Laatst keer bijgewerkt: 24 september 2024
In de aanloop naar het Robotaxi-event op 10 oktober a.s. zal ik in vier delen steeds één aspect van wat ik denk dat we van event mogen verwachten onder de loep nemen. Het zijn natuurlijk allemaal speculaties en mijn verwachtingen en interpretaties van zaken die ik zie en hoor.
Deel IV: De impact
Met de razendsnelle ontwikkelingen in artificiële intelligentie (AI), gecombineerd met robotisering, de "handen en voeten van AI", staan we aan de vooravond van een ingrijpende transformatie, wellicht zelfs een revolutie. Hoewel ik geen planoloog, socioloog, stedenbouwkundige of mobiliteitsexpert ben, volg ik Tesla en de Elon-Musk-bedrijven al jaren intensief en weet ik één ding zeker: de innovaties van zijn bedrijven, zoals Tesla en The Boring Company, en straks ook andere bedrijven middels licenties, zullen de wereld fundamenteel veranderen. Het tempo wordt (deels) bepaald door politieke processen en/of maatschappelijke discussies over ethische en culturele dilemma's, maar het gaat gebeuren!
De opkomst van autonome voertuigen en AI
Zelfrijdende auto's worden vaak gezien als sciencefiction; een onhaalbare toekomst. Maar bedrijven zoals Tesla halen de "fiction" uit deze vergelijking. Wat ooit ondenkbaar leek, staat nu op het punt te gebeuren en in ogen van sommigen zelfs "te laat". Volgens Amara's law overschatten mensen de korte termijn impact van technologie, maar onderschatten ze die op lange termijn. Voor 90% van de wereldbevolking lijken zelfrijdende auto's onmogelijk, ook al is Waymo/Cruise in sommige steden in de VS al jaren actief op kleine schaal. Zelfs in een zeer recente podcast gaat de NCR volledig voorbij aan wat aanstaande is. Ik vond het tenenkrommend om te horen en eigenlijk best wel gênant. Een typisch voorbeeld van Amara's law!
Zelfrijdende auto's worden vaak gezien als sciencefiction; een onhaalbare toekomst. Maar bedrijven zoals Tesla halen de "fiction" uit deze vergelijking. Wat ooit ondenkbaar leek, staat nu op het punt te gebeuren en in ogen van sommigen zelfs "te laat". Volgens Amara's law overschatten mensen de korte termijn impact van technologie, maar onderschatten ze die op lange termijn. Voor 90% van de wereldbevolking lijken zelfrijdende auto's onmogelijk, ook al is Waymo/Cruise in sommige steden in de VS al jaren actief op kleine schaal. Zelfs in een zeer recente podcast gaat de NCR volledig voorbij aan wat aanstaande is. Ik vond het tenenkrommend om te horen en eigenlijk best wel gênant. Een typisch voorbeeld van Amara's law!
Het echte omslagpunt komt echter wanneer Tesla de wereld op zijn kop zet met het op revolutionaire manier produceren en het laagdrempelig inzetten van miljoenen Cybercabs. In de komende jaren zullen we een grootschalige uitrol gaan zien, waarbij (zeker in het begin) eerst bepaalde wereldsteden worden voorzien van een nieuwe point-to-point mobiliteitsoplossing als een service. Ook de huidige Tesla-vloot, die naar verwachting tegen die tijd uit 10 miljoen voertuigen zal bestaan, zal autonoom kunnen rijden en door de mogelijkheid deze toe te voegen aan de vloot, ook bijdragen aan deze transitie.
De transitie naar Mobility as a Service (MaaS)
Volgens RethinkX zal binnen 10 jaar na de wettelijke goedkeuring van autonoom rijdende voertuigen 85% van het transport plaatsvinden via Mobility as a Service (MaaS). Dat is rond 2035! Dit zal niet alleen de transitie van verbrandingsmotoren naar elektrische voertuigen definitief beslechten, maar ook de kosten per kilometer drastisch verlagen. Dit betekent grotendeels het einde van de dure, inefficiënte privéauto, op een beperkt percentage in privébezit en niet-delende autonome transportmiddelen na. De culturele en psychologische gehechtheid aan autorijden in veel samenlevingen komt zwaar ter discussie. Gaan lage kosten, meer sociale gelijkheid door mobiliteit voor iedereen, veiligheid en gemak het winnen van de emotie en de beleving van vrijheid?
Volgens RethinkX zal binnen 10 jaar na de wettelijke goedkeuring van autonoom rijdende voertuigen 85% van het transport plaatsvinden via Mobility as a Service (MaaS). Dat is rond 2035! Dit zal niet alleen de transitie van verbrandingsmotoren naar elektrische voertuigen definitief beslechten, maar ook de kosten per kilometer drastisch verlagen. Dit betekent grotendeels het einde van de dure, inefficiënte privéauto, op een beperkt percentage in privébezit en niet-delende autonome transportmiddelen na. De culturele en psychologische gehechtheid aan autorijden in veel samenlevingen komt zwaar ter discussie. Gaan lage kosten, meer sociale gelijkheid door mobiliteit voor iedereen, veiligheid en gemak het winnen van de emotie en de beleving van vrijheid?
|
Impact op werkgelegenheid en samenleving
Deze enorme transitie zal gepaard gaan met een sociale revolutie. Veel mensen, van vrachtwagenchauffeurs tot taxichauffeurs, van autoverkopers tot automonteurs, zullen hun werk in de huidige vorm grotendeels verliezen. Hoewel er altijd nieuwe banen ontstaan rondom technologische revoluties, is de vraag hoe we deze overgang zullen faciliteren. Vroegtijdige omscholingstrajecten en overheidsprogramma's zullen essentieel zijn. |
Infrastructuur en stedelijke planning
Cybercabs moeten naadloos gaan aansluiten op bestaande (interstedelijke) spoorverbindingen en kleinere luchthavens voor korte binnenlandse vluchten met elektrische vliegtuigen. In steden zullen ondergrondse tunnels hubs met elkaar verbinden, waar reizigers snel kunnen in- en uitstappen. Bovengronds wordt de ruimte benut voor autonome last-mile deliveries, met meer plaats voor (e-)bikes, e-steps en voetgangers. Stedenbouwkundigen kunnen uiteindelijk echt groene steden gaan ontwerpen! |
Verandering in leefpatronen en werkcultuur
De noodzaak om dicht bij elkaar te wonen in de gebieden waar de werkgelegenheid is, vervaagt. Het werken thuis, onderweg, op kantoor of bij een klant zal moeiteloos met elkaar verweven zijn. Je stapt voor de deur in en arriveert direct op je bestemming. Onderweg doe je wat jij wilt! Met point-to-point mobiliteit heb je geen omwegen door vaste routes of stations waar gestopt moet worden. In je eigen "bubbel", direct naar de juiste hub in de stad of je eindbestemming. |
De toekomst van logistiek en bezorging
In de provincie zal het openbaar vervoer en het doelgroepenvervoer grotendeels verdwijnen. Geen lege bussen meer buiten de spits. Mensen met een beperking of ouderen worden point-to-point vervoerd. Geen omwegen en onnodig lange ritten op weg naar familie of de dokter. En wanneer assistentie nodig is bij het in- en uitstappen, kan dat mogelijk eenvoudig op basis van wederkerigheid. Je hoeft immers als “vrijwilliger” niet meer te rijden en alle verantwoordelijkheid dragen, maar simpelweg gezelschap en ondersteuning bieden. Ook Optimus kan hier op termijn een belangrijke rol spelen.
In de provincie zal het openbaar vervoer en het doelgroepenvervoer grotendeels verdwijnen. Geen lege bussen meer buiten de spits. Mensen met een beperking of ouderen worden point-to-point vervoerd. Geen omwegen en onnodig lange ritten op weg naar familie of de dokter. En wanneer assistentie nodig is bij het in- en uitstappen, kan dat mogelijk eenvoudig op basis van wederkerigheid. Je hoeft immers als “vrijwilliger” niet meer te rijden en alle verantwoordelijkheid dragen, maar simpelweg gezelschap en ondersteuning bieden. Ook Optimus kan hier op termijn een belangrijke rol spelen.
Autonoom rijdende vrachtwagens zullen pakketten naar regionale en lokale distributiecentra vervoeren, terwijl autonome kleine voertuigen de last-mile delivery verzorgen. Geen 10 busjes van verschillende koeriersdiensten meer dagelijks door je straat, maar een white-label oplossing waarbij je woning aan meerdere bezorgroutes per dag ligt. Gekoeld of warm, klein of groot, alles kan! Pakketjes worden geleverd in "pakketmuren" of bij andere afgiftepunten. Ben je echt thuis? Dan stopt de "rijdende pakketmuur" voor je deur, of misschien belt Optimus zelfs aan.
Uitdagingen en ethische dilemma's
Hoewel de vooruitzichten rooskleurig lijken, zijn er aanzienlijke uitdagingen die niet over het hoofd mogen worden gezien. Een van de grootste tegenargumenten is de kwestie van privacy en cybersecurity. In een wereld waar voertuigen continu verbonden zijn met netwerken en data verzamelen over onze verplaatsingen, ontstaat het risico van gegevensmisbruik en hacking. Autonome voertuigen kunnen kwetsbaar zijn voor cyberaanvallen, wat niet alleen de privacy van individuen bedreigt maar ook de veiligheid op de weg. Het vereist een robuust juridisch kader en technologische oplossingen om deze risico's te minimaliseren. In de video hieronder van 6 jaar geleden legt Elon Musk uit hoe hij hierover denkt!
Hoewel de vooruitzichten rooskleurig lijken, zijn er aanzienlijke uitdagingen die niet over het hoofd mogen worden gezien. Een van de grootste tegenargumenten is de kwestie van privacy en cybersecurity. In een wereld waar voertuigen continu verbonden zijn met netwerken en data verzamelen over onze verplaatsingen, ontstaat het risico van gegevensmisbruik en hacking. Autonome voertuigen kunnen kwetsbaar zijn voor cyberaanvallen, wat niet alleen de privacy van individuen bedreigt maar ook de veiligheid op de weg. Het vereist een robuust juridisch kader en technologische oplossingen om deze risico's te minimaliseren. In de video hieronder van 6 jaar geleden legt Elon Musk uit hoe hij hierover denkt!
Daarnaast zullen onderweg naar een verdere integratie van autonome mobiliteit en andere producten en diensten (door robots) allerlei aansprakelijkheidskwesties opgelost moeten worden. Wie is er verantwoordelijk bij een ongeval met een autonoom voertuig? De fabrikant, de softwareontwikkelaar of de eigenaar van het voertuig? Bij de Cybercab is dat duidelijk: in alle drie de gevallen is dat Tesla. Bij FSD-licenties aan derden of bij het inzetten van de Tesla-vloot in privé bezit, gaat het waarschijnlijk om de software-ontwikkelaar. Dus ook Tesla!
Op feesten en partijen zou een discussie kunnen ontstaan over een ethisch dilemma wat het Trollyprobleem genoemd wordt: FSD moet kiezen tussen het opofferen van verschillende levens! In onderstaande TED-talk wordt het toegelicht.
Op feesten en partijen zou een discussie kunnen ontstaan over een ethisch dilemma wat het Trollyprobleem genoemd wordt: FSD moet kiezen tussen het opofferen van verschillende levens! In onderstaande TED-talk wordt het toegelicht.
Het trolleyprobleem is echter niet relevant bij zelfrijdende auto's omdat het een sterk vereenvoudigd en hypothetisch ethisch dilemma presenteert dat niet representatief is voor de complexe en dynamische situaties in het echte verkeer. Tesla's FSD is juist ontworpen om ongevallen proactief te vermijden door middel van voorspellende algoritmen en continue monitoring van de omgeving, waardoor situaties waarin ze moeten kiezen tussen het opofferen van verschillende levens praktisch nihil zijn. In plaats van beslissingen te nemen die bepaalde levens boven andere stellen, zoals het trolleyprobleem suggereert, streven autonome voertuigen ernaar de algehele veiligheid te maximaliseren en risico's voor alle weggebruikers te minimaliseren.
Lonkend perspectief
De komende 10-15 jaar gaan we transformaties zien zoals we die nog nooit meegemaakt hebben, zeker in het tempo waarin het gaat! Overheden kunnen de technologische innovaties nauwelijks bijbenen. Ze richten zich misschien ook op de verkeerde zaken: de focus moet op de maatschappelijke en sociale impact liggen. Technologische innovatie kun je niet tegenhouden. Politici moeten ver over hun eigen houdbaarheidsdatum heen gaan besturen. Generatie X, Y en Z dacht dat internet, de smartphone en social media de wereld op zijn kop had gezet! Generatie Alpha gaat geen rijbewijs meer halen!
Onze mobiliteit gaat voor goed veranderen. Het wordt een stuk veiliger en kost feitelijk geen "verloren" tijd meer! De energieconsumptie gaat door het einde van de verbrandingsmotor en de efficiency van de mobiliteit fors veranderen. Steden worden groener! De kosten per kilometer mobiliteit gaan omlaag en wordt toegankelijk dan ooit te voren. Als de keerzijdes als cybersecurity en het opvangen van de sociale impact (bijv. werkgelegenheid) voldoende aandacht krijgen, wat mij betreft een lonkend perspectief!
De komende 10-15 jaar gaan we transformaties zien zoals we die nog nooit meegemaakt hebben, zeker in het tempo waarin het gaat! Overheden kunnen de technologische innovaties nauwelijks bijbenen. Ze richten zich misschien ook op de verkeerde zaken: de focus moet op de maatschappelijke en sociale impact liggen. Technologische innovatie kun je niet tegenhouden. Politici moeten ver over hun eigen houdbaarheidsdatum heen gaan besturen. Generatie X, Y en Z dacht dat internet, de smartphone en social media de wereld op zijn kop had gezet! Generatie Alpha gaat geen rijbewijs meer halen!
Onze mobiliteit gaat voor goed veranderen. Het wordt een stuk veiliger en kost feitelijk geen "verloren" tijd meer! De energieconsumptie gaat door het einde van de verbrandingsmotor en de efficiency van de mobiliteit fors veranderen. Steden worden groener! De kosten per kilometer mobiliteit gaan omlaag en wordt toegankelijk dan ooit te voren. Als de keerzijdes als cybersecurity en het opvangen van de sociale impact (bijv. werkgelegenheid) voldoende aandacht krijgen, wat mij betreft een lonkend perspectief!