beta V9 komt langzaam dichterbij. Op de social media wordt 20th april, of wel 4/20 genoemd. Dat is het bedrag ($420) waarvoor Elon Tesla van de beurs had willen halen en hij later door de SEC op vingers voor werd getikt.

​De release gaat in ieder geval in twee stappen. Eerst een release onder de selecte groep FSD-beta testers. Zou mooi zijn als dit inderdaad op 20 april gaat gebeuren. Als het meezit in mei of juni dan de brede release door middel van de al vaker besproken FSD-download button. Iedereen met een FSD-aanschaf in de VS kan dan opteren om de beta-versie te gaan gebruiken. 
 
Elon heeft via twitter later weten dat het verschijnen van de FSD-download button ook de datum is waarop de FSD-abonnementsvorm geïntroduceerd wordt. Een mooi alternatief voor het gebruik van FSD per gebruik of een bepaalde duur. 
 
Ook liet Elon weten dat er beweging zit in hoe Europa om wil gaan met FSD. Hij verwacht dat er in zomer meer duidelijkheid komt over een pad naar het gebruik van autonome functies. We houden het in de gaten!

​Vernieuwde Model S/X
Het is nog steeds niet duidelijk wanneer de vernieuwde Model S/X aan klanten uitgeleverd gaat worden. Mijn vermoeden is dat de release van de Model S alles te maken heeft met FSD Beta V9 en software versie 11. Ik denk dat de Model S/X deze nieuwste softwareversie nodig heeft om goed te functioneren. Denk aan de AI om de juiste versnelling te kiezen of de aansturing van de schermen. Een andere reden kan zijn dat nog niet alle componenten aanwezig zijn. Mogelijk dat op 26 april, als de aandeelhouders worden bijgepraat over de financiële resultaten van het eerste kwartaal 2021, we meer horen over de eerste leveringsdatum van de Model S/X. Voor het eerste is de vernieuwde Model X gesignaleerd. In onderstaande video is hij samen te zien met een Semi!

Easter-egg
Tesla staat erom bekend om verschillende zogenaamde Easter-eggs verstopt te hebben in de software. “Open Butthole” werd deze week ontdekt. Het opent de laadklep. Hij schijnt ook in het Duits te werken met “Open Ashloch”! In het Nederlands klinkt het allemaal wat minder, maar ook “Open Anus” werkt! Via deze link ga je naar een website met een lijst met Tesla-Easter-eggs!

Cybertruck in Texas
De bouwvakkers die hard aan het werk zijn om Giga Texas uit de grond te stampen werden deze week aangenaam verrast. Elon Musk bezocht de bouwplaats in een Cybertruck. De plaats waar hij vanaf eind 2021/begin 2022 in massa gebouwd gaat worden. De versie waar Elon mee verscheen is nog steeds het prototype zoals al vaker gesignaleerd. Hij spraak de werkers nog even toe. Er was geen media bij, we moeten het doen met foto’s en video's gemaakt door medewerkers. Nog geen clip op YouTube kunnen vinden met de toespraak van Elon. 

Ik hoop dat Elon doorrijdt naar Boca Chica. Daar gaat de volgende week het volgende prototype van Starship de lucht in. Foto’s met Cybertruck en Starship bij elkaar zouden wel erg cool zijn!

ANWB
De ANWB heeft een VW ID4 in haar vloot opgenomen. Trots werd deze week in een persbericht een zelfontwikkelde mobiele oplader gepresenteerd op een aanhangwagen, natuurlijk achter de ID4. Deze moet gestrande EV’s binnen 10 minuten voldoende range geven om tot een lader te geraken. In principe natuurlijk prima dat de ANWB met de tijd mee gaat. En zal zeker handig zijn voor echte noodgevallen. Ik vraag me alleen af hoe vaak dit nu gaat voorkomen met een steeds meer in omvang toenemende laadinfrastructuur en steeds meer EV’s met meer capaciteit en slimmere software welke de range in de gaten houden. Maar goed, als je alle signaleren en hulpmiddelen negeert, kan je inderdaad zonder komen te staan en is het handig dat je altijd de ANWB kunt bellen!