Laatste keer bijgewerkt: 3 januari 2025
Op deze pagina presenteer ik mijn (volledig op speculatie gebaseerde) verwachtingen voor 2025. Bij Tesla gaat het al lang niet meer alleen om auto's. Sterker nog, ik denk dat ook voor de “buitenstaanders” in 2025 duidelijk wordt dat Tesla een AI- & Robotics-bedrijf is en dat de energietak bijdraagt aan de versnelling van de duurzaamheidstransitie! Uiteraard blijven de auto’s nog de komende jaren belangrijk, maar hun aandeel in de omzet van Tesla zal de komende jaren steeds minder worden. Hieronder een overzicht van wat ik verwacht dat Tesla in 2025 allemaal zal brengen, in drie delen:
a. Tesla Cars
b. Tesla Energy
c. Tesla Robotics & AI
a. Tesla Cars
b. Tesla Energy
c. Tesla Robotics & AI
Deze blog over de verwachtingen voor 2025 is ook als podcast te beluisteren. In het Engels en door AI gegeneerd (NotebookLM).
Tesla Cars
Het wordt het jaar waarin Tesla's portfolio van auto's met een stuur compleet wordt gemaakt. Met de vernieuwde Model 3 en de Model Y, inclusief nieuwe instapversies, hebben ze twee gigantische volumemodellen die op meerdere continenten worden gebouwd en verkocht. Speciaal voor Noord-Amerika is er de Cybertruck, en ik verwacht voor Europa en China een compacte Tesla. Alles bij elkaar moet dit goed zijn voor een groei naar circa 2,8 miljoen voertuigen (met stuur) in 2026! Een portfolio dat met constante kleine (onderhuidse) verbeteringen en software-updates een paar jaar stabiel blijft. Ik verwacht dat de Model S en de Model X in de huidige vorm na 2025 zullen verdwijnen. De Tesla Semi vormt een klasse apart. De Roadster staat symbool voor het afsluiten van het tijdperk van auto's die vooral zijn gebouwd om zelf in te rijden. Hoewel de hier genoemde Tesla’s primair bedoeld zijn om zelf te besturen, kunnen alle Tesla’s (op termijn) ook autonoom rijden.
Model Y concept by @DominicBRNKMN
|
Model Y en Model 3
In de eerste maand van het jaar zullen we eindelijk een refresh van de Model Y zien (Project Juniper). De vernieuwde Model Y zal veel componenten overnemen van wat we eerder hebben gezien bij de refresh van de Model 3. Wederom zijn er een aantal forse kwaliteitsverbeteringen op een breed terrein: het onderstel, de efficiency, de geluidsisolatie en een nieuw interieur vergelijkbaar met dat van de Model 3. Mogelijk krijgt de Model Y nu ook een kantelbaar scherm zoals in de Model S en Model X. Dit scherm wordt dan ook toegevoegd aan de Model 3. Er gaan geruchten dat de Model Y wordt uitgerust met een nieuw type batterij, wat zowel het rijbereik als de laadsnelheid verder zal verhogen. Tegelijkertijd ontstaat hierdoor ook “ruimte” aan de onderkant van het aanbod voor varianten met een kleiner rijbereik. Deze goedkopere varianten die later in het eerste deel van het jaar aangekondigd worden zullen een iets beperkter rijbereik hebben, stoffen bekleding en minder luxueuze interieuropties, zoals het ontbreken van een tweede scherm achterin, een superieure geluidsinstallatie en enkele andere zaken. Op deze manier vullen de Model 3 en Model Y met twee modellen en verschillende varianten een prijsrange tussen de € 35.000 en € 60.000. Op alle modellen is de hardware aanwezig voor een softwarematige upgrade naar Full Self-Driving (FSD). |
|
Compacte Tesla
Ook over de compacte Tesla, intern bekend als Project Redwood en op sociale media vaak Model Q of Model 2 genoemd. Mijn verwachting is dat het een compacte driedeurs variant is van de Model Y, gericht op de Europese en Chinese markt. Op de renders van @DominicBRNKMN hiernaast, wordt gespeculeerd over een vierdeurs variant. De presentatie aan het publiek zou in de eerste helft van 2025 zijn, met een productiestart in de tweede helft van 2025. De vanafprijs zal tussen de € 25.000 en € 30.000 liggen, terwijl de topuitvoeringen qua prijs overlappen met de Model 3/Model Y. Het interieur zal waarschijnlijk vergelijkbaar zijn met dat van de vernieuwde Model 3/Y, met een focus op korte (stads)ritten en een gebruik door twee passagiers. Er is ruimte voor twee kinderen achterin of men kan kiezen voor een grotere bagageruimte. |
|
Cybertruck
Ik schat in dat we van de Cybertruck in de loop van 2025 een goedkopere RWD gaan zien. En hiermee definitief ook de markt voor pick-uptrucks in de VS domineren, zeker als de prijzen ook nog iets gaan zakken. Ik heb de hoop voor een Cybertruck in Europa (en andere UNECE-lidstaten) opgegeven. Maar zolang Tesla dit niet officieel communiceert naar de reserveringshouders is er nog een sprankje hoop.
Ik schat in dat we van de Cybertruck in de loop van 2025 een goedkopere RWD gaan zien. En hiermee definitief ook de markt voor pick-uptrucks in de VS domineren, zeker als de prijzen ook nog iets gaan zakken. Ik heb de hoop voor een Cybertruck in Europa (en andere UNECE-lidstaten) opgegeven. Maar zolang Tesla dit niet officieel communiceert naar de reserveringshouders is er nog een sprankje hoop.
|
Model S en Model X
Van de Model S en Model X verwacht ik eigenlijk niet veel veranderingen meer. De volumes zijn relatief laag, en voor Europa had ik in 2024 een prijsverlaging verwacht. Misschien zien we die alsnog in 2025. Het lijkt erop dat de Model S/X aan het laatste jaar in de huidige vorm begint. Een voor de hand liggende keuze zou zijn dat Tesla in een FSD Unsupervised-tijdperk (zie AI & Robotics) het stuur uit de Model S en X verwijdert. Met een refresh zouden deze modellen dan als grotere, meerpersoons voertuigen worden gepositioneerd, gericht op het autonoom rijden over lange afstanden. Mogelijk met nog meer luxe, comfort en binnen ruimte. De batterijcapaciteit en aandrijflijn zouden daarbij niet langer gericht zijn op sportprestaties, maar juist op efficiëntie en comfort. Uiteraard zijn dergelijke varianten voorlopig alleen bestemd voor Noord-Amerika, met een latere introductie in Europa (2027). Wil je nog een Model S of Model X met stuur, dan zou 2025 zomaar eens je laatste kans kunnen zijn! Een variant bouwen met en zonder stuur lijkt in mijn optiek weinig toe te voegen vanwege de lage volumes. Tesla zet vol in op FSD Unsupervised en als de legalisatie wereldwijd een feit is, heeft het geen zin meer om focus te hebben op auto’s met een stuur! |
|
Tesla Semi
Mijn inschatting is dat de Tesla Semi al in de tweede helft van 2025 in productie zal gaan in de nieuwe fabriek in Nevada. De Semi zal de transportsector op zijn kop zetten en zorgen voor dalende kosten per kilometer transport. Niet meedoen is op termijn geen optie voor transporteurs. Met het opschalen van de productie moet ook de laadinfrastructuur voor de Semi worden gerealiseerd. De V4-laadzuilen en het bijbehorende cabinet, dat MW-laden mogelijk maakt, zijn in 2024 gepresenteerd en zullen in 2025 op doorgaande routes in de VS verschijnen. Grote transportbedrijven en logistieke centra zullen op hun eigen terreinen laadinfra realiseren, zodat de tijd van laden en lossen gecombineerd kan worden met het opladen. |
|
De kans is groot dat in 2025 wordt aangekondigd dat Giga Berlijn een productielocatie zal worden voor de Semi, met een geplande productiestart eind 2026 of begin 2027. Bij het ontwerp van de Semi is al rekening gehouden met een inzet op de Europese markt.
|
Tesla Roadster
Na jaren van uitstel dan toch hoop ik echt eind 2025 de lancering van de Tesla Roadster, als de kers op de taart van het autoportfolio. De originele specificaties zullen overtroffen worden. Helaas wel met een (fors) hogere prijs. Maar het moet ook geen volume model worden. Ik verwacht dat deze hypercar in Q3 wordt gelanceerd tijdens een speciaal event, met de eerste leveringen in de tweede helft van 2026. Tesla zal op dat moment niet alleen een nieuw tijdperk inluiden, waarin de focus wordt verlegd naar AI & Robotics, maar ook een nieuwe productcategorie presenteren als spectaculaire afsluiter. Het wordt zo’n typisch “one-more-thing”-moment, vergelijkbaar met hoe de Roadster destijds werd onthuld bij de presentatie van de Semi. |
Een nieuwe productcategorie?
Het nieuwe product waar Tesla de komende jaren aan gaat werken, is volgens mij een autonoom vliegend (met tele-operated backup) vliegtuig (voor maximaal 40 personen of vracht) voor kortere binnenlandse vluchten tot 1.000 km. Het zal waarschijnlijk nog vijf tot tien jaar duren, maar elektrisch (en autonoom) vliegen gaat uiteindelijk werkelijkheid worden! Als het niet door Tesla is, dan door anderen. De gecombineerde kennis van Tesla en SpaceX komt hier samen en sluit naadloos aan bij een robotaxi-netwerk en de tunnels van The Boring Company. "Plaid Airlines" was als Easter egg verstopt in een screenshot tijdens het We-robot-event (10-10-2024). Of doelen ze met "Plaid Airlines" op de Roadster die met het SpaceX-pakket kan "vliegen" (hooveren)?
Het nieuwe product waar Tesla de komende jaren aan gaat werken, is volgens mij een autonoom vliegend (met tele-operated backup) vliegtuig (voor maximaal 40 personen of vracht) voor kortere binnenlandse vluchten tot 1.000 km. Het zal waarschijnlijk nog vijf tot tien jaar duren, maar elektrisch (en autonoom) vliegen gaat uiteindelijk werkelijkheid worden! Als het niet door Tesla is, dan door anderen. De gecombineerde kennis van Tesla en SpaceX komt hier samen en sluit naadloos aan bij een robotaxi-netwerk en de tunnels van The Boring Company. "Plaid Airlines" was als Easter egg verstopt in een screenshot tijdens het We-robot-event (10-10-2024). Of doelen ze met "Plaid Airlines" op de Roadster die met het SpaceX-pakket kan "vliegen" (hooveren)?
Hoe dan ook. Tesla is bezig met de ontwikkeling van een volledig nieuw eco-transportsysteem: emissieloos, volledig autonoom en met een diepe software-integratie die een naadloze aansluiting tussen verschillende transportmodaliteiten mogelijk maakt. Dit eco-systeem biedt vervoer van deur tot deur, zowel boven de grond, onder de grond en eventueel ook door de lucht. Het wordt altijd afgestemd op het doel, de omvang en de duur van de reis. Korte ritten met één of twee personen zullen plaatsvinden in andere voertuigen dan reizen over lange afstanden met veel bagage. De focus ligt op comfort en op het realiseren van de laagst mogelijke kosten per kilometer, zowel voor personenvervoer als voor vracht.
Tesla Energy
De waarde van Tesla Energy wordt zwaar onderschat. Niet alleen als waarde voor Tesla als beursgenoteerd bedrijf, maar vooral vanwege de cruciale rol van batterij-opslag in de transitie naar duurzame energie. Met de steeds toenemende batterijproductie dalen de kosten per kWh-opslag. Het wordt steeds meer een no-brainer om thuis zonne-energie op te wekken, op te slaan en onderling te delen. Daarbij speelt regionale opslag een belangrijke rol in de stabilisatie van het elektriciteitsnet. Voor een volledige transitie naar duurzame energie zijn meer innovaties nodig, maar solar, opslag en slim delen vormen essentiële bouwstenen. De belangen van bestaande energiebedrijven en overheden blijven echter een obstakel. In de VS experimenteert Tesla met Tesla Electric. Een energie-bedrijf van Tesla zelf gericht op het delen van energie tussen consumenten. In andere landen (bijv. UK en Australië) heeft men samenwerkingspartners.
Solar
Solar lijkt het zorgenkindje binnen Tesla. De overname van SolarCity in 2016 is altijd omstreden geweest en geteisterd door langlopende rechtszaken. Misschien is dit ook de reden dat Elon Musk er minder nadruk op legt. De kracht van Tesla's Solar-divisie ligt vooral bij het Solar Roof en niet zozeer bij de losse zonnepanelen. Het grote knelpunt zijn de installatiekosten van daken die volledig uit dakpannen met geïntegreerde zonnepanelen bestaan. Mogelijk wacht Tesla op de inzet van Optimus, de robot, om deze kosten aanzienlijk te verlagen. Ik verwacht niet veel nieuws in 2025.
Solar lijkt het zorgenkindje binnen Tesla. De overname van SolarCity in 2016 is altijd omstreden geweest en geteisterd door langlopende rechtszaken. Misschien is dit ook de reden dat Elon Musk er minder nadruk op legt. De kracht van Tesla's Solar-divisie ligt vooral bij het Solar Roof en niet zozeer bij de losse zonnepanelen. Het grote knelpunt zijn de installatiekosten van daken die volledig uit dakpannen met geïntegreerde zonnepanelen bestaan. Mogelijk wacht Tesla op de inzet van Optimus, de robot, om deze kosten aanzienlijk te verlagen. Ik verwacht niet veel nieuws in 2025.
Powerwall
De derde generatie Powerwall wordt in steeds meer landen geïntroduceerd. Hopelijk komt dit product in 2025 ook naar Nederland. De grootste kracht van de Powerwall is de potentie om uit te groeien tot een gigantische virtuele power plant (VPP) waarin consumenten op grote schaal slim energie delen via Autobidder. Tesla biedt hiermee een volledig geïntegreerd product (software, opslag, omvormer, blackup-switch, ed,) tegen een scherpe prijs. Het duurste onderdeel zijn de batterijen, en Tesla heeft deze in overvloed tegen een zeer lage prijs! Ook aan het kunnen realiseren van lage installatiekosten is gedacht bij het ontwerp.
De derde generatie Powerwall wordt in steeds meer landen geïntroduceerd. Hopelijk komt dit product in 2025 ook naar Nederland. De grootste kracht van de Powerwall is de potentie om uit te groeien tot een gigantische virtuele power plant (VPP) waarin consumenten op grote schaal slim energie delen via Autobidder. Tesla biedt hiermee een volledig geïntegreerd product (software, opslag, omvormer, blackup-switch, ed,) tegen een scherpe prijs. Het duurste onderdeel zijn de batterijen, en Tesla heeft deze in overvloed tegen een zeer lage prijs! Ook aan het kunnen realiseren van lage installatiekosten is gedacht bij het ontwerp.
Megapacks
Tesla's grootschalige batterij-opslagsystemen, de Megapacks, zijn enorm populair. Begin 2025 zal de nieuwe fabriek in Shanghai de productie starten en snel opschalen. Ik verwacht daarnaast in 2025 een aankondiging van een nieuwe fabriek voor Europa, die begin 2027 operationeel zou kunnen zijn. Waarschijnlijk wordt deze niet in Duitsland gebouwd, maar eerder in Italië of Frankrijk.
Tesla's grootschalige batterij-opslagsystemen, de Megapacks, zijn enorm populair. Begin 2025 zal de nieuwe fabriek in Shanghai de productie starten en snel opschalen. Ik verwacht daarnaast in 2025 een aankondiging van een nieuwe fabriek voor Europa, die begin 2027 operationeel zou kunnen zijn. Waarschijnlijk wordt deze niet in Duitsland gebouwd, maar eerder in Italië of Frankrijk.
Lithium
De Tesla-lithiumraffinaderij in Corpus Christi (VS) zal in 2025 operationeel worden, slechts twee jaar na de start van de bouw! Dit project dient niet alleen om Tesla's 4680-batterijen te voorzien van een lokale toeleveringsketen, maar ook om in een geopolitieke context te laten zien dat het mogelijk is om binnen drie jaar lokaal lithium te raffineren voor batterijtoepassingen. Als het langer duurt, zijn bureaucratische obstakels en gevestigde belangen waarschijnlijk de oorzaak.
Tesla's eigen lithiumproductie in de VS vermindert de afhankelijkheid van China, dat momenteel een dominante positie heeft in de wereldwijde raffinage van lithium. Deze stap versterkt niet alleen Tesla’s toeleveringsketen, maar dient ook als een signaal aan de industrie dat lokale productie haalbaar is met de juiste aanpak en technologie.
De Tesla-lithiumraffinaderij in Corpus Christi (VS) zal in 2025 operationeel worden, slechts twee jaar na de start van de bouw! Dit project dient niet alleen om Tesla's 4680-batterijen te voorzien van een lokale toeleveringsketen, maar ook om in een geopolitieke context te laten zien dat het mogelijk is om binnen drie jaar lokaal lithium te raffineren voor batterijtoepassingen. Als het langer duurt, zijn bureaucratische obstakels en gevestigde belangen waarschijnlijk de oorzaak.
Tesla's eigen lithiumproductie in de VS vermindert de afhankelijkheid van China, dat momenteel een dominante positie heeft in de wereldwijde raffinage van lithium. Deze stap versterkt niet alleen Tesla’s toeleveringsketen, maar dient ook als een signaal aan de industrie dat lokale productie haalbaar is met de juiste aanpak en technologie.
Tesla AI & Robotics
De afgelopen jaren hebben we gezien hoe Tesla heeft geïnvesteerd in het verzamelen van data via camera’s en sensoren in alle Tesla’s en in het ontwikkelen van eigen chips (FSD en DOJO) om een unieke trainingsinfrastructuur op te zetten. Met deze infrastructuur probeert Tesla al jaren een AI (Tesla Vision) te creëren die de wereld om zich heen daadwerkelijk begrijpt en daarin autonoom kan bewegen en handelen. Hoewel ze er nog niet volledig zijn, is Tesla ervan overtuigd dat ze in 2025 een nieuw tijdperk zullen inluiden.
De robot op wielen, Cybercab, en de robot in menselijke vorm, Optimus, zijn inmiddels gepresenteerd. We staan aan de vooravond van een wereld die we nog niet kennen, met een maatschappelijke impact die enorm is. Het is voor mij onbegrijpelijk dat hier zo laconiek mee wordt omgegaan. Deze ontwikkelingen worden vaker weggelachen dan serieus besproken. Er wordt nauwelijks nagedacht of gedebatteerd over hoe we deze onstuitbare innovaties kunnen adopteren en benutten voor maatschappelijke uitdagingen zoals vergrijzing en verduurzaming. Dat gebrek aan urgentie zou ons wel eens duur kunnen komen te staan.
Optimus
We zien Optimus voor onze ogen ontstaan. Van een dansend mens in een pak naar een robot die zijn motoriek dicht tegen menselijke capaciteiten brengt. In 2025 gaan we zien dat Tesla Optimus verder wordt getraind in alledaagse (werk)processen en dat de voorbereidingen voor de massaproductie worden gerealiseerd. Het zou mij iets verbazen als we de productie al eind 2025 op gang zien komen in Giga Texas! Het delen van de AI-computer, batterijen en andere componenten met de S3XY-cars en de Cybercab houdt de kosten laag.
We zien Optimus voor onze ogen ontstaan. Van een dansend mens in een pak naar een robot die zijn motoriek dicht tegen menselijke capaciteiten brengt. In 2025 gaan we zien dat Tesla Optimus verder wordt getraind in alledaagse (werk)processen en dat de voorbereidingen voor de massaproductie worden gerealiseerd. Het zou mij iets verbazen als we de productie al eind 2025 op gang zien komen in Giga Texas! Het delen van de AI-computer, batterijen en andere componenten met de S3XY-cars en de Cybercab houdt de kosten laag.
|
Maar het gaat niet alleen om de hardware en de lage productiekosten, maar juist ook om de software! Tesla Vision en waarschijnlijk Grok van X.ai komen samen in een multimodale AI. Ik ben erg benieuwd hoe Optimus uiteindelijk aan bedrijven en consumenten verkocht gaat worden. Komt er dan een app-store waar je specifieke skills kunt bijkopen? Optimus kan in de basis koken, maar wil je dat hij de Indiase keuken beheerst, dan kost dat extra. Dat verwacht ik allemaal nog niet in 2025 te zien of antwoorden op te krijgen, maar het is wel leuk om over te speculeren. Cybercab en Robovan Het realiseren van FSD Unsupervised maakt voertuigen zonder stuur werkelijkheid. Tesla presenteerde in 2024 de tweepersoons Cybercab en de meerpersoons Robovan. De productie van de Cybercab start al in 2025, terwijl de Robovan waarschijnlijk pas een jaar later op de markt komt. De vernieuwde Model S en Model X, zonder stuur en pedalen en volledig herontworpen voor autonoom gebruik, verwacht ik nog niet in 2025. |
Hoewel de aandacht vaak uitgaat naar de hardware, zoals de Cybercab, ligt de echte focus op de software. Niet alleen is de FSD-software van cruciaal belang, maar ook de software die nodig is om robotaxi-diensten te ontsluiten speelt een sleutelrol.
FSD-Software
Het vallen en opstaan van Tesla in de ontwikkeling van Full Self Driving hebben we de afgelopen bijna tien jaar kunnen volgen. Ze staan nu op het punt om met hun Tesla Vision-benadering autonome taxidiensten aan te bieden. FSD Unsupervised wordt dan een realiteit. Ik verwacht dat in 2025 FSD Unsupervised in een aantal steden in de VS wordt toegestaan binnen een taxi-dienstensysteem. Mijn inschatting is dat Austin, Texas, de thuisbasis van Tesla, de primeur krijgt.
Ik vermoed dat, zodra dit eenmaal gerealiseerd is, in 2025 de eerste OEM een licentiedeal met Tesla zal sluiten. Het zou mij niets verbazen als Elon Musk probeert Ford over de streep te trekken, in een poging om het bedrijf te laten overleven in het nieuwe tijdperk dat aanbreekt. Als Ford eenmaal aan boord is, zullen er snel meer volgen!
Het vallen en opstaan van Tesla in de ontwikkeling van Full Self Driving hebben we de afgelopen bijna tien jaar kunnen volgen. Ze staan nu op het punt om met hun Tesla Vision-benadering autonome taxidiensten aan te bieden. FSD Unsupervised wordt dan een realiteit. Ik verwacht dat in 2025 FSD Unsupervised in een aantal steden in de VS wordt toegestaan binnen een taxi-dienstensysteem. Mijn inschatting is dat Austin, Texas, de thuisbasis van Tesla, de primeur krijgt.
Ik vermoed dat, zodra dit eenmaal gerealiseerd is, in 2025 de eerste OEM een licentiedeal met Tesla zal sluiten. Het zou mij niets verbazen als Elon Musk probeert Ford over de streep te trekken, in een poging om het bedrijf te laten overleven in het nieuwe tijdperk dat aanbreekt. Als Ford eenmaal aan boord is, zullen er snel meer volgen!
Robotaxi-diensten
De screenshots van de Tesla-app om taxi-diensten te bestellen hebben we al gezien, en we weten dat Tesla met eigen personeel proefdraait in de Bay Area. Het is vrijwel zeker dat we in 2025 FSD Supervised-taxiritten zullen zien (vergelijkbaar met Uber) en in geselecteerde steden ook FSD Unsupervised (vergelijkbaar met Waymo). Beide varianten worden via de ridesharing-app binnen het Tesla-ecosysteem afgehandeld. Hiermee ontstaat een nieuwe inkomstenbron: klanten die betalen per kilometer.
Ik verwacht echter pas in 2026 dat Tesla de volledige verantwoordelijkheid overneemt van de bezitter van het voertuig op het moment dat FSD Unsupervised actief is. Vanaf dat moment kan iedere Tesla-rijder met een FSD-licentie zijn auto onbemand naar zich toe laten komen, zich van A naar B laten vervoeren, en ervoor kiezen om de auto in te zetten als robotaxi.
De screenshots van de Tesla-app om taxi-diensten te bestellen hebben we al gezien, en we weten dat Tesla met eigen personeel proefdraait in de Bay Area. Het is vrijwel zeker dat we in 2025 FSD Supervised-taxiritten zullen zien (vergelijkbaar met Uber) en in geselecteerde steden ook FSD Unsupervised (vergelijkbaar met Waymo). Beide varianten worden via de ridesharing-app binnen het Tesla-ecosysteem afgehandeld. Hiermee ontstaat een nieuwe inkomstenbron: klanten die betalen per kilometer.
Ik verwacht echter pas in 2026 dat Tesla de volledige verantwoordelijkheid overneemt van de bezitter van het voertuig op het moment dat FSD Unsupervised actief is. Vanaf dat moment kan iedere Tesla-rijder met een FSD-licentie zijn auto onbemand naar zich toe laten komen, zich van A naar B laten vervoeren, en ervoor kiezen om de auto in te zetten als robotaxi.
En wij in Europa dan?
De UNECE-lidstaten worden geconfronteerd met strenge regels en trage bureaucratische processen. Dus voorlopig geen robotaxi-diensten. Binnen de UNECE wordt onder WP29 door twee groepen gewerkt aan verschillende systemen. De eerste groep richt zich op Level 2-systemen, waarbij onder strikte voorwaarden systeem-geïnitieerde manoeuvres mogelijk moeten zijn. De tweede groep werkt aan het definiëren van de vereisten voor ADS-systemen (FSD Unsupervised) en hoe deze beoordeeld zullen worden. Dit werk is nog in volle gang en zal doorgaan tot in 2025. Besluitvorming over ADS wordt verwacht in 2026, met een mogelijke implementatie van systemen die aan de regelgeving voldoen (Level 4/5-systemen) tegen eind 2026 of 2027.
De eerste groep focust op het waarborgen van de alertheid van de bestuurder, met actieve Hands-On Requirements (HOR) en Eyes-On Requirements (EOR). Deze aanpak zou gefaseerde goedkeuring van FSD Supervised mogelijk kunnen maken. Aanvankelijk zou dit beperkt blijven tot snelwegen onder specifieke omstandigheden, met een actieve HOR (verwacht in Q1/Q2 2025). Een volgende stap zou het versoepelen van HOR kunnen zijn als EOR de alertheid van de bestuurder bevestigt, wat zou resulteren in een soort Level 3-systeem waarbij de verantwoordelijkheid bij de bestuurder blijft. Een verdere ontwikkeling zou kunnen zijn om systeem-geïnitieerde manoeuvres buiten snelwegen toe te staan, gecombineerd met HOR en EOR. Dit zou tegen eind 2025 of begin 2026 mogelijk kunnen worden. Het kader voor ADS zou in 2026 moeten worden vastgesteld, en FSD Unsupervised zou in 2027 kunnen volgen. Dit betekent dat Europa en andere UNECE-lidstaten ongeveer twee jaar achterlopen op de VS.
In mijn optiek zou alleen politieke druk dit proces kunnen versnellen. Tesla zou er echter ook voor kunnen kiezen om de software aan te passen voor UNECE-lidstaten, zodat deze al binnen de bestaande regels past. Ik verwacht niet dat ze dit gaan doen!
De UNECE-lidstaten worden geconfronteerd met strenge regels en trage bureaucratische processen. Dus voorlopig geen robotaxi-diensten. Binnen de UNECE wordt onder WP29 door twee groepen gewerkt aan verschillende systemen. De eerste groep richt zich op Level 2-systemen, waarbij onder strikte voorwaarden systeem-geïnitieerde manoeuvres mogelijk moeten zijn. De tweede groep werkt aan het definiëren van de vereisten voor ADS-systemen (FSD Unsupervised) en hoe deze beoordeeld zullen worden. Dit werk is nog in volle gang en zal doorgaan tot in 2025. Besluitvorming over ADS wordt verwacht in 2026, met een mogelijke implementatie van systemen die aan de regelgeving voldoen (Level 4/5-systemen) tegen eind 2026 of 2027.
De eerste groep focust op het waarborgen van de alertheid van de bestuurder, met actieve Hands-On Requirements (HOR) en Eyes-On Requirements (EOR). Deze aanpak zou gefaseerde goedkeuring van FSD Supervised mogelijk kunnen maken. Aanvankelijk zou dit beperkt blijven tot snelwegen onder specifieke omstandigheden, met een actieve HOR (verwacht in Q1/Q2 2025). Een volgende stap zou het versoepelen van HOR kunnen zijn als EOR de alertheid van de bestuurder bevestigt, wat zou resulteren in een soort Level 3-systeem waarbij de verantwoordelijkheid bij de bestuurder blijft. Een verdere ontwikkeling zou kunnen zijn om systeem-geïnitieerde manoeuvres buiten snelwegen toe te staan, gecombineerd met HOR en EOR. Dit zou tegen eind 2025 of begin 2026 mogelijk kunnen worden. Het kader voor ADS zou in 2026 moeten worden vastgesteld, en FSD Unsupervised zou in 2027 kunnen volgen. Dit betekent dat Europa en andere UNECE-lidstaten ongeveer twee jaar achterlopen op de VS.
In mijn optiek zou alleen politieke druk dit proces kunnen versnellen. Tesla zou er echter ook voor kunnen kiezen om de software aan te passen voor UNECE-lidstaten, zodat deze al binnen de bestaande regels past. Ik verwacht niet dat ze dit gaan doen!
Money-printer
Als je Tesla bekijkt vanuit het perspectief van een langetermijnbelegger en vooral geïnteresseerd bent in de financiële kant, is de volgorde van toekomstige omzetbijdragen fascinerend. Energy zal groter worden dan Cars, Robotics groter dan Energy, en AI groter dan Robotics. Dit perspectief schetst een toekomst waarin Tesla's inkomstenstromen exponentieel groeien. Eind 2025 zal een tsunami aan nieuwe inkomstenbronnen beginnen, waaronder de productie van de Cybercab en Optimus, FSD Unsupervised-diensten (waarbij klanten per kilometer betalen), FSD-licentie-inkomsten (consumenten en andere OEM's), en meer.
Een product dat mogelijk de grootste bijdrage gaat leveren, maar nog weinig aandacht heeft gekregen, is de AI5-chip. De laatste versie van de FSD-computer welke end 2025 verwacht wordt. Wanneer de Cybercab en Optimus op grote schaal worden geproduceerd, zal de hoeveelheid binnenkomende data voor het trainen van de neurale netwerken ongekend zijn. Dit vereist enorme rekenkracht. De AI5-inference-computer, die lokaal de AI laat functioneren om te kunnen rijden of taken uit te voeren, kan, wanneer de Cybercab of Optimus niet wordt gebruikt, dienen als een trainingscomputer binnen een distributed computing-netwerk.
De miljoenen AI5-chips wereldwijd vormen samen een gigantisch trainingscluster met miljoenen chips. Deze capaciteit is niet alleen essentieel voor Tesla zelf, maar kan ook worden aangeboden aan andere partijen. Het zal nog enkele jaren duren voordat de volledige kracht van de AI5-chip (of tegen die tijd misschien de AI6 of AI7) in zo’n netwerk duidelijk wordt. Dit potentieel maakt Tesla niet alleen een marktleider in hardware, maar ook een sleutelspeler in de wereldwijde AI-infrastructuur.
Als je Tesla bekijkt vanuit het perspectief van een langetermijnbelegger en vooral geïnteresseerd bent in de financiële kant, is de volgorde van toekomstige omzetbijdragen fascinerend. Energy zal groter worden dan Cars, Robotics groter dan Energy, en AI groter dan Robotics. Dit perspectief schetst een toekomst waarin Tesla's inkomstenstromen exponentieel groeien. Eind 2025 zal een tsunami aan nieuwe inkomstenbronnen beginnen, waaronder de productie van de Cybercab en Optimus, FSD Unsupervised-diensten (waarbij klanten per kilometer betalen), FSD-licentie-inkomsten (consumenten en andere OEM's), en meer.
Een product dat mogelijk de grootste bijdrage gaat leveren, maar nog weinig aandacht heeft gekregen, is de AI5-chip. De laatste versie van de FSD-computer welke end 2025 verwacht wordt. Wanneer de Cybercab en Optimus op grote schaal worden geproduceerd, zal de hoeveelheid binnenkomende data voor het trainen van de neurale netwerken ongekend zijn. Dit vereist enorme rekenkracht. De AI5-inference-computer, die lokaal de AI laat functioneren om te kunnen rijden of taken uit te voeren, kan, wanneer de Cybercab of Optimus niet wordt gebruikt, dienen als een trainingscomputer binnen een distributed computing-netwerk.
De miljoenen AI5-chips wereldwijd vormen samen een gigantisch trainingscluster met miljoenen chips. Deze capaciteit is niet alleen essentieel voor Tesla zelf, maar kan ook worden aangeboden aan andere partijen. Het zal nog enkele jaren duren voordat de volledige kracht van de AI5-chip (of tegen die tijd misschien de AI6 of AI7) in zo’n netwerk duidelijk wordt. Dit potentieel maakt Tesla niet alleen een marktleider in hardware, maar ook een sleutelspeler in de wereldwijde AI-infrastructuur.