Een belangrijke reden waarom ik als hobby mijn energie steek in teslamagazine.nl en graag de verrichtingen van Elon Musk en zijn bedrijven volg zit misschien wel in de betekenis van het woord verwachtingen. Een verwachting is volgens van Dale “hoop”. Het juridisch woordenboek spreekt van “hetgeen waarvan op grond van huidige feiten of omstandigheden wordt vermoed dat het zal gebeuren; hetgeen waarop men rekent”.
Wat is er nu leuker om op basis van alles wat je gelezen en gehoord hebt over Tesla en BEV (battery electric vehicles) om te zetten naar verwachtingen.
Wat is er nu leuker om op basis van alles wat je gelezen en gehoord hebt over Tesla en BEV (battery electric vehicles) om te zetten naar verwachtingen.
Hieronder mijn Tesla-verwachtingen voor 2022 in de volgende 5 categorieën:
1. Wat kunnen we verwachten van de huidige S3XY-modellen?
2. Wanneer zien we de toekomstige CARS-modellen?
3. Full self driving naar Europa!
4. Tesla Energy komt op stoom.
5. Unleash the Tiger!
1. Wat kunnen we verwachten van de huidige S3XY-modellen?
2. Wanneer zien we de toekomstige CARS-modellen?
3. Full self driving naar Europa!
4. Tesla Energy komt op stoom.
5. Unleash the Tiger!
1. Wat kunnen we verwachten van de huidige S3XY-modellen?
De huidige S3XY modellen zijn recent allemaal voorzien van een refresh. In 2022 verwacht ik geen spectaculaire veranderingen anders dan wat we inmiddels gewend zijn van Tesla, namelijk constant kleine verbeteringen. Zoals bijvoorbeeld een upgrade van de MCU-unit met de AMD Ryzen chip, van 4G naar 5G voor de mobiele dataverbinding, de 12v lithium-ion accu, verwarmde ruitensproeiers, andere chemische samenstellingen van de batterij, e.d.
Ik verwacht dat in de loop van 2022 ook in de Model 3 en Y de bedieningshendels aan het stuur gaan verdwijnen. Alle modellen gaan afscheid nemen van radar en stappen over op Tesla-Vision. Autoshift zoals in de Model S/X refesh, gaan we ook bij alle andere (nieuwe en bestaande) modellen zien, al dan niet in combinatie met bedieningshendels. Voor reeds verkochte auto's met bedieningshendels misschien alleen bij auto's met een FSD-abonnement. De filosofie bij Tesla is dat in principe iedere input van de bestuurder een “error” is. Of ze het al aandurven het Yoke-stuurwiel te introduceren in de Model 3 en Y betwijfel ik. Als optie af fabriek verwacht ik ook niet, aangezien dit complexiteit aan het productieproces toevoegt. Misschien wel aftermarket bij een van de service-centers.
De geluidsreductie zal ook voor de Model 3 en de Model Y verder doorzetten. Gelamineerd dubbelglas in de voordeuren is inmiddels geïmplementeerd en bij sommige modellen zijn nu de ramen in de achterdeuren aan de beurt. Ook vormen van active noise cancelling gaan we volgens mij in alle modellen terugzien. De in-car entertainment zal verder uitgebreid worden met nog meer spellen, streaming media en andere opties. De V11-versie van de software heeft hier de weg voor vrijgemaakt.
Onderhuids de overstap naar de single-piece-castings en het structural batterypack met de 4680 batterijen voor de Model Y. Later volgt ook de Model 3. Luchtvering voor de Model Y is al lang een gerucht, maar ook regelmatig ontkracht door Elon. Misschien een andere vorm van adaptieve vering voor de Model Y? Qua modelvarianten moet alleen van de Model Y de achterwiel aangedreven versie nog voor Europa aangekondigd worden. En natuurlijk de 7-zitvariant van de Long Range. Dan is het S3XY gamma compleet.
De refresh Model S en Model X gaan we in 2022 eindelijk ook in Europa zien. Tegen die tijd bijna 1,5 jaar lang geen van deze modellen in Europa geleverd. Volgens mij niet helemaal de planning, maar door onder meer chiptekorten hebben ze voorgang gegeven aan de hoog volume modellen 3 en Y.
Ik verwacht dat in de loop van 2022 ook in de Model 3 en Y de bedieningshendels aan het stuur gaan verdwijnen. Alle modellen gaan afscheid nemen van radar en stappen over op Tesla-Vision. Autoshift zoals in de Model S/X refesh, gaan we ook bij alle andere (nieuwe en bestaande) modellen zien, al dan niet in combinatie met bedieningshendels. Voor reeds verkochte auto's met bedieningshendels misschien alleen bij auto's met een FSD-abonnement. De filosofie bij Tesla is dat in principe iedere input van de bestuurder een “error” is. Of ze het al aandurven het Yoke-stuurwiel te introduceren in de Model 3 en Y betwijfel ik. Als optie af fabriek verwacht ik ook niet, aangezien dit complexiteit aan het productieproces toevoegt. Misschien wel aftermarket bij een van de service-centers.
De geluidsreductie zal ook voor de Model 3 en de Model Y verder doorzetten. Gelamineerd dubbelglas in de voordeuren is inmiddels geïmplementeerd en bij sommige modellen zijn nu de ramen in de achterdeuren aan de beurt. Ook vormen van active noise cancelling gaan we volgens mij in alle modellen terugzien. De in-car entertainment zal verder uitgebreid worden met nog meer spellen, streaming media en andere opties. De V11-versie van de software heeft hier de weg voor vrijgemaakt.
Onderhuids de overstap naar de single-piece-castings en het structural batterypack met de 4680 batterijen voor de Model Y. Later volgt ook de Model 3. Luchtvering voor de Model Y is al lang een gerucht, maar ook regelmatig ontkracht door Elon. Misschien een andere vorm van adaptieve vering voor de Model Y? Qua modelvarianten moet alleen van de Model Y de achterwiel aangedreven versie nog voor Europa aangekondigd worden. En natuurlijk de 7-zitvariant van de Long Range. Dan is het S3XY gamma compleet.
De refresh Model S en Model X gaan we in 2022 eindelijk ook in Europa zien. Tegen die tijd bijna 1,5 jaar lang geen van deze modellen in Europa geleverd. Volgens mij niet helemaal de planning, maar door onder meer chiptekorten hebben ze voorgang gegeven aan de hoog volume modellen 3 en Y.
De huidige 4 Tesla S3XY modellen op een rij!
2. Wanneer zien we de toekomstige CARS-modellen?
In 2022 gaan we eindelijk meer zien van de langverwachte CARS-modellen. Te beginnen met de Semi. In eerste instantie in kleine aantallen uit Giga Nevada en later in het jaar vanuit Giga Texas. In 2022 nog steeds in redelijk lage volumes en ook nog niet voor export naar Europa. Met zijn lage kosten per kilometer zal de Semi naar verwachting de komende jaren de transportwereld op zijn kop gaan zetten. Later nog verder uit te bouwen met full self driving en de mogelijkheden van truck plantooning.
De Roadster gaan we in 2022 zeker niet in productie zien. Mijn verwachting is wel dat we eind 2022 een pre-productieversie gepresenteerd krijgen, die dan mogelijk in de tweede helft van 2023 dan toch eindelijk geproduceerd gaat worden. De First Edition-versie is inmiddels niet meer te bestellen. In Europa mogelijk pas in 2024.
Of de A staat voor de ATV Cyberquad of voor de Model A is niet duidelijk. De kids-uitvoering van de Cyberquad is inmiddels geïntroduceerd en uitvoering voor volwassenen volgt vermoedelijk al snel. Eerder dan de Cybertruck zelf? Het is speculeren over wanneer we de kleine Tesla (25k auto) gaan zien en of deze de Model A wordt genoemd? Ik verwacht pas eind 2022 een onthulling van de kleine Tesla, maar een productie met enig volume op zijn vroegst pas in 2024. De hiervoor noodzakelijke productiefaciliteiten moeten immers nog gebouwd worden. Ik twijfel nog steeds of de kleine Tesla überhaupt een auto gaat zijn in de vorm zoals we deze nu kennen, dus met een stuur. Er is zeker een groot marktsegment dat met een kleinere uitvoering dan de Model 3/Y bedient kan worden. Maar als FSD gelegaliseerd is (in bepaalde delen van de wereld) dan is een robotaxi uitbrengen, gebaseerd op productietechnieken van de Cybertruck en met de eigen 4680 batterij, veel interessanter vanuit het perspectief van Tesla, dan een compacte hatchback met stuur! Of misschien een uitvoering met stuur en versies zonder stuur (Tesla Pod). Zie ook mijn blog over de mobilteitstransitie.
Wat bijna een zekerheid lijkt voor 2022 is de start van de productie van de Cybertruck. Maar waarschijnlijk wel pas eind 2022 en in kleine productie-aantallen. En natuurlijk eerst de versie met de 4 motoren. Is dit de topversie, of komt er ook nog een Cybertruck Plaid? Eind januari 2022, tijdens de Q4 Earningscall, horen we meer over de productroadmap van Tesla. Hopelijk dan ook de definitieve bevestiging dat de Cybertruck buiten de VS geleverd en misschien zelfs geproduceerd, gaat worden.
De Roadster gaan we in 2022 zeker niet in productie zien. Mijn verwachting is wel dat we eind 2022 een pre-productieversie gepresenteerd krijgen, die dan mogelijk in de tweede helft van 2023 dan toch eindelijk geproduceerd gaat worden. De First Edition-versie is inmiddels niet meer te bestellen. In Europa mogelijk pas in 2024.
Of de A staat voor de ATV Cyberquad of voor de Model A is niet duidelijk. De kids-uitvoering van de Cyberquad is inmiddels geïntroduceerd en uitvoering voor volwassenen volgt vermoedelijk al snel. Eerder dan de Cybertruck zelf? Het is speculeren over wanneer we de kleine Tesla (25k auto) gaan zien en of deze de Model A wordt genoemd? Ik verwacht pas eind 2022 een onthulling van de kleine Tesla, maar een productie met enig volume op zijn vroegst pas in 2024. De hiervoor noodzakelijke productiefaciliteiten moeten immers nog gebouwd worden. Ik twijfel nog steeds of de kleine Tesla überhaupt een auto gaat zijn in de vorm zoals we deze nu kennen, dus met een stuur. Er is zeker een groot marktsegment dat met een kleinere uitvoering dan de Model 3/Y bedient kan worden. Maar als FSD gelegaliseerd is (in bepaalde delen van de wereld) dan is een robotaxi uitbrengen, gebaseerd op productietechnieken van de Cybertruck en met de eigen 4680 batterij, veel interessanter vanuit het perspectief van Tesla, dan een compacte hatchback met stuur! Of misschien een uitvoering met stuur en versies zonder stuur (Tesla Pod). Zie ook mijn blog over de mobilteitstransitie.
Wat bijna een zekerheid lijkt voor 2022 is de start van de productie van de Cybertruck. Maar waarschijnlijk wel pas eind 2022 en in kleine productie-aantallen. En natuurlijk eerst de versie met de 4 motoren. Is dit de topversie, of komt er ook nog een Cybertruck Plaid? Eind januari 2022, tijdens de Q4 Earningscall, horen we meer over de productroadmap van Tesla. Hopelijk dan ook de definitieve bevestiging dat de Cybertruck buiten de VS geleverd en misschien zelfs geproduceerd, gaat worden.
De toekomstige 4 CARS modellen op een rij!
3. FSD in Europa
De route op weg naar het legaliseren van auto’s welke zonder (actief oplettende) bestuurder mogen deelnemen aan het verkeer is altijd voer voor discussie. Of het nu gaat over de SAE levels of de beloftes van Elon Musk. Tesla heeft zijn eigen aanpak en wijkt af van de route welke bijvoorbeeld Waymo of GM volgt. Elon geeft toe dat hij de complexiteit van de op te lossen problemen onderschat heeft.
Was men al niet begonnen aan de route met Lidar-radar in combinatie met hoge resolutie-kaarten (de Waymo-aanpak), later is men ook afgestapt van het gebruik van radar. Tesla zit nu op de route van een systeem volledig gebaseerd op Vision en AI. Ook hebben ze heel veel zaken moeten heroverwegen en herschrijven. Regelmatig hebben ze moeten ervaren dat ze op een dood spoor zaten en moeten besluiten opnieuw te beginnen met een andere benadering. Uiteraard met maanden cq. jaren vertraging tot gevolg. Er werd en wordt nog te veel in software geschreven. Steeds meer zaken worden nu verplaatst naar de technologie van de lerende neurale netwerken in plaats van het programmeren. DOJO, de door Tesla in huis ontwikkelde supercomputer voor het trainen van de neurale netwerken, is langzaam tot leven aan het komen. In 2022 moet de trainingsinfrastructuur volledig functioneren en de iteratieslagen gaan versnellen.
Begin 2022 wordt veel verwacht van de zogenaamde single-stack versie (FSD Beta versie 11). Dat is het punt waar City-streets en Highway samen komen inclusief een hele berg nieuwe neurale netwerken. In de loop van 2022 wordt ook audio toegevoegd, bijvoorbeeld voor het herkennen van de sirenes van een ambulance.
Het aantal interventies per gereden FSD-mijl (vloot breed) daalt nu snel. In het recente Lex Friedman interview geeft Elon aan dat we in 2022 op een interessant punt gaan komen. In SAE termen: level 4. Stel dat de data laat zien dat FSD in de loop van 2022 misschien wel 2x veiliger is dan de gemiddelde menselijke bestuurder. Niet alleen minder dodelijke slachtoffers door het gebruik van FSD in vergelijking met human-driving. Maar juist ook dat er bijvoorbeeld 2.000 minder doden hadden kunnen zijn in een bepaalde periode als FSD niet door de bestuurder overruled was! Waar de grens ligt, hoelang dit duurt en hoe overheden hiermee omgaan is natuurlijk koffiedik kijken. Daarom zeggen de SAE levels ook niet zo veel. Want technisch gezien zal FSD van Tesla in 2022 wel op Level 3 of 4 kunnen komen, maar hier hoort ook een overheidsbesluit bij. En of dat er nu in 2022 of in 2024 is, er komt een moment dat de cijfers, mede door het fors toenemend aantal Tesla’s op de weg, legalisatie gaan “afdwingen”. Er kunnen massaal levens gespaard worden.
Wat 2022 op het gebied van FSD voor Europa gaat brengen is moeilijk te zeggen. Ik verwacht wel dat de systemen nu snel steeds beter worden en dat we hier allemaal van profiteren, ook in een situatie waarin de functionaliteiten minder ver gaan dan de FSD Beta in de VS. Elon praat voor Europa ook niet over FSD Beta, maar over FSD! Hij heeft natuurlijk in het verleden al veel beloofd op het gebied van FSD, maar zo zelfverzekerd als hij in het genoemde interview met Friedman was, heb ik hem al lang niet meer gehoord.
In 2022 gaan we volgens mij wel meer functionaliteit toegevoegd zien worden aan de FSD-beta software voor Europa. De visualisaties, bird-eyes views bij het gebruik van autopark, betere verkeersborden herkenning, e.d. Met de single-stack moet het gebruik van FSD op de snelweg feature complete zijn. Maar reken voor 2022 zeker niet op een legalisatie van welke vorm dan ook. Grotere stappen op weg naar gedeeltelijke legalisatie (bijvoorbeeld level 3 op de snelweg) verwacht ik pas in 2023. Elon sprak eerder over rond maart 2022 als tijdstip waarop we in Europa nieuwe ontwikkelingen m.b.t. FSD mogen verwachten. We gaan het zien.
Was men al niet begonnen aan de route met Lidar-radar in combinatie met hoge resolutie-kaarten (de Waymo-aanpak), later is men ook afgestapt van het gebruik van radar. Tesla zit nu op de route van een systeem volledig gebaseerd op Vision en AI. Ook hebben ze heel veel zaken moeten heroverwegen en herschrijven. Regelmatig hebben ze moeten ervaren dat ze op een dood spoor zaten en moeten besluiten opnieuw te beginnen met een andere benadering. Uiteraard met maanden cq. jaren vertraging tot gevolg. Er werd en wordt nog te veel in software geschreven. Steeds meer zaken worden nu verplaatst naar de technologie van de lerende neurale netwerken in plaats van het programmeren. DOJO, de door Tesla in huis ontwikkelde supercomputer voor het trainen van de neurale netwerken, is langzaam tot leven aan het komen. In 2022 moet de trainingsinfrastructuur volledig functioneren en de iteratieslagen gaan versnellen.
Begin 2022 wordt veel verwacht van de zogenaamde single-stack versie (FSD Beta versie 11). Dat is het punt waar City-streets en Highway samen komen inclusief een hele berg nieuwe neurale netwerken. In de loop van 2022 wordt ook audio toegevoegd, bijvoorbeeld voor het herkennen van de sirenes van een ambulance.
Het aantal interventies per gereden FSD-mijl (vloot breed) daalt nu snel. In het recente Lex Friedman interview geeft Elon aan dat we in 2022 op een interessant punt gaan komen. In SAE termen: level 4. Stel dat de data laat zien dat FSD in de loop van 2022 misschien wel 2x veiliger is dan de gemiddelde menselijke bestuurder. Niet alleen minder dodelijke slachtoffers door het gebruik van FSD in vergelijking met human-driving. Maar juist ook dat er bijvoorbeeld 2.000 minder doden hadden kunnen zijn in een bepaalde periode als FSD niet door de bestuurder overruled was! Waar de grens ligt, hoelang dit duurt en hoe overheden hiermee omgaan is natuurlijk koffiedik kijken. Daarom zeggen de SAE levels ook niet zo veel. Want technisch gezien zal FSD van Tesla in 2022 wel op Level 3 of 4 kunnen komen, maar hier hoort ook een overheidsbesluit bij. En of dat er nu in 2022 of in 2024 is, er komt een moment dat de cijfers, mede door het fors toenemend aantal Tesla’s op de weg, legalisatie gaan “afdwingen”. Er kunnen massaal levens gespaard worden.
Wat 2022 op het gebied van FSD voor Europa gaat brengen is moeilijk te zeggen. Ik verwacht wel dat de systemen nu snel steeds beter worden en dat we hier allemaal van profiteren, ook in een situatie waarin de functionaliteiten minder ver gaan dan de FSD Beta in de VS. Elon praat voor Europa ook niet over FSD Beta, maar over FSD! Hij heeft natuurlijk in het verleden al veel beloofd op het gebied van FSD, maar zo zelfverzekerd als hij in het genoemde interview met Friedman was, heb ik hem al lang niet meer gehoord.
In 2022 gaan we volgens mij wel meer functionaliteit toegevoegd zien worden aan de FSD-beta software voor Europa. De visualisaties, bird-eyes views bij het gebruik van autopark, betere verkeersborden herkenning, e.d. Met de single-stack moet het gebruik van FSD op de snelweg feature complete zijn. Maar reken voor 2022 zeker niet op een legalisatie van welke vorm dan ook. Grotere stappen op weg naar gedeeltelijke legalisatie (bijvoorbeeld level 3 op de snelweg) verwacht ik pas in 2023. Elon sprak eerder over rond maart 2022 als tijdstip waarop we in Europa nieuwe ontwikkelingen m.b.t. FSD mogen verwachten. We gaan het zien.
Bron: not a tesla app. FSD visualisatie wordt steeds completer!
4. Tesla Energy komt op stoom
Tesla Energy is wel het meest onderschatte deel van Tesla. Veel aandacht gaat altijd uit naar Tesla Automotive en alles wat hiermee te maken heeft. Elon heeft altijd gezegd dat hij verwacht dat Tesla Energy in omzet minimaal gelijk, maar misschien nog wel groter wordt dan de autodivisie. Tesla Energy is sterk afhankelijk van de beschikbare batterijen. Tesla heeft meerjarige mega-orders geplaatst en de verwachting is dat vanaf 2022 de mate van beschikbaarheid van batterijen niet meer remmend werkt (zie verwachting 5). Ze hebben dan genoeg batterijen om alles wat ze kunnen produceren ook daadwerkelijk te produceren. De groei van de batterij-capaciteit loopt dan weer synchroon met de stijgende productie-capaciteit.
Het onderdeel dat het meest gaat profiteren van meer beschikbare batterijen is Tesla Energy. Tesla bouwt in Californië een nieuwe Megafactory voor de productie van energie-opslagsystemen. Deze fabriek wordt in 2022 operationeel. Op termijn verwacht ik ook in China en Europa productiefaciliteiten voor de energieproducten.
Het zou zomaar kunnen dat in 2022 Tesla Energy voor de consument ook in Nederland en België zijn eerste opwachting gaat maken. In Engeland en Duitsland doet Tesla dit nu al, samen met Octopusenergy. Er zijn nog geen grote verkoopaantallen in Europa van Tesla Energy producten (voor particulieren), mede vanwege het ontbreken van productiecapaciteit in Europa en de grote vraag in de VS. De orderportefeuille voor de powerwall is mega! Het als consumenten samen kunnen vormen van een virtuele micro-grid is echt een zeer interessante ontwikkeling. Zeker met de huidige situatie op de energiemarkt en de aflopende salderingsregeling ontstaan er nieuwe modellen! Energieopslag in batterijen gaat de komende jaren exponentieel groeien. Met het steeds verder dalen van de kosten per kWh zijn er geen goedkopere en schaalbare alternatieven. Tesla realiseert met hun Megapacks op steeds meer plaatsen op grote schaal energie-opslag en voor overheden forse besparingen. De komende jaren zullen we een enorme groei gaan zien. Mede door de slimme software (Autobidder) gekoppeld aan de hardware heeft Tesla ook hier een enorme voorsprong.
Tesla Solar lijkt nog altijd wat moeizaam te gaan. En dan met name het installeren van Solar Roof (dakpannen met zonnecollectoren). De installatiekosten hiervan zijn nog te hoog. De focus is nu verschoven naar nieuwbouwprojecten en dan die huizen zo ontwerpen dat ze direct voorzien kunnen worden van een Solar Roof en powerwalls. Bij zonnepanelen zou dit probleem minder moeten spelen. Ook Tesla Solar heeft veel potentieel, maar in 2022 verwacht ik voor Europa geen grote veranderingen. Andere delen van de wereld krijgen voorrang.
Het onderdeel dat het meest gaat profiteren van meer beschikbare batterijen is Tesla Energy. Tesla bouwt in Californië een nieuwe Megafactory voor de productie van energie-opslagsystemen. Deze fabriek wordt in 2022 operationeel. Op termijn verwacht ik ook in China en Europa productiefaciliteiten voor de energieproducten.
Het zou zomaar kunnen dat in 2022 Tesla Energy voor de consument ook in Nederland en België zijn eerste opwachting gaat maken. In Engeland en Duitsland doet Tesla dit nu al, samen met Octopusenergy. Er zijn nog geen grote verkoopaantallen in Europa van Tesla Energy producten (voor particulieren), mede vanwege het ontbreken van productiecapaciteit in Europa en de grote vraag in de VS. De orderportefeuille voor de powerwall is mega! Het als consumenten samen kunnen vormen van een virtuele micro-grid is echt een zeer interessante ontwikkeling. Zeker met de huidige situatie op de energiemarkt en de aflopende salderingsregeling ontstaan er nieuwe modellen! Energieopslag in batterijen gaat de komende jaren exponentieel groeien. Met het steeds verder dalen van de kosten per kWh zijn er geen goedkopere en schaalbare alternatieven. Tesla realiseert met hun Megapacks op steeds meer plaatsen op grote schaal energie-opslag en voor overheden forse besparingen. De komende jaren zullen we een enorme groei gaan zien. Mede door de slimme software (Autobidder) gekoppeld aan de hardware heeft Tesla ook hier een enorme voorsprong.
Tesla Solar lijkt nog altijd wat moeizaam te gaan. En dan met name het installeren van Solar Roof (dakpannen met zonnecollectoren). De installatiekosten hiervan zijn nog te hoog. De focus is nu verschoven naar nieuwbouwprojecten en dan die huizen zo ontwerpen dat ze direct voorzien kunnen worden van een Solar Roof en powerwalls. Bij zonnepanelen zou dit probleem minder moeten spelen. Ook Tesla Solar heeft veel potentieel, maar in 2022 verwacht ik voor Europa geen grote veranderingen. Andere delen van de wereld krijgen voorrang.
5. Unleash the tiger!
Elon had zijn verwachtingen voor 2022 niet beter kunnen illusteren dan met onderstaande tweet! Het jaar 2022 wordt het jaar waar heel wat puzzelstukjes gaan samenvallen. Unleash The Tiger! Hieronder de in mijn ogen belangrijkste puzzelstukjes.
BEV-adoptie
De transitie van ICE naar BEV is definitief ingezet en de S3XY modellen drukken een belangrijke stempel op deze transitie (zie blog “mobiliteitstransitie”). De komst van de CARS-modellen gaat de transitie van 2023 nog meer versnellen. De wereldwijde BEV-adoptie gaat veel sneller dan men verwacht had. Noorwegen wijst de weg! Het marktaandeel van Tesla in de totale EV-adoptie blijft als marktleider indrukwekkend. Het is al vaker gezegd, de concurrentie is de ICE-auto en niet een andere BEV! De productie (en verkoop) gaat in 2022 naar verwachting meer dan 1,6 miljoen Tesla’s zijn, afhankelijk van de snelheid waarmee Giga Berlijn en Giga Texas de productie kunnen opschalen. De vraag naar Tesla’s neemt toe en dientengevolge ook de levertijden. In de VS zijn deze al opgelopen tot bijna een jaar voor de meeste uitvoeringen.
4680 batterij
Tesla heeft fors geïnnoveerd en geïnvesteerd. In 2022 komt er waarschijnlijk een einde aan het batterijtekort. Tesla heeft bij de grote spelers (CATL, LG Chem en Panasonic) de eigen ontwikkelde 4680 batterij in grote aantallen in bestelling. Ook de overige batterijen in de 2 andere vormfactoren blijven in forse aantallen geleverd worden. Daar bovenop gaan ze zelf ook de 4680-produceren in Fremont, Texas, Berlijn en Shanghai. De contracten voor de noodzakelijk grondstoffen zijn ook zekergesteld. Qua chemische samenstelling gaat LFP (gebaseerd op ijzer) een belangrijke rol spelen in de basis modellen en de energy-producten! De concurrentie krijgt het nakijken met zo’n massale batterijcapaciteit! Misschien al in 2022, maar zeker in 2023 gaat de Model Y de best verkopende auto wereldwijd worden (nu de Toyota Corolla).
Giga factories
Giga Berlijn en Giga Texas gaan beginnen met produceren. Als we de Giga Shanghai als benchmark nemen dat gaan beide fabrieken samen zo'n 300.000 auto's produceren in het eerste jaar. Het wordt interessant om te volgen wat de impact is van de modernste productietechnieken. Gaat het juist sneller of toch langzamer met zoveel nieuwe innovaties? Mogelijk dat in 2022 nog een aankondiging volgt van een volgende productielocatie. India wordt vaak genoemd. Maar voorlopig kan Tesla nog volop groeien in Shanghai, Berlijn en Texas. Ze hebben daar nog meer grond braak liggen dan ze nu bebouwd hebben!
Apple Effect
Ik verwacht de komende jaren een soort "Apple-effect" bij Tesla. De Mac-computer was er al veel eerder dan de iPhone en iPad. Maar de iPhone en Ipad brachten veel nieuwe klanten naar het merk Apple, die uiteindelijk ook een Mac-computer en/of Macbook kochten. En die uiteindelijk in Apple-eco-systeem ook een Apple-watch, iCloud en andere producten en services afnamen. Tesla bouwt ook zo’n eco systeem met mobiliteit en energieproducten en hieraan gekoppelde services. Alles perfect samenwerkend. Eerst een Tesla auto. Dan services voor deze auto als premium connectiviteit en enhanced autopilot. Als de functionaliteiten toenemen de upgrade naar Full Self Driving. Op het dak Tesla zonnepanelen in combinatie met een Tesla powerwall. Zodra Tesla Verzekeringen beschikbaar is in Nederland komt de overstap naar deze service. Als toekomstig product wordt vaak de HVAC genoemd. Dus ook nog een Tesla Airco voor thuis en voordat je het week zit binnen 5 jaar vol in het Tesla-eco systeem! Tel maar eens hoeveel Apple-producten en services je hebt (of Samsung/Google)!
tot slot...
TSLA
Het aandeel TSLA is natuurlijk een interessant groeiaandeel. De afgelopen 2 jaar een enorme koersontwikkeling gezien. Van $ 86 op 27 december 2019, via $ 700 in december 2020 naar $ 1.059 op 27 december 2021. Dat zijn natuurlijk ongekende rendementen in zo’n kort tijdsbestek. Er is een nieuw fenomeen ontstaan: de Teslanair. Iemand die door te investeren in het aandeel TSLA miljonair is geworden. Er zijn zeker flinke koersschommelingen en onzekerheden. Beleggen is altijd risicovol. Zeker voor de korte termijn. De toenemende productie-capaciteit, de toenemende vraag naar Tesla-producten, de netto-marges en de nieuwe product-innovaties (Tesla Vision, Tesla AI, Tesla Bot, Tesla Insurance, Robotaxi, e.d.) zijn indrukwekkend voor de komende jaren.
In 2020 zat ik volledig naast mijn verwachting ten aanzien van TSLA. Begin 2021 schreef ik dat het me zou verbazen als eind 2021 de waarde niet rond de $ 1.000 zou liggen. Dat komt al meer in de buurt. Ik geef geen beleggingsadvies. Maar ook voor 2022 verwacht ik een verdere groei, zeker als Giga Berlijn en Giga Texas in hetzelfde tempo als Giga Shanghai de productie kunnen laten groeien. Een explosie van de beurswaarde zoals in de periode 2019-2021 is alleen te verwachten als FSD (level 4) gelegaliseerd gaat worden en Tesla de markt van het robotaxi-diensten gaat betreden. Dan is de Sky the limit. Maar dat verwacht ik eerder in de periode 2023-2025. Al deze mooie vooruitzichten gaan in 2022 mogelijk weer leiden tot een aandelensplit, bijvoorbeeld als het aandeel boven de $ 1.500 komt.
De transitie van ICE naar BEV is definitief ingezet en de S3XY modellen drukken een belangrijke stempel op deze transitie (zie blog “mobiliteitstransitie”). De komst van de CARS-modellen gaat de transitie van 2023 nog meer versnellen. De wereldwijde BEV-adoptie gaat veel sneller dan men verwacht had. Noorwegen wijst de weg! Het marktaandeel van Tesla in de totale EV-adoptie blijft als marktleider indrukwekkend. Het is al vaker gezegd, de concurrentie is de ICE-auto en niet een andere BEV! De productie (en verkoop) gaat in 2022 naar verwachting meer dan 1,6 miljoen Tesla’s zijn, afhankelijk van de snelheid waarmee Giga Berlijn en Giga Texas de productie kunnen opschalen. De vraag naar Tesla’s neemt toe en dientengevolge ook de levertijden. In de VS zijn deze al opgelopen tot bijna een jaar voor de meeste uitvoeringen.
4680 batterij
Tesla heeft fors geïnnoveerd en geïnvesteerd. In 2022 komt er waarschijnlijk een einde aan het batterijtekort. Tesla heeft bij de grote spelers (CATL, LG Chem en Panasonic) de eigen ontwikkelde 4680 batterij in grote aantallen in bestelling. Ook de overige batterijen in de 2 andere vormfactoren blijven in forse aantallen geleverd worden. Daar bovenop gaan ze zelf ook de 4680-produceren in Fremont, Texas, Berlijn en Shanghai. De contracten voor de noodzakelijk grondstoffen zijn ook zekergesteld. Qua chemische samenstelling gaat LFP (gebaseerd op ijzer) een belangrijke rol spelen in de basis modellen en de energy-producten! De concurrentie krijgt het nakijken met zo’n massale batterijcapaciteit! Misschien al in 2022, maar zeker in 2023 gaat de Model Y de best verkopende auto wereldwijd worden (nu de Toyota Corolla).
Giga factories
Giga Berlijn en Giga Texas gaan beginnen met produceren. Als we de Giga Shanghai als benchmark nemen dat gaan beide fabrieken samen zo'n 300.000 auto's produceren in het eerste jaar. Het wordt interessant om te volgen wat de impact is van de modernste productietechnieken. Gaat het juist sneller of toch langzamer met zoveel nieuwe innovaties? Mogelijk dat in 2022 nog een aankondiging volgt van een volgende productielocatie. India wordt vaak genoemd. Maar voorlopig kan Tesla nog volop groeien in Shanghai, Berlijn en Texas. Ze hebben daar nog meer grond braak liggen dan ze nu bebouwd hebben!
Apple Effect
Ik verwacht de komende jaren een soort "Apple-effect" bij Tesla. De Mac-computer was er al veel eerder dan de iPhone en iPad. Maar de iPhone en Ipad brachten veel nieuwe klanten naar het merk Apple, die uiteindelijk ook een Mac-computer en/of Macbook kochten. En die uiteindelijk in Apple-eco-systeem ook een Apple-watch, iCloud en andere producten en services afnamen. Tesla bouwt ook zo’n eco systeem met mobiliteit en energieproducten en hieraan gekoppelde services. Alles perfect samenwerkend. Eerst een Tesla auto. Dan services voor deze auto als premium connectiviteit en enhanced autopilot. Als de functionaliteiten toenemen de upgrade naar Full Self Driving. Op het dak Tesla zonnepanelen in combinatie met een Tesla powerwall. Zodra Tesla Verzekeringen beschikbaar is in Nederland komt de overstap naar deze service. Als toekomstig product wordt vaak de HVAC genoemd. Dus ook nog een Tesla Airco voor thuis en voordat je het week zit binnen 5 jaar vol in het Tesla-eco systeem! Tel maar eens hoeveel Apple-producten en services je hebt (of Samsung/Google)!
tot slot...
TSLA
Het aandeel TSLA is natuurlijk een interessant groeiaandeel. De afgelopen 2 jaar een enorme koersontwikkeling gezien. Van $ 86 op 27 december 2019, via $ 700 in december 2020 naar $ 1.059 op 27 december 2021. Dat zijn natuurlijk ongekende rendementen in zo’n kort tijdsbestek. Er is een nieuw fenomeen ontstaan: de Teslanair. Iemand die door te investeren in het aandeel TSLA miljonair is geworden. Er zijn zeker flinke koersschommelingen en onzekerheden. Beleggen is altijd risicovol. Zeker voor de korte termijn. De toenemende productie-capaciteit, de toenemende vraag naar Tesla-producten, de netto-marges en de nieuwe product-innovaties (Tesla Vision, Tesla AI, Tesla Bot, Tesla Insurance, Robotaxi, e.d.) zijn indrukwekkend voor de komende jaren.
In 2020 zat ik volledig naast mijn verwachting ten aanzien van TSLA. Begin 2021 schreef ik dat het me zou verbazen als eind 2021 de waarde niet rond de $ 1.000 zou liggen. Dat komt al meer in de buurt. Ik geef geen beleggingsadvies. Maar ook voor 2022 verwacht ik een verdere groei, zeker als Giga Berlijn en Giga Texas in hetzelfde tempo als Giga Shanghai de productie kunnen laten groeien. Een explosie van de beurswaarde zoals in de periode 2019-2021 is alleen te verwachten als FSD (level 4) gelegaliseerd gaat worden en Tesla de markt van het robotaxi-diensten gaat betreden. Dan is de Sky the limit. Maar dat verwacht ik eerder in de periode 2023-2025. Al deze mooie vooruitzichten gaan in 2022 mogelijk weer leiden tot een aandelensplit, bijvoorbeeld als het aandeel boven de $ 1.500 komt.