|
In deze nieuwe blik op de week aandacht voor de Earningscall, de uitkomst van GVRA vergadering, DOJO, project Redwood, FSD Beta V12, verassende statistiekjes en nog veel meer... GVRA: belangrijk besluit over ADAS In het besluitvormingsproces binnen de UNECE (United Nations Economic Commission for Europe) met betrekking tot de regulering van ADAS (Advanced Driver Assistance Systems) is deze week volgens nog onbevestigde bronnen een belangrijk besluit genomen. De stukken zijn nog niet openbaar, dus er is nog enige voorzichtigheid geboden. De GVRA (Global Vehicle Regulation Authority) heeft zijn proces afgerond en is zover om de spelregels voor ADAS ter definitieve besluitvorming voor te leggen aan het World Forum for Harmonization of Vehicle Regulations (WP.29). Zie Blik op week # 2 voor een toelichting op dit proces. Aan onderstaande screenshot van de UNECE-website te zien waren het verhitte discussies!  Waar gaat nu allemaal over? FSD Beta gaat technisch gezien over level 4, maar qua verantwoordelijkheid over een level 2 volgens de SAE-normen. Dit betekent dat de auto in principe (bijna) alles kan en mag doen (ADAS), maar de bestuurder moet altijd direct kunnen ingrijpen en blijft verantwoordelijk (SAE-levels). Bij level 3 en hoger ligt de verantwoordelijkheid bij de leverancier. Dit is voor level 3 bijna onmogelijk of alleen mogelijk met zeer grote beperkingen: bijvoorbeeld alleen op de snelweg en bij mooi weer. Dus de stap van level 2 naar level 4 gaat hoofdzakelijk over een verschuiving van de verantwoordelijkheid en hiermee de aansprakelijkheid! Voor ADS (Automated Driving Systems) wordt een afronding van het proces in 2026 verwacht, met regelgeving per lidstaat vanaf 2027. Ik denk dat Tesla die twee jaar ook wel minimaal nodig heeft om voldoende data te verzamelen om de verantwoordelijkheid volledig over te nemen. De hardware-ontwikkeling (zie compacte Tesla) lijkt nu weer mooi parallel te lopen aan de softwareontwikkeling (zie DOJO) en de bijpassende regelgeving (zie UNECE). De massaproductie van de compacte Tesla wordt in 2026 in Europa verwacht (gemaakt in Giga Berlijn) en vanaf 2027 dan mogelijk ook de versies zonder stuur. Hieronder een link naar een interessante podcast waarin YouTuber Steven Peeters een toelichting geeft op enkele begrippen en het UNECE proces.  Earningscall Q4 2023 Afgelopen woensdag na de beurs maakte Tesla de resultaten over Q4 2023 openbaar en daarmee dus ook de prestaties over geheel 2023. Het slide-deck is hier te vinden. Je kunt er lang en breed over praten, maar wat Tesla presteert als autoproducent is gewoon fenomenaal. Geen enkele autobouwer maakt winst op een BEV en Tesla heeft een marge van circa 17%. De kosten van het produceren van een auto dalen sneller dan de (dalende) gemiddelde verkoopprijs. Dus ondanks de prijsverlagingen een verhoging van de marge. Ze hebben 38% meer auto’s verkocht. De energietak is meer dan verdriedubbeld! En dus harder gegroeid dan de autotak. De energietak gaat in 2024 de autotak qua bijdrage aan de winst voorbij! Tesla is schuldenvrij en heeft voldoende eigen middelen om te investeren in verdere groei met nieuwe producten en nieuwe productielocaties. Mooier kan je het niet hebben.  De Megapack productielijn! Wat gebeurde er op de beurs? Ondanks de fantastische cijfers ging het aandeel $TSLA hard onderuit (-12%). Tesla heeft aangegeven dat ze verwachten in 2024 minder hard te groeien met de autoproductie dan de afgelopen jaren. Ze hebben voor het eerst geen expliciete productiedoelstelling uitgesproken. De geïnstalleerde productiecapaciteit is nu 2,2 miljoen voertuigen. Grote kans dat ze die capaciteit maximaal gaan benutten en procentueel een min of meer vergelijkbare groei als in 2023 laten zien. Alleen dat spreken ze niet uit. De reactie op de beurs is volgens mij precies wat ze bij Tesla graag zien: institutionele beleggers verkopen massaal hun aandelen TSLA omdat het korte termijn rendement onzeker is. Speculanten die gaan voor de dagwinst versterken het effect. De afgelopen kwartalen ging het aandeel ook steeds hard onderuit na een Earningscall. Als je vertrouwen hebt in de lange termijn, is dit een mooie kans voor de particuliere belegger om tegen een lage prijs in te stappen. Een relatief groot percentage van de aandelen is al in handen van particulieren en in de portefeuilles van institutionele beleggers met een focus op de lange termijn!  Over bovenstaand post op X moet je eens nadenken! Minder hard groeien met de Model 3/Model Y productie in 2024 is totaal niet relevant voor Tesla! Tesla FSD/Robotaxi gaat Tesla Cars (EV) voorbij als het gaat over de bijdrage aan de winst onder aan de streep. Tesla Energy gaat Tesla FSD voorbij. Tesla AI & Robotics gaat Tesla Energy weer voorbij? En dat alles bij elkaar geteld gaat Apple en Aramco samen opgeteld voorbij! Als ze het goed uitvoeren!  Bron: Dave Lee, klik op het plaatje voor zijn toelichting Compacte Tesla nu officieel aangekondigd Volgens Tesla bevindt het bedrijf zich momenteel tussen twee grote groeigolven: de eerste begon met uitbrengen van de Model 3 en de Model Y (2e generatie platform). In 5 jaar tijd uitgegroeid tot iets meer dan 1,7 miljoen exemplaren. Van het aantal andere modellen, hoofdzakelijk de Model S en de Model X (1e generatie platform), zijn er nog maar 70.000 van gemaakt. De Cybertruck zal dit getal in 2024 wel gaan verdubbelen, maar het blijft natuurlijk ver achter bij de aantallen van de Model 3/Model Y. De volgende groeispurt zal worden ingeluid door voertuigen op het derde generatie platform. En dan wordt natuurlijk gedoeld op in ieder geval een compacte Tesla (met stuur) en de robotaxi’s (zonder stuur)! Met de compacte cross-over wordt gedoeld op de 25.000-dollar auto. Intern draagt het de naam project Redwood In de tweede helft van 2025 zou de productie van start moeten gaan. De groeispurt die hiermee wordt ingezet zal ze naar de target van 30.000.000 exemplaren in 2030 moeten gaan brengen. Over alles wat tot nu toe bekend is over de compacte Tesla (project Redwood) heb ik een aparte pagina gemaakt.  Wat zit verstopt in de 90% nieuwe Tesla-rijders? In het Q4 2023 slide-deck staat een interessante zin: "Our data suggests that around 90% of our vehicle buyers in 2023 never owned a Tesla before." De transitie van ICE naar BEV is in volle gang. En met de dalende nieuwprijzen wordt een Tesla voor steeds meer mensen toegankelijk. Maar er zit nog een mooi getal verstopt in die 90%. Dit is de eerste keer dat Tesla deze statistiek geeft. Dit is erg interessant, want we kunnen hieruit een paar belangrijke dingen leren:
Met andere woorden, het effect van bestaande klanten die een nieuwe Tesla kopen, zou alleen al 5,0% groei kunnen toevoegen. De verkoop van de vernieuwde Model 3 is in de VS, de UK en in andere landen net pas begonnen. Samen met de vernieuwde Model Y die in de loop van 2024 verwacht wordt, zou het percentage rijders dat zijn bestaande Tesla vervangt aanzienlijk kunnen verhogen. Gezien de snelle wereldwijde adoptie van elektrische voertuigen zal ook het groeipercentage nieuwe Tesla rijders groot blijven. En al helemaal als in 2025 de compacte Tesla zijn opwachting maakt. Dat Tesla geen expliciete groeiverwachting uitspreekt wil niet zeggen dat ze in 2024 minder of niet gaan groeien. Optimus naar klanten in 2025 Een beetje verstopt in de earnings call en de Q&A achteraf is dat Elon Musk liet vallen dat hij verwacht dat er een kans is dat ze in 2025 de Tesla Optimus aan klanten kunnen gaan leveren. Dit betekent dat er dan een (proef)productielijn is, waar de machines die de machines gaan maken ontworpen, gebouwd en geïnstalleerd zijn. En dat de AI-training heeft geleid tot een autonome uitvoering van taken in omgevingen waar ze meer waarde toevoegen dan een menselijke inzet. Dan hebben ze al overigens al een fase van testen in de eigen fabrieken gehad. De geruchten gaan dat dit nu al het geval is.  DOJO Elon was tijdens de earningscall heel voorzichtig met zijn vooruitzichten over DOJO: "High Risk, High Reward". Voor de nieuwkomers: Tesla is al een paar jaar bezig met het ontwikkelen van een super AI-trainingscomputer met een in-house ontwikkelde AI-chip. Een deel is inmiddels operationeel, maar de investeringen gaan door. Deze week werd bevestigd dat bij Giga New York ook een DOJO supercomputer gebouwd wordt. Daarnaast koopt Tesla ook massaal chips van Nvidia en AMD om vooral te kunnen trainen op steeds grotere datasets (miljarden videobeelden). Je moet in ieder geval de boot niet missen. Onderstaande video (uit 2023) geeft meer informatie over DOJO. Wat is er nodig? Het is belangrijk te begrijpen dat je voor AI enorme rekenkracht nodig hebt, zowel voor het trainen als voor wat 'inference' genoemd wordt; de uitvoering op basis van wat geleerd is tijdens de training. Inferentie speelt ook een cruciale rol in ons menselijk denken, waarbij we voortdurend conclusies trekken op basis van beschikbare informatie (bijv. onze ervaring), vaak zonder dat we ons daar volledig bewust van zijn. In kunstmatige intelligentie wordt de term 'inferentie' gebruikt om conclusies te trekken op basis van data en algoritmen. Kort door de bocht: DOJO is de trainingscomputer, de FSD-computer in je Tesla (en straks ook in Optimus) is de inference computer. Ik verwacht dat Elon ook met AI hetzelfde doet als met al zijn andere bedrijven en producten van die bedrijven. Het gaat ook hier over de "machine that builds the machine" om uiteindelijk tot schaalbare en daarmee betaalbare producten en/of diensten te komen. Je ziet dat alle techbedrijven massaal Nvidia-chips kopen en maar blijven stapelen om zoveel mogelijk rekenkracht te krijgen. Voor de korte termijn is dat mogelijk de enige manier om de boot niet te missen. Maar de energieconsumptie voor deze rekenkracht is echt bizar, net als de enorme investeringen. Dat gaat vroeg of laat tot problemen leiden, zowel wat betreft het in de lucht houden van die trainingscomputers als de benodigde rekenkracht voor de uitvoering (inference). Op enig moment worden de resultaten hiervan zichtbaar in de prijs en kwaliteit van het eindproduct en/of de dienst. En daar kan Tesla echt het verschil gaan maken. Net als nu bij de efficiëntie van de auto’s, de steeds lagere kosten van de 4680-batterijen in relatie tot de energiedichtheid, etc. Hun DOJO-trainingscomputers zijn vele malen energiezuiniger. Ze staan op verschillende plaatsen, worden gevoed met zon- en windenergie en hebben de Megapacks als stabilisator. Met de nu al meer dan 5 miljoen Tesla’s op de weg zijn ook de inference computers (FSD HW3/4) energiezuinig en wordt de investering voor dit deel van puzzel door de consument gedaan, als onderdeel van de auto. Elon wil die rekenkracht straks van je "kopen". Als je de auto niet gebruikt, krijg je betaald als Tesla de inference-rekenkracht in je auto gebruikt voor andere toepassingen. Slim of slim? FSD Versie 12 Beta De langverwachte “end-to-end neurale-netwerken-versie” van de FSD is uitgerold naar de eerste niet-Tesla medewerkers. Een van hen is zeer actief op X (@WholeMarsBlog) en laat dagelijkse nieuwe filmpjes zien. Het grote verschil tussen de voorgaande versies is dat de V12 versie meer natuurlijk rijdt. Snelheid van de auto is met de flow mee, bij het einde van de rit parkeert de auto aan de stoeprand, enzovoort. In onderstaande video neemt hij YouTuber “AI-driver” mee voor een ritje door San Francisco. Misschien deze quote van hem wel de beste samenvatting van waar FSD V12 nu staat: “FSD V12 feels like a limo driver who is also 15 years old with a learners permit”. Dan gaan we volgen hoe lang het in de AI-wereld duurt voordat die 15 jarige een ervaren bestuurder is geworden en de AI (lees Tesla) de verantwoordelijkheid overneemt. De komende weken wordt de uitrol voortgezet naar de nu 400.000 FSD-klanten in de VS. Ik ben erg benieuwd of V12 in de VS zal leiden tot meer Tesla-bezitters die de FSD-optie gaan kopen, en wat dit voor de prijs van de FSD-upgrade gaat betekenen. In China is een apart Softwareteam hard bezig om de lancering van FSD-beta voor te bereiden. De grafische interface ziet er daar heel al anders uit dan hier of in de VS. Erg benieuwd wat we in Europa in 2024 mogen verwachten op weg naar FSD Beta in 2025!  VIN1000 gespot bij Cybertruck De eerste 1.000 Cybertrucks zijn geproduceerd. In het VIN-nummer is 1.000 gesignaleerd. Dit past ook bij de berichten dat nu uitleveringen plaatsvinden aan niet-Tesla-medewerkers. Ze staan in de showrooms, en zelfs in China worden nu een aantal Cybertrucks tentoongesteld, ofschoon het zeer onwaarschijnlijk is dat ze daar ooit verkocht zullen worden. Nog geen signalen dat er ook een roadshow door Europa komt!  Nieuwe kleuren Model S/X De twee nieuwe varianten op de bestaande kleuren rood en grijs zijn nu te bestellen voor de Model S en Model X. Voor Ultra Red en Stealth Grey hoeft niet extra betaald te worden; ze zijn dus bij de prijs inbegrepen. Nu bestellen betekent nog dit kwartaal rijden in deze kleurconfiguratie, vanaf € 95.000. 
0 Comments
Leave a Reply. |
Bericht ontvangen als er een nieuwe uitgave klaar staat? Volg dan op X
Archieven
Oktober 2024
Categorieën |
RSS-feed